فرحزاد، فَرَزاد یا فَره‌زاد؟
موضوع: وجه تسمیه
موقعیت: آبادی فرحزاد
محله باصفای فرحزاد با باغ‌های میوه فراوان، کوچه‌های پلکانی و خانه‌هایی که گویی روی شیب تپه‌ها به یکدیگر تکیه داده‌اند، قدمتی هزارساله دارد. فرحزاد خوش آب و هوا که تفرجگاه تهرانی‌ها بود، به‌دلیل قرار گرفتن در مسیر زیارت امامزاده داوود(ع) نیز از دیرباز نامی آشنا برای پایتخت‌نشینان است. به همین دلیل برخی در بررسی علت نامگذاری این محله، کاربرد تفرجگاهی آن را ملاک قرار داده و آن را به محل فرح و شادی معنا کرده‌اند. جست‌وجو درباره علت نامگذاری این محله اما نتایج جالبی دارد. در منابع و کتاب‌های تاریخی نام این محله به‌صورت «فره‌زاد» آورده شده است. داریوش شهبازی، تهران‌پژوه، می‌گوید: «نه‌تنها در متون تاریخی، بلکه براساس شواهد و قرائنی که زبان‌شناسان اقامه کرده‌اند، نام محله فرحزاد به‌صورت «فره‌زاد» آمده که معنای دیگری به جز محل فرح و شادی دارد. هرچند چون آبادی خوش آب و هوای فرحزاد به‌گونه‌ای تفرجگاه تهرانی‌ها بود و برای زائران امامزاده داوود(ع) نیز استراحتگاه‌های بسیار داشت، ترجمان فرحزاد به محل شادی و فرح نیز خالی از معنا نیست. با وجود این، تکرار نام «فره‌زاد» در متون تاریخی جای بررسی دارد.»
نوشتار نام فرحزاد در متون تاریخی به‌صورت «فره‌زاد» آورده شده و به‌نظر می‌رسد واژه فرحزاد که برای اطلاق به این آبادی کهن استفاده می‌شود یک غلط مشهور باشد. شهبازی می‌گوید: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که در کتاب‌های «منتقله‌الطالبیه» و «جنت‌النعیم» نام این آبادی به‌صورت «فَرَزاد» و در چند کتاب دیگر به‌صورت «فّره‌زاد» نوشته شده است. این واژه از ترکیب واژگان «فره» و «زاد» ساخته شده که به اقلیم این آبادی قدیمی اشاره دارد. هر دو واژه از واژگان فارسی هستند؛ فره به‌معنای شوکت و عظمت و زاد به‌معنای توشه. در نتیجه فره‌زاد یعنی توشه عظیم و باارزش که به‌نظر می‌رسد اشاره‌ای به محصولات و میوه‌های مرغوب این آبادی کهن باشد که امتیاز منحصربه‌فرد آن نیز محسوب می‌شود.» شهبازی درباره اطلاق واژه فرحزاد به این آبادی کهن می‌گوید: «دلیل اینکه امروز نام این روستا به «فرحزاد» تغییر کرده است، به قیاس عامیانه‌ای برمی‌گردد که واژه فارسی «فره» را به واژه عربی «فرح» تبدیل کرده و استناد این قیاس عامیانه به پیشینه تفرجگاهی این روستای کهن برمی‌گردد.»
