کتاب جشنواره‌ای
شاپور عظیمی
ما صفر کیلومتر‌هایی که ترم اول سینما بودیم تا به‌خود بیاییم و ببینیم درس‌ها چه هستند و دنیا دست کیست با نخستین بارقه‌های جشنواره فیلم فجر روبه‌رو می‌شدیم. مرور بر آثار فیلمسازان یکی پس از دیگری از راه می‌رسیدند و از آنجا که پنهان‌کاری جزو شاکله برگزاری هر دوره از جشنواره بود (تا یک موقع حتی نمی‌دانستیم این فیلم‌ها را چه کسانی انتخاب می‌کنند) معمولاً هیچ اطلاعاتی درمورد بخش‌های مختلف فیلم‌های خارجی ارائه نمی‌شد. یکی از نمونه‌‌ای‌ترین دوره‌هایی که در جشنواره فیلم فجر شاهد بودیم، سالی بود که آثار تارکوفسکی به نمایش درآمدند؛ فیلمسازی از منظر ما گمنام اما سرشناس در سطح سینمای جهان. ما چیزی از او نمی‌دانستیم اگر در آن سال بابک احمدی کتابی در دویست و خرده‌ای صفحه به همت مجله فیلم منتشر نمی‌کرد. کتاب احمدی بسیار جامع و خواندنی بود. هنوزهم هست. بعد‌ها به چاپ‌های بیشتری رسید و با آنکه چند کتاب دیگر درمورد تارکوفسکی به فارسی منتشر شدند اما همچنان کتاب احمدی یکی از مراجع مهم درباب این سینماگر فقید محسوب می‌شود.
این اتفاق دست‌کم در یکی از دوره‌های جشنواره دوباره تکرار شد؛ بزرگداشت یاسوجیرو ازو. مرحوم ابوالحسن علوی طباطبایی مستقلا کتابی درباره سینمای ازو منتشر کرد. انتشارات سروش هم کتاب مشهور منتقد سینمایی درباره ازو را با ترجمه بهروز تورانی و رحیم قاسمیان منتشر کرد. شاید باورش سخت باشد اما تا سال‌ها همین عناوین تنها کتاب‌هایی بودند که همزمان با جشنواره فیلم فجر منتشر می‌شدند. بعد‌ها و همزمان با دوره‌های مختلف جشنواره کتاب‌های بسیاری در رشته‌های مختلف منتشر شدند اما شاید هیچ‌کدام مثل کتاب بابک احمدی درباره تارکوفسکی نچسبیدند؛ کتابی که در برهوت بی‌خبری از دنیای یک فیلمساز، آنچنان تو را با جهان او آشنا می‌کرد که نکته پنهانی برایت باقی نمی‌ماند. بابک احمدی بعد‌ها با انتشار جستار‌ها و مقالاتش در زمینه‌های دیگر و همچنین کتاب بی‌بدیل «باد هرجا بخواهد می‌وزد» که درباره برسون نوشت، دین‌اش را- اگر داشت- به ما دانشجویان سینما ادا کرد.
در همینه زمینه :
