
مدیریت بهانهها
چرایی از سرگیری گفت و گو با گروسی

تجربه تلخ گذشته
پس از حملات ماه ژوئن به تأسیسات هستهای ایران، فعالیتهای بازرسی در ایران بطور کامل تعلیق شد. این تعلیق، برای نخستین بار از زمان امضای موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس رخ داد.
همچنین ایران نگران نشت اطلاعات هم هست؛ چرا که بسیاری از ترورهای دانشمندان ما از طریق بازرسان آژانس رقم خورد. بخشی از این نگرانیها در صحبتهای عراقچی به رسمیت شناخته شده است که قانون مجلس و مصوبه شورای عالی امنیت ملی خواستهاند محدودیتهایی برای دسترسیها و همکاریها باشد.
چرا همکاری را قطع نکردیم؟
ایران تأکید کرده همچنان عضو پیمان منع گسترش سلاح هستهای (NPT) است و برنامه هستهایاش صلحآمیز تحت نظارت است.
قطع کامل همکاری ممکن است این پیام را بدهد که ایران در حال حرکت مخفیانه به سمت سلاح هستهای است ؛ چیزی که طرف مقابل معمولاً آن را به عنوان «بهانه» مطرح میکند. عراقچی اشاره کرده که سیاست جدید همکاری باید شکل متفاوت و کنترلشده داشته باشد، نه مثل قبل.
منطق بازگشت به گفتوگو
توافق جدید میان گروسی و عراقچی شامل امضای یک سند فنی اجرایی است. این سند چارچوبی برای اطلاعرسانی و بازرسیها تعیین میکند، از جمله درباره تأسیساتی که مورد حمله قرار گرفتهاند و مواد هستهای داخل آنها.
گروسی گفته که مشاهده تمایل ایران برای باقی ماندن در NPT و ادامه همکاری تحت نظارت بینالمللی، باعث دلگرمی است.
شروط و تأکیدهای ایران
قانون مجلس شورای اسلامی و تصویب شورای عالی امنیت ملی به طور صریح در توافق به رسمیت شناخته شدهاند. همکاریها باید طبق این قوانین انجام شود.
عراقچی گفته است که «الان هیچ دسترسیای به بازرسان آژانس داده نمیشود» جز در مورد خاص نیروگاه بوشهر برای تعویض سوخت، که از قبل مصوبه داشته است و جریان دارد.
نوع و شکل دسترسی و بازرسیها قرار است بعداً در مذاکرات جداگانه مطرح شود، پس از ارائه گزارش ایران.
ادامه اعتبار این توافق مشروط شده به عدم انجام اقدامات خصمانه از سوی طرف مقابل، از جمله فعال شدن مکانیسم ماشه (snap-back).
ماهیت توافق اخیر
توافق جدید یک «چارچوب اجرایی پادمانی» است، نه یک توافق عمومی مفصل. سند فنی است که نحوه اجرای بازرسیها و اطلاعرسانی را مشخص میکند.
شامل همه تأسیسات هستهای ایران است، از جمله مراکزی که مورد حمله قرار گرفتهاند.
هدف آن بازگشایی مسیر دیپلماتیک، کاهش بهانهها و تضمین نظارت بینالمللی اما با حفظ منافع و امنیت ملی ایران است.