آسوده بمیر زلینسکی غرب بیدار است!
حنیف غفاری؛ دکتری روابط بین‌الملل
حضور رئیس‌جمهور اوکراین و چند سیاستمدار مطرح اروپایی در دیدار با ترامپ در کاخ سفید نه‌تنها خیال زلینسکی و حامیانش در قاره سبز را نسبت به آینده جنگ اوکراین و ابعاد آتش‌بس احتمالی با روسیه راحت نساخته، بلکه به‌صورت مشخص بر عمق و دامنه دغدغه‌های ماهوی، راهبردی، تاکتیکی و اجرایی مهمی که ناظر بر این معادله چندمجهولی تعریف می‌شود، افزوده است. زلینسکی اکنون پاسخ 2ابهام و دغدغه مهم خود را به بدترین نحو ممکن از سوی کاخ سفید دریافت کرده است: اینکه دیگر خبری از عضویت اوکراین در پیمان آتلانتیک شمالی نیست و دیگر آنکه او (زلینسکی) چاره‌ای جز واگذاری کریمه و حتی بخشی از منطقه دونباس به روس‌ها در ازای انعقاد پیمان آتش‌بس ندارد. اما ماجرا به این نقطه ختم نمی‌شود! اکنون اوکراینی‌ها سؤال اساسی و مهمی را از آمریکا و کشورهای اروپایی عضو ناتو مطرح کرده‌اند که گویا قرار نیست هیچ‌گاه پاسخ مشخصی در قبال آن بشنوند؛ اینکه همین آتش‌بس حداقلی و یکطرفه‌ای که به سود روسیه و به ضرر اوکراین است را کدام کشورها و با استناد به چه مکانیسمی تضمین می‌کنند؟! به‌عبارت بهتر، اگر سهم اوکراین از این معادله را 20درصد از 100درصد درنظر بگیریم، چه تضمینی برای تحقق همین 20درصد اعلامی در توافق آتش‌بس وجود دارد؟!
تنها تضمینی که اروپاییان در برهه کنونی به آن استناد می‌کنند، اعزام نیروهای حافظ صلح به خاک اوکراین است. این در حالی است که آمریکا تأکید کرده هیچ نیروی حافظ صلحی به اوکراین (جهت تضمین آتش‌بس) اعزام نمی‌کند. کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، در این خصوص به خبرنگاران گفت: «می‌توانم به شما بگویم که آمریکا قطعاً اعزام نیروهای زمینی را رد کرده است.»
در مقابل، فرانسه، انگلیس و آلمان می‌خواهند نیروهای زمینی خود را به اوکراین اعزام کنند. اما سؤال اساسی اینجاست که این نیروهای ضامن امنیت در قالب چه مأموریت مشترکی قرار است در خاک اوکراین مستقر شوند؟ اگر این نیروها به هر نحوی مورد حمله قرار گیرند، ناتو چه اقدامی در ازای این حمله صورت می‌دهد؟ با توجه به عدم‌عضویت رسمی اوکراین در ناتو و عدم‌فعال‌سازی ماده5 اساسنامه این پیمان (دفاع جمعی در برابر حمله به یکی از اعضای ناتو) در قبال آن، حضور نیروهای حافظ امنیت در اوکراین تا چه اندازه‌ای می‌تواند بازدارنده باشد؟ به‌عبارتی گویاتر، درصورت وقوع تنش، استقرار این نیروها را نمی‌توان مترادف با اقدام آنها قلمداد کرد. حتی احتمال دارد در آستانه وقوع تنش‌های احتمالی برخی کشورهای اروپایی عضو پیمان آتلانتیک شمالی از نیروهایشان بخواهند تا هر چه سریع‌تر به ماموریت خود در خاک اوکراین پایان دهند.
طرح این دغدغه‌ها، یک پیام مشخص برای زلینسکی و همراهانش در کی‌یف دارد؛ اینکه آنها می‌توانند به سادگی نابود شوند و شکست در جنگ را بپذیرند و خیالشان بابت این موضوع راحت باشد! غرب قطعا بیدار است تا شاهد شکست مطلق و نابودی کشوری باشد که مقامات آن تا حدود 3سال قبل (قبل از وقوع جنگ) از تصور عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا در پوست خود نمی‌گنجیدند؛ کشوری که اروپا و آمریکا پس از تبدیل آن به میدان جنگ، اکنون حتی از ارائه تضمین‌های پردردسر برای حفاظت حداقلی از آن سرباز می‌زنند. سرنوشت زلینسکی و دیگر مهره‌های غربی در طول تاریخ روابط بین‌الملل هیچ‌گاه از این بهتر نبوده است.
