
شانسزندگیدرجاییغیراز زمین
شانس حیات تنها در تعداد اندکی ازسیارات فراخورشیدی کشفشده میتواند وجود داشته باشد

ساسان شادمان منفرد-روزنامهنگار
تقریبا ۴۰سال از کشف نخستین سیاره خارج از منظومه شمسی میگذرد. از آن زمان تاکنون، بیش از 5800دنیای عجیب و شگفتانگیز در 4300سامانه سیارهای شناسایی شدهاند. در بسیاری از آنها شانس یافتن حیات وجود ندارد. اما در میان این سیارهها برخیشان دارای ویژگیهای عجیب و غریبی هستند که در اینجا مروری کوتاه بر برخی از آنها داشتهایم.
TrES-2b: تاریکترین سیاره فراخورشیدی
تلسکوپ فضایی کپلر در سال۲۰۱۱ سیاره TrES-2b را شناسایی کرد که بهعنوان تاریکترین سیاره فراخورشیدی شناختهشده محسوب میشود. این سیاره کمتر از یک درصد از نوری را که به آن میتابد بازمیتاباند و تقریبا به طورکامل در تاریکی فضای کیهانی استتار میشود. دیوید کیپینگ از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان، یکی از کاشفان این سیاره، در توصیف آن میگوید: «این سیاره از سیاهترین تکه زغال و حتی سیاهترین رنگ اکریلیک که ممکن است برای نقاشی استفاده کنید، تاریکتر است. واقعا باورکردنی نیست که یک سیاره بتواند اینقدر تاریک باشد.»
KELT-9b: داغترین سیاره فراخورشیدی
این سیاره فقط یک «مشتری داغ» معمولی نیست (اصطلاحی که به غولهای گازی با مدار کمتر از ۱۰روز اطلاق میشود). در حقیقت باید گفت که این سیاره داغترین سیاره فراخورشیدی شناختهشده بهحساب میآید؛ با دمای سطحی معادل 4300درجه سانتیگراد! این دما کافی است به این باور برسیم که هیچگونه حیاتی در آن وجود نخواهد داشت. نکته مهم دیگر این است که سیاره KELT-9b دارای یک مدار فوقالعاده کوتاه است و هر گردش کامل آن به دور ستارهاش تنها ۳۶ساعت طول میکشد؛ به این معنی که یک سال در این سیاره تنها ۱.۵روز زمینی دوام دارد!
WASP-127b: بادهای مافوق صوت
غول گازی WASP-127b دارای بادهای فوقالعاده قدرتمند و مافوق صوت است. دانشمندان بر این باور هستند که این سیاره در اصل، میزبان سریعترین «جریان جتی» (jetstream) در جهانِ شناختهشده ماست. سرعت بادهای این سیاره به 33هزار کیلومتر در ساعت میرسد؛ این میزان به حدی شدید است که میتواند بهراحتی گوشت هر گردشگر فضایی را از استخوان جدا کند. سریعترین بادهای کشفشده در منظومه شمسی خودمان روی نپتون رخ میدهند که سرعت آنها تنها به 1931کیلومتر در ساعت میرسد. حالا خودتان یک مقایسه انجام دهید تا متوجه شدت باد در سیاره
WASP-127b شوید!
HD 189733b: سیارهای بدبو با بارش شیشه
این سیاره جهنمی به 2دلیل بدنام است: آبوهوای مرگبار و بوی زننده. براساس دادههای ثبتشده توسط تلسکوپ جیمز وب، HD 189733b دارای اتمسفری با بویی شبیه به تخممرغ گندیده است. دانشمندان با شناسایی هیدروژن سولفید در جو این سیاره، میگویند بوی آن مانند گوگرد است. این سیاره تقریبا هماندازه مشتری بوده، اما برخلاف مشتری که فوقالعاده سرد است، HD 189733b در نزدیکی ستاره مادرش قرار دارد و بههمین دلیل لقب «مشتری داغ» را میان اخترشناسان بهدست آورده است. همچنین در این دنیای بیگانه بارانی از شیشه میبارد که همراه با بادهایی سهمگینتر از هر توفان زمینی، بهصورت افقی حرکت میکند.