زیر تیغ آفتاب و بر زمین لرزان

فرحناز چراغی| کرمانشاه- خبرنگار:

7ماه از آن زلزله هولناک در کرمانشاه گذشت. زلزله‌ای که در یک آن، همه محاسبات را در هم ریخت. حالا 8 ماه از آن روز و شب می‌گذرد. تابستان هم از راه رسیده است. دمای هوا گاهی از مرز 50 درجه نیز می‌گذرد. زمین هم همچنان می‌لرزد. گویی تمامی ندارد این لرزه‌ها و پس‌لرزه ها. هر چند مردمان این دیار با چنین آب و هوایی ناآشنا نیستند، اما زندگی در کانکس و چادر در این دما طاقت خاصی را می‌طلبد. ساخت و سازها به صورت جدی آغاز شده و نوعی جنب و جوش در بین مردم افتاده است. سیمای شهر در مقایسه با روزهای نخست زلزله کمی تغییر کرده است. برخی از مردم در حال آوار برداری از ساختمان خود هستند و بسیاری نیز از مرحله پی‌کنی و گذاشتن تیرآهن هم گذشته اند. کمپ‌ها با کانکس های رنگارنگ نیز به صورت بی نظم و آشفته هنوز پابرجاست. برخی مردم در کنار کانکس خود چادری هم دارند. در این بین، بوستان‌ها نیز به محلی برای جولان خستگی ناپذیر کودکان تبدیل شده است. کودکانی که بدون هر نوع برنامه ریزی، روز خود را با بازی به شب می‌رسانند.

زندگی در مناطق زلزله‌زده از نوعی دیگر به جریان افتاده است، اما مشکلات هنوز ادامه دارد و مردم گلایه مندند. بسیاری از مردم هنوز در مسائلی چون استحمام و سرویس بهداشتی مشکل جدی دارند. بوی تند و بد فاضلاب های جاری در هنگام عبور از کنار کمپ‌ها بسیار آزاردهنده است، اما گویی مردم زلزله زده به این بو عادت کرده اند. 
یکی از شهروندان سرپل ذهابی که در کنار کانکس خود ایستاده است، از گرمای هوا در کانکسش شکایت دارد و می‌گوید: کولر به خانواده ما تعلق نگرفته است و زندگی در این کانکس سخت می‌گذرد. وی که همراه سه بچه و مادر پیرش زندگی می‌کند، می‌افزاید: گرما باعث افزایش پشه و حشرات موذی شده است. از موش و گربه بگیر تا دیگر موجودات برای خود به راحتی در این کانکس‌ها جولان می‌دهند. 
«کشتمند» که هوای گرم کلافه اش کرده است، ادامه می‌دهد: علت جولان این موجودات چاه های فاضلاب رها شده در کنار کانکس است. وی با اشاره به اینکه مستاجر است،ادامه می‌دهد: تکلیف مستاجران مشخص نیست. قرار بود که به مستاجران زمینی برای ساخت بدهند که نشد. از دولت درخواست رسیدگی بیشتر داریم. نه پولی برای اجاره و نه توان مهاجرت دارم. اجاره خانه هم در این مناطق سرسام آور است و دست کسی به خانه نمی‌رسد.
وی از توزیع ناعادلانه کولر‌ها گلایه مند است و می‌گوید: دولت به تعداد مشخصی از خانواده‌ها کولر و وسایل سرمایشی داده است. دولت می‌توانست خیلی بیشتر کمک کند و زودتر مردم را از این بدبختی نجات دهد.


نبود بهداشت ، مشکل اساسی

یکی دیگر از زلزله زدگان اضافه می‌کند: ما خانه مان نیاز به تعمیر داشت که تعمیرش کردیم اما از ترس زلزله شب‌ها درکانکس می‌خوابیم و روزها به خانه برمی‌گردیم. وی می‌افزاید: خیلی از مردم زلزله زده مانند ما هستند. این شهروند نبود بهداشت را مشکل اساسی مردم می‌داند و می‌گوید: شدت گرما باعث شده که بیمارهای عفونی در بین مردم رواج پیدا کند. اگر مشاهده کرده باشید در کنار هر کمپ 12 چاه فاضلاب حفر شده که همگی متعفن هستند. هیچ عزم جدی برای حل مشکلات منطقه وجود ندارد و فاضلاب‌ها به یک فاجعه بهداشتی تبدیل شده اند. 
وی ادامه می‌دهد: روح امید با وجود تمام مصیبت‌ها در مردم زنده شده اما بازهم مشکلات زیاد است. مردم بسیاری به ساخت و ساز مشغولند و از بیکاری نجات پیدا کرده اند. ذاکری نسب می‌گوید: مردم از لحاظ معیشتی خیلی در مضیقه نیستند، اما گرانی در اینجا چند برابر کرمانشاه است. مردم خسارات روحی و جسمی زیادی دیدند اما هنوز زندگی جریان دارد. 


حضور کارگران غیربومی

«رضا جمشیدی» نیز به کارگران غیربومی اشاره می‌کند و می‌گوید: حضور تعداد زیاد کارگران غیربومی در منطقه بافت یکدست فرهنگی را در سرپل ذهاب تغییر می‌دهد و این موضوع می‌تواند آسیب جدی برای منطقه باشد که نمود آن به‌زودی پیدا می‌شود. وی به بازی کودکان در پارک اشاره می‌کند و می‌گوید: دیگر برای خانواده‌ها هیچ محیط خصوصی وجود ندارد و همه در هم می‌لولند. ناهنجاری‌ها در منطقه بسیار است و حتی بسیاری از مردم به اعتیاد و مواد روی آورده اند. کنترلی از این لحاظ نیز بر مردم وجود ندارد. این شهروند سرپل‌ذهابی ادامه می‌دهد: بیشتر مردم زلزله زده گرفتار یک استرس و اضطراب درونی شده اند که نیازمند رسیدگی بیشتر است. ما از یک مرحله بحران گذر کردیم اما آسیب این مشکلات، دورنمای آن از امروز مشخص است.

یکی دیگر از شهروندان از گیر و دارهای شهرداری گلایه می‌کند و می‌افزاید: ساخت و سازها به واسطه تعلل شهرداری همواره با تاخیر انجام می‌شود. دغدغه امروز مردم ساخت هر چه زودتر سرپناه است. شهرداری نیاز به نیروی بیشتری برای رسیدگی به کار مردم دارد. وی اشاره‌ای به کم بودن وام‌ها نیز دارد و می‌گوید: با این مقدار وام به هیچ‌وجه نمی‌توان خانه را از نو ساخت. مردم با چنگ و دندان برای رسیدن به هدف شان می‌جنگند و این نشان از این است که وضعیت مطلوب نیست. ادارات مختلف دلسوزانه کار نمی‌کنند و اگر کمی مردم را درک می‌کردند، شاید شرایط مردم زودتر به حالت عادی بر می‌گشت. تنها از شرکت توزیع برق باید تشکر کنم که از روز سوم زلزله برق را به مناطق زلزله زده رساند. 

این وضعیت امروز بسیاری از مردم سرپل ذهاب است.این در حالی است که استاندار از ابتدای سال بر توزیع وسایل سرمایشی در مناطق زلزله زده تاکید کرده است، اما هنوز هستند خانواده‌هایی که از داشتن وسایل سرمایشی محرومند و زندگی سختی را در آتش‌ سوزان آفتاب تابستان سرپل ذهاب می‌گذرانند.


توزیع پول برای خرید وسایل

«محمدرضا امیریان»، مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان از توزیع مبلغ دو میلیون تومان برای خرید وسایلی چون یخچال، کولر و فرش در بین 30 هزار خانوار در اردیبهشت در مناطق زلزله زده می‌گوید و می‌افزاید: 69 میلیارد از این مبلغ از محل کمک های نقدی مردم جمع آوری شده است. وی با بیان اینکه توزیع هزینه نقدی به خانوارهای زلزله زده، براساس آمار قدیمی بنیاد مسکن انجام گرفته است، می‌افزاید: براساس آمار جدید 46 هزار خانوار تخریبی نوع یک و دو داریم که تعدادی از این خانوار موفق به گرفتن این هزینه نشده اند. مدیرعامل جمعیت هلال احمر استان گفت: جمعیت هلال احمر از ابتدای زلزله تاکنون ۲۵۶ میلیارد تومان در قالب کمک های امدادی، بسته های غذایی و اقلام مورد نیاز در مناطق زلزله زده هزینه کرده است.


اقدام های بهزیستی پس از زلزله

مدیرکل بهزیستی کرمانشاه نیز در نشستی با اشاره به اقدام های بهزیستی در زلزله می‌گوید: یکی از کارهای بزرگ در زلزله آبان سال گذشته، بازسازی روحی و روانی زلزله زدگان بود و در این راستا تیم‌های مشاوره به مناطق مختلف اعزام و بیش از 91 هزار نفر از نظر روحی و روانی غربالگری شدند و در حال حاضر 91 روانشناس تا پایان سال جاری در این مناطق مستقر خواهند بود. وی اختلالات و آسیب های روانی در زلزله کرمانشاه را نسبت به موارد مشابه کمتر اعلام کرده و گفته است: افکار خودکشی در میان زلزله زدگان کرمانشاه پایین تر از 5/0 درصد بوده در حالی که این افکار در دنیا 3درصد اعلام شده است که گویای روحیه بهتر آسیب دیدگان  است.