اینگونه از هوش مصنوعی بپرسید

ساسان شادمان‌منفرد- روزنامه‌نگار

در دنیای مدرن که هوش مصنوعی بخشی جدایی‌ناپذیر از فرآیندهای شغلی، تحصیلی و حتی شخصی شده است، چت‌روبات‌های پیشرفته مانند چت‌جی‌پی‌تی، دیپ‌سیک، جمینای، کوپایلت و... نه‌تنها ابزارهای کمکی هستند، بلکه به یک همکار دائمی و قابل اعتماد تبدیل شده‌اند، اما استفاده مؤثر از این ابزارها مستلزم دانستن «قواعد بازی» است. نوشتن یک پرسش عادی ممکن است پاسخی سطحی به‌دنبال داشته باشد، ولی پرسیدن درست و برنامه‌ریزی شده، می‌تواند دروازه‌ای به‌سوی اطلاعات عمیق، دقیق و منسجم باشد.

 واضح و مشخص بنویسید
بسیاری از کاربران در درجه اول با مشکل «پاسخ‌های عمومی» مواجه می‌شوند. دلیل اصلی؟ پرسش‌های «غیردقیق» یا «مبهم».
روش علمی: از ساختار SMART برای طراحی سؤالات استفاده کنید. این رویکرد در مدیریت پروژه‌ها کاربرد دارد، اما در تعامل با هوش مصنوعی نیز فوق‌العاده مؤثر است. این عبارت مخفف 5کلمه مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل واگذاری، واقع‌گرایانه و زمان‌مند است.

 استفاده از عبارات دستوری
به‌جای اینکه بنویسید «بگو»، بهتر است از دستورات فعال و هدفمند استفاده کنید؛ مثلا «تحلیل کن»، «مقایسه کن»، «توضیح بده»، «خلاصه کن» و...

 زنجیره استدلالی بسازید
هوش مصنوعی بیشتر اوقات وقتی خوب پاسخ می‌دهد که بفهمد چه مراحلی را باید برای رسیدن به پاسخ دنبال کند. القای زنجیره فکری تکنیکی است که با وادار کردن صریح هوش مصنوعی به ایجاد یک فرآیند توضیح یا استدلال گام به گام قبل از رسیدن به پاسخ نهایی، عملکرد مدل‌های زبانی را بهبود می‌بخشد؛ به‌عنوان مثال، اول، تعریف فتوسنتز را بخواهید. بعد بپرسید که انواع آن را مقایسه کند. سپس، توضیح بدهد چرا C4مهم است. در نهایت، تأثیر آن را روی کشاورزی مدرن جویا شوید.

 از زبان رسمی و روان استفاده کنید
بهترین پاسخ‌ها از گفتاری مشابه گفتار انسان به‌وجود می‌آید. زبان شفاف و بدون غلط املایی، هوش مصنوعی را قادر می‌سازد تا بهتر متوجه شود و واکنش نشان بدهد.

 بازخورد بدهید و تکرار کنید
یکی از نقاط قوت چت‌روبات‌ها، توانایی یادگیری مداوم از تعامل است. اگر پاسخ اولیه رضایت‌بخش نیست، نگویید «متوجه نشدی؟»، بلکه به آرامی توضیح بدهید چه چیزی از دست رفته یا چه تغییری می‌خواهید. چت‌روبات به کمک این بازخوردها، نتیجه‌ای نزدیک‌تر به انتظارات‌تان تولید می‌کند.

محدودیت‌های آن را بشناسید
چت‌روبات‌ها همه‌دان نیستند؛ مثلا اطلاعات آنها ممکن است فقط تا یک بازه زمانی خاص مثل۲۰۲۳ به‌روز باشد. همچنین، گاهی اوقات اشتباهات منطقی یا حتی اطلاعات غلط ارائه می‌دهند؛ بنابراین همیشه منابع را چک و داده‌ها را تأیید کنید. همچنین نسبت به تاریخ و سند موضوعی آگاه باشید.

 نقش یا شخصیت مشخص کنید
هوش مصنوعی می‌تواند به‌صورت یک دانش‌آموز، دانشمند، نویسنده، معلم یا حتی یک متخصص حقوقی پاسخ دهد. مشخص کردن شخصیت، دقت و روال درخواستی شما را بالا می‌برد؛ به‌عنوان مثال اینگونه بپرسید: «فرض کن تو یک محقق بازاریاب باتجربه ۱۰ساله هستی. تحلیلی از روند فروش محصولات لوازم آرایشی در سال ۲۰۲۳ ارائه بده.»