استثمار زنان با شعار آزادی و برابری
دانیال داودی؛ کارشناس اقتصادی
استثمار زنان در طول انقلاب صنعتی که در قرن نوزدهم در آمریکا رخ داد، یکی از غمانگیزترین فصلهای تاریخ کار آمریکاست. در طول دهه 1800، ماشینآلات جدیدی برای افزایش تولید در شمار زیادی از صنایع توسعه یافت. هزاران زن جوان برای مراقبت از ماشینها استخدام شدند. دستمزدها حداقل، ساعات کاری طولانی و شرایط کاری اسفناک بود.
زنان در دهه 1870 وظیفه خطرناک بارگیری پودر را در پوستههای کارخانههای مهماتسازی برعهده داشتند. در دیگر شرکتها، کارهای پیشپاافتاده را دست میگرفتند مانند مرتبسازی میخها، دکمهها و قرصها یا کنسروکردن سبزیجات. نگرش کارفرمایان این بود که زنان نیم دستمزدی را که یک مرد برای کار مشابه بهدست میآورد، دریافت میکنند.
در قرن نوزدهم تا جنگ جهانی اول، زنان در کارهای یکنواخت فعالیت داشتند، همواره از مشاغل سودآور کنار گذاشته و تشویق میشدند تا نیروی کار ارزان مورد نیاز صنایع برای رقابت در بازار جهانی باشند.
امروزه کارگران زن، بخش اصلی اقتصاد جهانی را تشکیل میدهند. حتی بسیاری از نهادهای بینالمللی کشورها را تشویق میکنند که از نقش زنان در توسعه اقتصادی خود غافل نشوند. با این حال، مشارکت زنان و سوءاستفادههایی که تجربه میکنند، اغلب نامرئی میماند. تنها 10درصد از کارگران خانگی در سراسر جهان در کشورهایی استخدام میشوند که تحت قوانین ملی کار از آنها حمایت یکسانی میشود. حدود 30درصد در کشورهایی، از امارات متحده عربی گرفته تا سنگاپور، کار میکنند که کارگران خانگی را بهطور کامل از قوانین کار محروم میکنند و آنها را بدون حمایتهای اولیه مانند حداقل دستمزد، اضافهکاری، روزهای استراحت یا تامین اجتماعی میگذارند.
سوءاستفاده از زنان در اقتصاد تنها به کشورهای توسعهنیافته جهان امروز محدود نمیشود. گزارشهای وحشتناک از شرایط کاری زنان ابتدا از همان کشورهایی درز کرد که شعار آزادی زنان و حقوق برابر سر داده بودند. تقریبا در تمامی این کشورها زنان دستمزدهای پایینتری از مردان میگرفتند.
سؤال اینجاست که چرا شعارهایی که سالها در مورد نقش غیرقابل چشمپوشی زنان در اقتصاد سر داده میشد، به ارتقای نقش و نفوذ زنان در سلسهمراتب بالای حکومتی منجر نشد
و حتی در برخی زمینهها نابرابریهای بیشتر را رقم زد. بهرغم مبارزات چندیندههای زنان و تلاش آنها برای تحقق شعار برابری، امروز زنان بهطور متوسط 4.4ساعت کار بدون دستمزد در سراسر جهان انجام میدهند و مردان تنها 1.7ساعت.
زنان در بازار کار نتوانستهاند همپای مردان حقوق برابر دریافت کنند. در بسیاری از موارد شعار آزادی و استقلال زنان محقق نشد چراکه هدف پشت پرده بسیاری از این شعارهای دروغین، سوءاستفاده و بهرهبرداری با حقوق کمتر بود.
احقاق حقوق زنان تنها زمانی امکانپذیر میشود که توانمندی آنها جدا از جنسیت به واسطه هوش، استعداد و کارآمدی حرفهای و نه براساس شعارهای توخالی و مزورانه برای بهرهبرداری از ظرافت، احساسات و زیباییهای نوع زن باشد.