یک هیئت قدیمی در محله‌ای قدیمی

سیدسروش طباطبایی‌پور

جاذبه‌های تهران، هویت این شهر است و البته گوناگون و متنوع‌؛ از بوستان و کوهستان گرفته تا عمارت و کاخ گلستان! اما برخی از این جاذبه‌ها، افکار و اندیشه‌های تهرانیان قدیم را نمایان می‌کنند؛ مثل برخی تکایا در محله‌های تهران که ارادت تهرانی‌های قدیم را به سید و سالار شهیدان، حضرت ابا عبدالله‌الحسین(ع) نشان می‌دهد. یکی از این مکان‌ها، مهدیه‌ تهران است؛ جایی که تهرانی‌های قدیم را یاد حاج ‌احمد کافی و سخنرانی‌های اثرگذارش می‌اندازد. مهدیه تهران در محله امیربهادر تهران واقع‌ است. به همین بهانه سری به محله امیربهادر تهران می‌زنیم.

تاریخش
حسین پاشاخان ملقب به امیربهادر، وزیر جنگ مظفرالدین‌شاه و محمدعلی شاه قاجار بود که حوالی محله امیربهادر کنونی، خانه‌ای بنا کرد. البته در آن روزگار، خبری از آپارتمان‌های چندطبقه و خانه‌های سر به فلک‌ کشیده نبود، اما آن منطقه که اکنون محله منیریه، امیربهادر و امیریه را شامل می‌شود، سکونتگاه درباریان و اعیان‌نشینان تهران بود. ساخت عمارت امیربهادر، به سال 1279شمسی بازمی‌گردد که از آن روزگار، اشراف پایتخت، حوالی عمارت امیربهادر خانه ساختند و برو و بیای این محله، باعث تولد و گسترش آن شد.

از بنای امیربهادر تا انجمن آثار ملی

عمارت امیربهادر، در حدود 3هزار مترمربع در دو طبقه بنا شده که در حیاط آن، حوضی فیروزه‌ای قرار دارد و در کنارش، باغچه‌هایی فراوان هست. طبقه همکف، نمایی آجری دارد و نمای طبقه بالا، با گچبری‌های ظریف، پوشیده شده و تالاری آیینه‌کاری شده در طبقه همکف! در یکی از سفرهای محمدعلی‌شاه، امیربهادر هم با او همراه شد و دیگر برنگشت و خانه‌اش را انجمنی به نام انجمن آثار ملی در سال 1346خرید و از آن روز تا‌کنون، برای ثبت و طبقه‌بندی آثار ملی ایران و نگهداری آثار نفیس استفاده می‌شود که متأسفانه این روزها شرایطش برای بازدید عموم فراهم نیست.

مهدیه تهران
یکی دیگر از بناهای اثرگذار این محله قدیمی، مهدیه تهران است. مشهور است یکی از ساکنان قدیمی این محله، واعظی خوشنام به نام حاج‌احمد کافی بود که در خانه‌اش، هیئتی به نام «جلسه المهدی (عج)» برپا می‌کرد. این هیئت در محله امیربهادر آن‌قدر رونق گرفت که کوچه‌ها و خیابان‌های محل بسته می‌شد و همین موضوع او و خیرین محل را بر آن داشت تا نزدیک به خانه‌اش، در ملک یکی از تاجران معروف پارچه تهران، مهدیه تهران را بنا کنند. کلنگ ساخت مهدیه در سال 1347شمسی زده شد. این بنا که به مرور گسترش یافت، اکنون حدود 5هزار مترمربع وسعت دارد و علاوه بر برپایی مراسم‌های مذهبی، کتابخانه، درمانگاه، دارالقرآن و حوزه علمیه هم دارد. می‌گویند حاج‌احمد کافی، نفس حقی داشت و وقتی در مهدیه تهران درباره امام عصر (عج) و دیگر ائمه اطهار مختصر و مفید می‌خواند، حاضرین را تحت‌تأثیر قرار می‌داد.

اکنونش
این محله، اکنون در منطقه 11شهرداری واقع شده و از محله‌های پر رونق و پر رفت‌و‌آمد تهران است. در این محله مراکز خرید، سینما، رستوران‌، مدرسه و مساجد معروف قرار گرفته و به‌خاطر نزدیکی‌اش به بازار تهران، از نظر تجاری هم رونق دارد.