بریانک؛ میزبان زائران
نام: امامزاده معصوم(ع)
موقعیت: سه‌راه آذری
بارگاه امامزاده معصوم(ع) در محله بریانک یکی از مراکز تاریخی محله است. این بارگاه به‌خصوص در روزهای پایانی هفته و مناسبت‌های مذهبی میزبان زائرانی است که از سایر نقاط تهران به بریانک آمده‌اند. ثبت بقعه امامزاده معصوم(ع) با شماره 1913در فهرست آثار ملی نشان از قدمت و اهمیت تاریخی این بقعه دارد. رحمت‌الله خادمالحسینیه، از ساکنان قدیمی محله بریانک که از سال 1317در دروازه قزوین ساکن بوده بارگاه قدیمی امامزاده را بسیار ساده توصیف می‌کند: «به یاد دارم که پیش از انقلاب، بارگاه امامزاده، اتاقک کوچکی بود. آن روزها که جمعیت چندان زیادی در محله بریانک ساکن نبودند، در چوبی این اتاقک توسط خادم یا متولی امامزاده قفل می‌شد. هر کدام از اهالی که قصد زیارت داشت، قفل در را باز می‌کرد تا بتوانند مقبره امامزاده را زیارت کنند و در صحن اطراف ضریح، نماز بخوانند. اما بعد از انقلاب به مرور با توجه به افزایش جمعیت و درخواست اهالی، فضای اطرافش را توسعه دادند و به شکل امروزی در آمد.» او امامزاده معصوم(ع) را به امام محمدباقر(ع) منتسب می‌داند و درباره شجره‌نامه قدیمی این امامزاده می‌گوید: «شجره‌نامه‌ای قدیمی در امامزاده وجود داشت که بعد از توسعه، نصب نشده است، اما طبق آن، امامزاده معصوم‌بن‌عبدالله(ع) از نوادگان امام محمدباقر(ع) است.» بقعه متبرک امامزاده معصوم، در فضای دنج و پردرختی قرار گرفته و زائران برای زیارت مرقد این امامزاده خود را به خیابان قزوین، بین میدان قزوین و سه‌راه آذری روبه‌روی پل امامزاده معصوم(ع) می‌رسانند. اما نوادگان امام پنجم شیعیان چگونه به ایران آمدند؟ رحمت‌الله خادمالحسینیه، با استناد به شجره‌نامه این امامزاده توضیح می‌دهد: «سال ۲۰۳ قمری، ایشان همراه حضرت امام‌رضا(ع) و ۴۳۰ نفر دیگر، به دستور هارون از بغداد اخراج و وارد ایران شدند. حضرت معصومه، امامزاده معصوم، حضرت شاه‌چراغ، آقا علی‌عباس و بسیاری از همراهان در مسیر یا در برخی شهرهای ایران و ازجمله در تهران به شهادت رسیدند.»
اکنون آستان امامزاده اگر چه وسعت یافته، اما ساختمان آن ساده است.
هنوز هم آثاری در بقعه و کتیبه‌ها وجود دارد که نشان از قدمت بقعه می‌دهند. در ایوان جنوبی 2کتیبه کوچک مرمر طرفین در اصلی حرم نصب شده که روی یکی تاریخ ۱۰۴۰ قمری و روی دیگری تاریخ ۱۲۴۰ قمری به چشم می‌خورد که براساس آن بنای اولیه این بقعه مقارن با سال‌های اول سلطنت شاه‌صفی توسط خواجه محب فرزند حاجی رمضان بریانکی در سال ۱۰۴۰ تعمیر و مرمت شده است. از کتیبه دوم معلوم می‌شود که این تعمیر و مرمت هم مانع انهدام بقعه مزبور نشده و ۲۰۰ سال پس از آن، بقعه کنونی به جای بقعه ویران‌شده قبلی بنا شده است. آینه‌کاری داخل بنا به سال 1373شمسی برمی‌گردد که توسط استاد محمدرضا نوید انجام شده است. بانی این کار، حاج علی قجر بوده است. مزار 5 شهید گمنام دوران دفاع‌مقدس، یکی از مکان‌های زیارتی این امامزاده است.
