
نخستین قالیشوییهای پایتخت

فرششویی در صفائیه یکی از دلایل تحولات مهم و اساسی در این محله بوده است؛ چرا که نخستین قالیشویی تهران در چشمهعلی محله صفائیه شکل گرفت. 2برادر به نامهای حاجعلیاصغر و حاجحسین که هر دو اهل همدان بودند فرشها را به صفائیه آورده و همین جا کنار چشمهعلی میشستند. به همین دلیل و بهگفته اهالی، نخستین قالیشویی به اسم آنها ثبت شده است. با گسترش فعالیت قالیشویی در چشمهعلی، مشاغل دیگری نیز در محله جان گرفت؛ از رفوگری و رنگرزی گرفته تا بافتن فرشهای خوشنقش و نگار.
سید محسن ماجدی، ریپژوه و از ساکنان قدیمی این محله، درباره ایجاد صنایع مرتبط با فرش در صفائیه میگوید: «فرشفروشان تهران، فرشهایشان را برای شستوشو به چشمه علی میفرستادند. برخی از این فرشها نیاز به رفو یا تعمیر داشت. به همینخاطر با گذشت زمان برخی از اهالی کار رفوکردن فرش را پیش گرفتند و بعد از مدتی این حرفه به یکی از مشاغل اهالی تبدیل شد. همچنین اغلب بانوان و دختران همدانی ساکن محله، دارهای قالی را در خانه علم کردند و قالیهای زیبایی را میبافتند. طبق اسناد از دهه ۳۰ به بعد شاهد رونق صنعت فرش در صفائیه هستیم. آذربایجانیها یا لرهای بروجرد و کاشان و دامغان به مرور در محله ساکن شدند. خانمها برای کمک به کسب درآمد و امرار معاش همسرانشان در منازل دار قالی زدند و فرش بافتند. به همین دلیل، شاهد بافت فرش با نقشهای مختلفی بودیم. به یکباره فرشهای نائین و کرمان و کاشان و قم از یک طرف و فرشهایی با نقشههای آذربایجان از طرف دیگر همه اینجا بافته میشد و فروش میرفت. برخی فرشفروشان تهرانی وقتی مهارت و توانمندیهای بانوان صفائیه را دیدند، با ارائه نقشههای قالی،کارهای جدید به آنها سفارش میدادند و بعد از 6ماه یا یک سال تحویل میگرفتند. ولی متأسفانه به چند دلیل بعد از دهه۶۰ همانطور که یکباره این صنعت در این محله رشد کرد، یکباره نیز افول کرد.»