وقتی خوانندگی صدا نمیخواهد
درباره آنها که نت و آکورد نمیدانند اما آوازخواندن را دوست دارند
سحر جعفریانعصر- روزنامه نگار
بسیاریشان نه نت و ریتم میشناسند و نه آکورد و ملودی؛ بیشتر فالش و کمتر ژوست میخوانند. اغلب، پسندشان ضرباهنگهای شلوغ و پر تکست است و بهندرت با آوازهای کلاسیک، دستگاه، مضراب و تحریر، کوک و کیفور میشوند، اما همگیشان کارائوکه را خوب میشناسند و هیجانش را میپسندند؛ دستگاه «ارکستر خالی» یا «آواز بیصدا» که از حدود دهه70 میلادی (50خورشیدی) به باشگاههای تفریحی و کلوبهای بازی راه یافت تا کسانی اوقات فراغت خود را به آوازخوانیهای فردی و گروهی روی آهنگهای معروف خوانندگان دوستداشتنیشان سپری کنند. کارائوکه پرسروصدا با کمی تأخیر (اوایل 2000میلادی و دهه 80 خورشیدی) کنج مراکز تفریحی آنچنانی ایران جای گرفت و دیرتر (اواخر دهه90 خورشیدی) نیز اقبالش با استقبال بازیدوستان و آرزومندان آوازهخوانی درخشید. دیر یا دور، حالا یکی از سرگرمیهای هفتگی و هیجانانگیز جمعهای تینایجری و آنها که جوان و میانسالند، محسوب میشود. آنها برای اینکه کارائوکهخوانی، آمپر آدرنالینشان را بچسباند یا استعدادی اگر دارند، کشف کنند، از پیش، اتاق آوازی در مجموعههای تفریحی، اقامتی و تجاری رزرو میکنند و ساعتی میانش «گلپونههای وحشی دشت امیدم»، «اندکاندک جمع مستان میرسد»، «مرغ سحر ناله سر کن» یا حتی «کفتر کاکل بهسر»، «من یه پرندهم»، «عاشق و دربه درم، تویی قرص قمرم» و گاهی هم ترانههای بینالمللی را فریاد میکنند. کارائوکهخوانها از ساعتی 500هزارتومان تا بیش از 2میلیون تومان ناقابل میپردازند که نوسان قیمتهای آن به ظرفیت اتاق، مدل و قدرت دستگاه و میزان ذخیره آهنگهای ترند بستگی دارد.
استعدادیابی یا آدرنالینفزایی؟
هرروز بر تعداد مراکز تفریحی، باشگاههای بازی، رستورانها و سنترهای لوکس که سود هیجان کارائوکه را دریافتهاند، افزوده میشود.
از اینرو، مساحتی از عرصههای خود را به استودیوهای مجهز که سیستمهای پیشرفته صوتی کارائوکه، گوشهشان تلنبار است، اختصاص داده و میدهند و بعد تبلیغشان را در بوق و کرنا میکنند: «روی مبل لم بده و خواننده شو»، «اتاقهای آواز ویآیپی، خانوادگی» و «شاید این پلیبک که میکنی همون استعدادت باشه که اینجا کشف میشه». کارائوکه در ابتدا نمایشگری با باندهایی ایستاده در چپ و راست و میکروفونی دستی بود که موسیقی خوانندگان مشهور، بدون کلام از آن پخش میشود تا دوستداران موزیک و بازی، فرصت آوازخوانی و سرگرمی پیدا کنند.
کارائوکه اینک اما با سیستمهای پیشرفته و اپليكيشن های حرفهای ارتقا یافته و همچنین تکنولوژیاش، اسپیکرهای خانگی را فتح کرده است.
صداسازی ناشیانه مقلدان بازیگوش
پایان هر هفته از حدود ساعت11 تا نیمههای شب، صف مشتریان برای کارائوکهخوانی، دراز و کشیده میشود. البته مشتریان کمشماری هم هستند که دیگر روزهای هفته، میکروفونبهدست مقابل نمایشگر چندده اینچی دیوارکوب اتاق خوانندگی که پیکسلهای رزولوشن و کنتراست رنگهایش بسیار واقعی مینمایاند، میایستند. درهرحال، مشتریان سعی دارند آوایی شبیه خواننده آهنگ انتخابی که در سیستم کارائوکه صدایش از ملودی حذف شده، از حجرهشان به بیرون درآورند. برخیشان در صداسازی، پلیبک و کاور آهنگ کمی موفقند و برخی دیگرشان نیز تقلیدهای ناشیانه دارند که به خندههای بیوقفه متصل میشود.
پروفشنالهای گران
برای آنها که میخواهند بر آهنگهایی از سلبریتیهای موسیقی، ضرب بگیرند و بخوانند، فرقی نمیکند کارائوکه را طبق روایتی پرتکرار «دایسوکه اینوئی» ژاپنی ساخته باشد یا به گواه اسنادی محدود، فردی آمریکایی، طراح و سازنده آن باشد. آنچه مهم است، اوقات فراغتی است که سعی دارند آهنگین و شاد بگذرانند. برای همین اوقات آهنگین و شاد است که کلیدواژه اتاقهای کارائوکه پروفشنال و تجهیز به لیستی بلندبالا از ترانههای ریمیکس و فریاستایل را گوگل میکنند و برای هر نیمساعت 450 تا 700هزار تومان و هر یک ساعت 600هزارتومان تا بیش از 2میلیون تومان هزینه میکنند.