چشمه‌ها؛ حلقه اتصال به دره قدیمی

موضوع: قنات‌ها

موقعیت:  دره فرحزاد

فرحزاد جزو نخستین قریه‌های اطراف تهران بوده که از نعمت وجود قنات‌ها بهره‌مند شده و برخی منابع مکتوب تاریخی قنات‌ها را موجب‌ آبادانی باغ‌ها و مزارع و در نهایت رونق زندگی اهالی این قریه در سال‌های دور می‌دانند. قنات‌های فرحزاد مثل همه قنات‌های قدیمی تهران از چشمه‌ها نشات می‌گیرند و این ساختار با وجود گذشت سال‌های طولانی حفظ شده است.
مصطفی لآلی، از اهالی قدیمی فرحزاد می‌گوید: «فرحزاد از روزگار قدیم دو چشمه جاری داشته؛ یکی چشمه دالقر که ابتدای جاده امامزاده داوود(ع) است و دیگری چشمه اصلی فرحزاد که حدود 300‌متر پایین‌تر از پل خوشمرام و در مسیر دره فرحزاد واقع شده است. در روزگار قدیم، قنات‌ها را برای آبیاری باغ‌ها حفر می‌کردند و همه آنها به چشمه‌های پرآب وصل بودند. این رویه در فرحزاد هم معمول بود و همه باغ‌های این محدوده توسط قنات‌ها آبیاری می‌شد.»
از بین انبوه باغ‌های سرسبز که فرحزاد را به یکی از سرسبزترین قریه‌های اطراف تهران تبدیل کرده بودند، فقط 10باغ باقی مانده و همه این باغ‌ها هنوز با آب قنات‌ها آبیاری می‌شوند. قنات‌های فرحزاد به‌رغم گذشت سال‌های طولانی به شکل عجیبی زنده مانده‌اند و دره فرحزاد و باغ‌های اطراف آن را آبیاری می‌کنند. لآلی می‌گوید: «از آنجا که قریب به اتفاق باغ‌های فرحزاد در دو سوی دره فرحزاد واقع شده بود، قنات‌ها را هم در همین مسیر ایجاد کردند.
 قنات‌های منگل، دلاور، انارو، لاری و حتی قنات پونک در مسیر شرقی و غربی فرحزاد واقع شده‌اند و هر یک از آنها، باغ‌های همسطح دره فرحزاد را آبیاری می‌کردند. این قنات‌ها هنوز کارکرد خود را از دست نداده‌اند و معدود باغ‌های محدوده دره فرحزاد تا پونک را آبیاری می‌کنند.»