در مسیر باتلاق

چند سال پیش استعدادی ناب در یکی از باشگاه‌های بزرگ تهرانی ظهور کرد. آینده‌ای بسیار عالی برایش تصور می‌رفت و همه از او حرف می‌زدند. برای تهیه گزارش و مصاحبه‌ای از سبک زندگی این ستاره برای مجله تماشاگر همشهری قرار و مدارهایی گذاشتیم و خبرنگار و عکاس به خانه ویلایی او فرستادیم. چیزی که فرستاده‌ها دیدند، باورکردنی نبود؛ لنگ ظهر بود و شازده تازه از خواب بیدار شده بود و دو دوستش هنوز خواب... بساط قلیان و سیگار و چیزهای دیگر هم از شب قبل باقی مانده بود. همانجا عکاس ما به خبرنگارمان گفت: «این هیچی نمی‌شه!» و نشد و فوتبالش خیلی زود به پایان رسید. استعدادهایی که در سن خیلی پایین پدیده می‌شوند، عمدتا عمر حرفه‌ای زیادی ندارند. برزیلی‌ها که حساب‌شان جداست، خیلی از استعدادهای نوجوان، اواسط دهه20زندگی‌شان به بازنشستگی رسیدند یا تا 30سالگی قاچاقی بازی کردند. احتمال اینکه لامین یامال همین امسال توپ طلا بگیرد، زیاد است. بازیکنان شایسته دیگری هم مثل دمبله، رافینیا، امباپه، صلاح و... هستند، اما شاید جوان‌ترین برنده توپ طلای تاریخ در شهریور‌ماه امسال معرفی شود. بسیاری معتقدند یامال می‌تواند از رکورد توپ طلاهای رونالدو و حتی مسی هم عبور کند. کسی که در 16و 17سالگی آن‌قدر خوب بوده، در 27سالگی چه خواهد بود؟ خودش هم با غرور همیشگی‌اش بعد از تمدید قرارداد با بارسلونا گفته بود، در پایان قراردادش 24ساله خواهد بود، در بهترین فرم ممکن. اما از رفتارهای مغرورانه و احترام قائل نبودن یامال برای رقبا و بزرگان بگیرید تا ارتباطات با زن‌های بزرگسال و خوشگذرانی‌های خارج از عرف و شایعه‌هایی که درباره او پخش می‌شود و... به این نگرانی برسید که نکند چنین استعداد درخشانی هم به چیزی که انتظارش را داریم تبدیل نشود و در باتلاق فرو برود.

جشن تولد پرحاشیه 
یامال جشن 18سالگی‌اش را طوری برگزار کرد که حالا حالاها ترکش‌های انفجار آن تلفات خواهد داد. این جشن که در ویلایی واقع در الیویا برگزار شد، به‌دلیل نحوه اجرای نمایش توسط گروهی از افراد کوتاه‌قامت، موجی از اعتراضات حقوقی و اجتماعی را در پی‌ داشت. انجمن افراد مبتلا به آکندروپلازی و سایر دیسپلازی‌های اسکلتی همراه با کوتاهی قد (ADEE) در بیانیه‌ای رسمی این اقدام را «نقض قانون و تحقیرآمیز» خواند و اعلام کرد که قصد دارد به‌صورت حقوقی علیه یامال اقدام کند. براساس گزارش‌ها یک مینی‌بوس حامل افراد کوتاه‌قامت مقابل محل جشن متوقف شده و اجرای نمایش انجام گرفته است. با این حال، یکی از کوتاه‌قامتان بلندهمت شرکت‌کننده در همین مراسم، در مصاحبه‌ای جنجالی، گفت: «ما میمون یا دلقک سیرک نیستیم. هنرمندیم و همیشه احترام‌مان هم از نظر اخلاقی و هم مالی حفظ می‌شود. نوشیدنی پخش می‌کنیم، می‌رقصیم، شعبده‌بازی و نمایش‌های مختلف اجرا می‌کنیم. انجمن‌هایی که ادعای حمایت می‌کنند، در عمل دارند شغل ما را ممنوع می‌کنند و به ما آسیب می‌زنند.» این دوگانگی در مواضع، نشان می‌دهد موضوع فراتر از یک تخلف فردی، به بحث‌های عمیق‌تری در زمینه مرزهای اخلاقی سرگرمی در فوتبال امروز بازمی‌گردد.
استفاده از اینگونه افراد در فیلم‌های قدیمی باب بود و اختلاف قد بازیگران خیلی بلند و خیلی کوتاه باعث خنده مخاطبان کم‌سواد قدیمی می‌شد، اما سال‌هاست که تمسخر ظاهر افراد به امری مذموم و غیراخلاقی تبدیل شده است. با این‌حال، ستاره‌های فوتبال همچنان به عادت ناپسند قدیمی پایبند و وفادارند و از افراد دچار نانیسم سوءاستفاده می‌کنند. نمونه‌هایش را می‌توانید در جست‌وجوی گوگل پیدا کنید وقتی افرادی مثل گارناچو - ستاره آرژانتینی منچستریونایتد- و تئو ارناندس - مدافع چپ فرانسوی آث میلان که به الهلال رفته- با استفاده از این افراد، مراسم و جشن‌های خود را گرم می‌کردند.

مهمانان خاص
کلودیا کالوو، مدل اسپانیایی، فاش کرده که یامال شخصا از او برای حضور در جشن دعوت کرده و مبالغی بین ۱۰ تا ۲۰هزار یورو پیشنهاد داده و گفته چند نفر دیگر با مشخصات ظاهری خودش(!) بیاورد و تأکید کرده‌ که حتما بلوند باشند! در این جشن به همه مهمانان گفته شده بود که با خودشان گوشی یا دوربین نیاورند، با این حال در ویدئوهای منتشر شده از تولد یامال، آثاری از میز قمار، پوکر، رولت، الکل و مدل‌های مورد نظر یامال دیده می‌شود.
در اقدامی مشابه، شانیس، یک اینفلوئنسر ترنس نیز اعلام کرد که از سوی یامال برای حضور در مراسم دعوت شده، البته با شرایط خاص شرکت در این جشن. یک‌بار هم عکس‌هایی از او با فاتی واسکس، بلاگر 30ساله در تعطیلات و خوشگذرانی منتشر شد که حاشیه‌هایی به همراه داشت. این مهماندار برزیلی اعلام کرد که پس از پخش آن عکس‌ها تهدید به مرگ شده است.
چند وقت قبل‌تر، یک بازیگر به نام کلودیا پاول چت خصوصی خود را با یامال منتشر کرد که ستاره بارسلونا به او اصرار ‌کرده بود به خانه‌اش برود. خود یامال تکذیب کرد و گفت مادرم همیشه در خانه است و اجازه نمی‌دهد مهمان بیاورم. در بسیاری از کشورها ازجمله اسپانیا از لحاظ قانونی، ارتباط یک بزرگسال با فردی زیر 18سال تخلف است.

ابهام در سن واقعی 
سال۲۰۲۰، شبکه ESPN عکسی از یک استعداد ناب و نوجوان آکادمی بارسلونا گذاشته و او را این‌چنین معرفی کرده بود: «یامال در سن۱۵سالگی موفق شده در ۵۸بازی آکادمی بارسلونا، ۱۳۸گل به‌ثمر برساند.» با توجه به این مطلب قاعدتا سال2025سن یامال باید 20سال باشد، اما 18است. حالا تناقض‌هایی جدی در اطلاعات هویتی یامال مطرح شده ‌است. اگر صحت این گزارش‌ها اثبات شود، بحث جعل هویت سنی می‌تواند تبعاتی برای او و باشگاه داشته باشد. البته اختلاف سن در آن حد زیاد نیست که دردسری ایجاد کند.

ادب مرد به ز دولت اوست
سابقه برخوردهای تحقیرآمیز و تحریک‌آمیز یامال هم روی فوتبالش سایه افکنده است. یامال پیش‌تر در چند موقعیت جنجالی حاضر بوده است. رفتار تحقیرآمیز او نسبت به رونالدو در جشن قهرمانی پرتغال و کری‌خوانی‌های توهین‌آمیز علیه تیم‌های رقیب، باعث نقدهای رسانه‌ای فراوانی شده بود. این برخوردها، از عدم‌بلوغ رفتاری او در مواجهه با فشارهای رقابتی حکایت دارند. این بازیکن در 17سالگی عکسی از برگ‌های خشک جارو شده در خیابان مقابل پاهای خودش پست کرد که فن‌پیج‌ها با قرار دادن این عکس در کنار عکسی از 17سالگی کریستیانو رونالدو که در حال جارو کردن خیابان بود، نوشته بودند: «یامال در 17سالگی، کریستیانو در 17سالگی!» واقعا این بچه هیچ احترامی برای اسطوره‌های رقیب قائل نیست.
یامال بعد از تمدید قراردادش با بارسلونا در ویدئو گفت: «5سال دیگه من 22سالمه، پس شماها باید حسابی برای بارسلونا و من آماده باشید چون من اون موقع غیرقابل مهارم!» ذره‌ای از تواضع در حرف‌ها و استوری‌های او دیده نمی‌شود. پیش از آنکه پیراهن شماره10 او برای فصل آینده قطعی شود، استوری گذاشت و نوشت: «شماره من، تاریخ من». یعنی این من هستم که تاریخ را می‌سازم نه شماره‌ام.
یامال گاهی پای پست بازیکنان حریف می‌رود و آنها را مسخره می‌کند یا برایشان رجز می‌خواند. واقعا نیازی به این چیزها ندارد. شاید اگر اینستاگرام و گوشی هوشمند را از او بگیرند، از مسی و رونالدو هم جلو بزند. شاید برای همین است که گواردیولا در توصیف یامال می‌گوید: «هیچ‌کس مسی نمی‌شود!»

هشدارهای نخبگان فوتبال
چیزی که بیش از همه نگران‌کننده است، سکوت باشگاه است. هانزی فلیک در آغاز تمرینات آماده‌سازی پیش‌فصل، سختگیری‌های زیادی درنظر گرفته است. او در 7روز 10جلسه 3ساعته تمرینی برنامه‌ریزی کرده. با این‌حال، نه خودش و نه باشگاه هیچ واکنشی به حاشیه‌ها نشان نداده‌اند. یامال اگر زیر دست فرگوسن بود، یا لنگه کفش می‌خورد یا مادرش به‌عنوان جاسوس باشگاه علیه او خبرچینی می‌کرد. کسی مثل فرگوسن نمی‌گذاشت بازیکنش در خارج از فوتبال زندگی ناسالمی داشته باشد.
باشگاه بارسلونا تا این لحظه واکنش رسمی‌ای نسبت به این مسائل نداشته، اما منابع داخلی باشگاه از نگرانی مدیران ارشد و احتمال اعمال تنبیه در آینده خبر داده‌اند. تأخیر بازیکنانی مانند هکتور فورت پس از حضور در جشن و برخورد شدید فلیک در تمرین، نشان از آغاز مرحله جدیدی از کنترل رفتاری در تیم دارد. فلیک هکتور فورت را تنبیه کرده تا یامال درس بگیرد!

نصیحت بزرگان
   وقتی تونی کروس از سر دلسوزی علیه سبک زندگی و رفتار یامال مصاحبه کرد، بارسلونایی‌ها به او حمله کردند و خود یامال هم مسخره‌اش کرد. اما کروس به‌عنوان الگویی برای زندگی سالم یک بازیکن حرفه‌ای حرف حق می‌زند: «فوتبال، ماراتن است نه دوی سرعت و حفظ ثبات رفتاری در خارج از زمین، نقشی تعیین‌کننده دارد.»
   گوتی، یامال را از منظر فنی حتی برتر از لیونل مسی در ۱۷سالگی دانسته اما هشدار داده که مدیریت انتظارات و فشارهای روانی، چالشی جدی برای بازیکنان جوان است.

نتیجه و نصیحت مستقیم
لامین یامال در مسیر تبدیل‌شدن به یکی از بزرگ‌ترین نام‌های تاریخ فوتبال قرار دارد، اما تداوم حواشی اخلاقی، حقوقی و رفتاری، تهدیدی جدی برای آینده او محسوب می‌شود. پیشگیری از سقوط حرفه‌ای او، مستلزم مداخله فوری تیم مدیریتی، مشاوران اخلاقی و تغییر سبک زندگی این بازیکن جوان است. شاید اینگونه بتوان این مسیر را درست کرد:
1.عذرخواهی عمومی نسبت به اتهامات واردشده و برگزاری مراسم بحث‌برانگیز 
2.گفت‌وگو با انجمن ADEE و تلاش برای جبران آسیب وارده 
3.قطع ارتباط با محافل غیرحرفه‌ای و محدودسازی اطرافیان غیرموجه 
4.مشاوره‌های مستمر روانشناسی و رفتاری 
5.تمرکز مجدد و مطلق بر اهداف ورزشی بلندمدت
البته انتظاراتی که بر شمرده شد، از یک نوجوان، انتظارات بزرگی است. او جوان است، شیطنت دارد، در سن بلوغ است، به شهرت، پول و محبوبیت رسیده... نمی‌شود از او خواست که معلم اخلاق باشد. اما مسیر حرفه‌ای این نیست. مسی و رونالدو هنوز در این سن و سال بازی می‌کنند. بد نیست یامال و امثال او نگاهی به آنها داشته باشند و مقایسه‌شان کنند با نیمار، روبینیو و دیگران.
چرا این سبک زندگی خطرناک است؟ چون حواس بازیکن را از فوتبال پرت می‌کند. به وینیسیوس نگاه کنید؛ پارسال بهترین بازیکن جهان بود و به‌راستی حقش خورده شد. امسال همه رئالی‌ها دعا می‌کنند که  او برود! معلوم است یامال حواسش به چیزهای دیگری غیراز فوتبال است. در چنین شرایطی امکان مصدومیت‌های شدید هم وجود دارد...
آقای یامال جوان! اگر فارسی بلدی و این اندرزنامه را می‌خوانی(!) به‌خودت بیا مرد حسابی!

فوتبال اسپانیا و باشگاه بارسلونا دیگر توان از دست دادن یک استعداد را ندارند. سرنوشت یامال، بیش از هرچیز، در گرو تصمیمات شخصی خود اوست؛ بین مسیر ستاره‌شدن، یا تبدیل‌شدن به خاطره‌ای تلخ در حافظه فوتبال.

اینترنت و قفل کودک
اسکرین‌شات‌هایی از پیام‌های خصوصی یامال به اینفلوئنسرهای بزرگسال منتشر شده که نشان می‌دهد همه حواس‌ او به حرفه‌اش نیست. انتشار عکس‌هایی از خوشگذرانی او با افرادی نظیر بلاگر‌ها و مدل‌ها. شاید برای اینستاگرام او یک قفل کودک باید گذاشته شود!
خرید و نمایش گردنبند 400هزار یورویی هم یعنی حواس‌پرتی! ایرادی ندارد یک بازیکن بخشی از آن همه درآمد را به علایقش اختصاص دهد، اما برپایی شو برای آن و تأثیر روی کودکان و نوجوانانی که چنین افرادی را الگوی خود قرار می‌دهند، یک کار سمی است.

رفتارهای اخیر یامال، یادآور داستان‌هایی تلخ در فوتبال حرفه‌ای هستند: 

روبینیو با مسائل اخلاقی و حقوقی، از مسیر حرفه‌ای منحرف شد.

نیمار با سبک زندگی پرحاشیه، هرگز به پتانسیل واقعی‌اش نرسید.

بالوتلی با بی‌ثباتی رفتاری، نمونه‌ای از استعداد هدررفته شد.

تکرار چنین الگوهایی زنگ خطری جدی برای یامال و آینده ورزشی‌اش محسوب می‌شود.