لزوم انتقال کارخانه‌ها و صنایع از شیراز

دکتر حمید جورکش| کارشناس برنامه ریزی محیط زیست:

رشد سریع تکنولوژی و ظهور فناوری‌های جدید در توسعه امکانات شهری و شهرنشینی و همچنین رکود کشاورزی باعث شد که مردم از سایر شهرستان‌های فارس به خصوص روستاهای همجوار به شیراز نقل مکان کنند. این مهاجران مشکلاتی از جمله بروز نابه سامانی‌های متعدد ناشی از فشار بر منابع و امکانات محدود جامعه شهری، بیکاری، کمبود فضای زیستی و آموزشی، آلودگی هوا و محیط زیست و... را به شیراز تحمیل می‌کنند. بدون تردید بسیاری از تهدیدهای زیست محیطی، تخریب منابع و آلودگی‌ها نتیجه فعالیت‌های غیر منطبق با محیط زیست است.

حال این سؤال مطرح می‌شود که شیراز با این افزایش جمعیت چشمگیر، نسبت به 50 سال گذشته چه تغییر محسوسی در جهت توسعه پایدار داشته است؟ آیا فضای سبز و باغ‌هایش گسترش یافته یا محدودتر شده‌اند؟ روند تراکم فروشی ضابطه مند تا چه میزان محیط زیست شیراز را در خود هضم کرده است؟ پیش بینی‌ها نشان می‌دهد که جمعیت کشور در افق سال 1400 به 5/97 میلیون نفر خواهد رسید که 81 میلیون نفر آنها در شهرها سکونت خواهند داشت. با تقریب صد میلیون نفر جمعیت کشور در سال 1400 سرانه آب تجدید شونده برای هر نفر حدود 1300 متر مکعب خواهد بود و اما شیراز در این راستا چه برنامه ریزی دارد؟

اگرچه آلودگی هوا در شیراز محسوس نیست، اما آلودگی صوتی به دلیل رشد نامتوازن شهری تاثیرات زیادی بر محیط زیست شهر دارد. حمل و نقل با وسایل شخصی و بوق زدن‌های متمادی، صدای گوش خراش کمپرسورها، رشد و توسعه بی رویه شهر، قرارگرفتن کمربندی در مرکز شهر، صدای صنایع مزاحم شهری و انتقال نیافتن صنایع و کارگاه‌های صنعتی به بیرون شهر موجب شده است که حتی پرندگان نیز به سکونت در شهر گل و بلبل رغبتی نشان ندهند و جای خود را به ساختمان‌ها و آپارتمان‌های بلندمرتبه بسپارند. طبق نظر کارشناسان در 50 سال گذشته ارزیابی‌های انجام شده زیست محیطی برای صدور مجوز راه اندازی کارخانه‌های صنعتی در این شهر کوته فکرانه بوده است. حال جابه جایی صنایع و انتقال کارخانجات از شیراز باید در دستور کار قرار داده شود تا آرامش به این شهر بازگردد. می‌طلبد تا انتقال صنایع آلاینده و مزاحم را هر چه سریع‌تر عملیاتی کنیم و این مستلزم مدیریت جامع شهری و تصمیم گیری واحد در استقرار امکانات جهت تسریع در انتقال این آلاینده‌هاست. از طرفی دولت می‌تواند با حمایت خود از کارخانجاتی مانند سیمان و روغن نباتی که سال‌هاست سعی بر عملیاتی کردن این طرح دارند، نقش خود را نشان دهد.