قسمت 2– جی فور بی!

قبلا در گزارش‌های نظارتی مرکز پژوهش‌های مجلس درباره اجرای ماده 7قانون اصل44، نشان داده بودم جی فور‌بی به چند دلیل با هدف قانون فاصله دارد. (g4b.ir   سامانه قدیمی صدور مجوزها بود).
اول، زبان جی فور بی به‌شدت حقوقی بود و به درد کارشناسان و پژوهشگران می‌خورد، ولی باید به متقاضیان مجوز شامل کاسب، صنعتگر و کشاورز خدمت می‌داد. درواقع، به‌خاطر زبان تخصصی استفاده از جی فور بی برای مخاطب اصلی‌اش سهل و مفهوم نبود.
دوم، جی‌­فور بی ‌طوری طراحی شده بود که اطلاعاتش را دستگاه‌های صادرکننده مجوز باید بارگذاری می‌کردند، آنها هم بعضا با بی‌دقتی و شلختگی اطلاعات را بارگذاری کرده بودند؛ مثلا یک دستگاه در بخش شرایط صدور مجوزهایش متن کامل یک بخشنامه را بارگذاری کرده بود؛ متن‌هایی مبهم و قابل تفسیر که فقط خودشان از آن سردرمی‌آوردند. در درگاه ملی مجوزها هزاران نفر ساعت وقت گذاشتیم تا این اطلاعات را تمیز کنیم.
مشکل بزرگ بعدی جی فور بی ‌این بود که ثبت‌نام برای مجوز از آنجا شروع نمی‌شد، یعنی جز درگاه مجوزهای صنفی (ایرانیان اصناف) جی فور بی ‌به سایت‌های اصلی مرجع صدور مجوز متصل نبود. به همان مجوزهای صنفی هم ناقص متصل بود، چون درخواست متقاضی را می‌فرستاد به ایرانیان اصناف و از سرنوشت درخواست‌ها بی‌خبر می‌ماند و نمی‌دانست متقاضی مجوز در مرحله بعدی چه سرنوشتی پیدا می‌کند و چقدر معطل می‌شود.
برای حل این نقص بزرگ بعدها درگاه ملی مجوزها را طوری طراحی کردیم که پس‌از ثبت درخواست (حاوی هویت و محل درخواست متقاضی مجوز) درگاه ملی با چند استعلام، هویت متقاضی مجوز و محل درخواست را برخط، تأیید و درخواست را به‌طور خودکار به درگاه تخصصی صدور مجوز درخواست‌شده، با این پیام ارسال می‌کرد: «این کد ملی، در این کدپستی،  فلان مجوز را می‌خواهد، براساس شرایطی که در درگاه ملی مجوزها اعلام کرده‌اید تا ضرب‌الاجل اعلامی، این درخواست را بررسی کنید. اگر شرایط را دارید به درگاه ملی اعلام کنید تا مجوز صادر شود و اگر شرایط دریافت مجوز را ندارید، دلیل رد درخواست را به درگاه ملی مجوزها اعلام کنید.» درگاه ملی مجوزها با این پیام، همه درخواست‌ها را جدا جدا پیگیری می‌کند که در زمان اعلامی مجوز متقاضی صادر می‌شود یا به تأخیر می‌خورد؟   جی فور بی اساسا فاقد چنین سازوکاری بود.
براساس ماده ۷ قانون اصل ۴۴ درگاه ملی مجوزها باید طوری طراحی می‌شد که شرایط صدور مجوز همه کسب­ وکارها در این پنجره واحد شفاف اعلام می‌شد و دگمه ثبت درخواست مجوز همانجا در اختیار متقاضی قرار می‌گرفت اما جی فور بی‌ تمهیدات لازم برای تحقق اهداف ماده 7را نداشت. یکی دو هفته با مطالعه روی ‌جی­ فور بی تلاش کردیم آن‌ را نگه داریم و تکمیل کنیم تا زحمات قبلی‌ها را کنار نگذاریم، ولی طراحی آن طوری بود که واقعا نمی‌شد درگاه ملی مجوزها را رویش بنا کرد.
اواخر آبان مطمئن شدم ناچاریم جی فور بی را کنار بگذاریم و با استفاده از تجربه‌های پردازش درگاه ملی مجوزها را از نو بسازیم. قبولاندن این مهم به تیم آقای فیروزی که ماه‌ها برای ساختن و تکمیل جی فور بی زحمت کشیده و جنگیده بودند، خیلی سخت بود. حقیقت را صادقانه به ایشان گفتم و با توصیف «درگاه ملی مجوزها» امید دادم که چه کار بزرگی باید انجام دهیم. اوایل با ناباوری به حرف‌هایم گوش می‌دادند، ولی بعد از ناچاری و البته نجابت، بدون شکایت چندانی قبول کردند.
از اوایل آذر 1400، کنار جی فور بی که قرار بود با افتتاح درگاه متروک شود، طراحی درگاه ملی مجوزها را شروع کردیم. (ادامه‌دارد)