روزهای اورژانسی

 مریم سرخوش-روزنامه‌نگار

طی روزهای اخیر آمار مراجعه به مراکز اورژانسی بیمارستان‌ها به‌دلیل مشکلات قلبی و تنفسی ناشی از آلودگی هوا افزایش پیدا کرده است؛ مراجعاتی که منجر به نگرانی شده است؛ چون ختم به این مراجعات و عوارض کوتاه‌هنگام آن نمی‌شود و با تداوم هوای آلوده در کشور می‌تواند طی سال‌های آینده عوارض زیانباری را برای سلامت مردم و هزینه‌های هنگفتی را برای نظام سلامت به دنبال داشته باشد. همین حالا هم ۳۵ هزار ایرانی سالانه بر‌اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
بابک یکتاپرست، سخنگوی سازمان اورژانس کشور از افزایش 21درصدی مراجعات موارد تنفسی خبر می‌دهد و به همشهری می‌گوید: «در بازه زمانی ۱۱ تا ۲۱ آذر سال گذشته، در مجموع ۸۵هزارو۲۴۷ نفر در پی آلودگی هوا به اورژانس بیمارستان‌های کشور مراجعه کرده بودند که این عدد امسال به ۹۵هزارو۳۶۲ مراجعه افزایش پیدا کرده است.»  او تأکید می‌کند: «میزان مراجعات موارد قلبی از ۴۱هزارو۸۰۶ نفر در 1402 به‌تعداد ۴۲هزارو۶۲۱ نفر افزایش یافته و میزان مراجعات ناشی از مشکلات تنفسی نیز ۴۳هزارو۴۴۱ نفر بوده که با بیش از 10هزار نفر افزایش، به آمار ۵۲هزارو۷۴۱ نفر رسیده که عمده مراجعات در کلانشهرهای کشور با آلودگی بیشتر هواست.»  اواخر هفته گذشته هم حسین کرمانپور، مدیر روابط‌عمومی وزارت بهداشت نسبت به افزایش بار مراجعات به مراکز درمانی به‌دلیل تشدید آلودگی هوا خبر داده و در شبکه ایکس نوشته بود: «دقایقی است که از یکی از پرازدحام‌ترین بیمارستان‌های سطح شهر تهران بیرون آمده‌ام! هشداری از این بالاتر که بخش قابل‌توجهی از بیماران با حملات قلبی ریوی مراجعه می‌کنند و جوان‌ترها با سردرد و سوزش چشمی. علت هم چیزی نیست جز ‎آلودگی هوا! پس اگر اجباری به خروج از خانه ندارید، ‎در خانه بمانید، پنجره‌ها بسته بماند، مایعات خصوصا شیر و لبنیات بخورید و درصورت خروج ماسک بزنید.»




تماس‌ها بیشتر شده است
به‌گفته سخنگوی سازمان اورژانس کشور طی روزهایی که آلودگی هوا در برخی کلانشهرها رقم خورده، علاوه بر مراجعه به مراکز درمانی با افزایش تماس‌های مردم هم مواجه بوده‌ایم. آنها از مشکلات تنفسی، درد در قفسه سینه و مجاری تنفسی و سرفه‌های خشک شکایت می‌کنند. همچنین سوزش چشم، بی‌حالی، سرگیجه و خستگی از دیگر علائمی است که تماس‌گیرندگان گزارش می‌دهند. یکتاپرست ادامه می‌دهد: «آلودگی هوا می‌تواند سلامت مردم را تهدید کند؛ ازجمله بروز سرطان‌های دستگاه تنفسی؛ به همین دلیل مردم باید به‌صورت جدی هشدارهای مربوط به آلودگی هوا را جدی بگیرند و از حضور در سطح شهرها خودداری کنند.»

آلودگی هوا فقط عامل تنگی نفس نیست
آلودگی هوا علاوه بر بروز یا تشدید علائم بیماری‌های قلبی و تنفسی مضرات دیگری هم دارد. احمد اسماعیل‌زاده، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در این‌باره می‌گوید: «فلزات سنگینی مانند سرب که در نتیجه سوختن سوخت‌های فسیلی مانند بنزین و گازوئیل در هوا پراکنده می‌شوند، قادرند با رقابت در جذب ریزمغذی‌های ضروری برای بدن ازجمله کلسیم، آهن و روی، آسیب‌هایی به سلامتی انسان وارد کنند. این مواد می‌توانند در بدن تجمع کنند و در نهایت به بروز بیماری‌هایی همچون سرطان منجر شوند.»  البته به تأکید متخصصان، تداوم آلودگی هوا می‌تواند باعث افزایش بیماری‌های قلبی و عروقی یا ریوی و مرگ زودرس در بیماران قلبی و سالمندان و افزایش قابل توجه علائم تنفسی در کل جمعیت باشد. همچنین وجود برخی فلزات سنگین مانند سرب در هوای آلوده باعث می‌شود تا در مواقعی که وارونگی هوا رخ می‌دهد، این فلزات سنگین به سطح پایین‌تری برسند و کودکان هم به‌دلیل اینکه قدشان کوتاه‌تر است، بیشتر در معرض تنفس آن قرار خواهند داشت.

یک نوشیدنی مهم در هوای آلوده
به‌گفته اسماعیل‌زاده، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بهتر است افراد روزانه حداقل ۲لیوان شیر کم‌چرب مصرف کنند؛ زیرا شیر به‌دلیل دارا بودن فسفر، منیزم و کلسیم، خنثی‌کننده سموم است. همچنین شیر، دفع ادرار، مدفوع و مواد آلاینده را تنظیم می‌کند. زمانی که میزان باکتری‌های مفید بر اثر ورود سرب و مواد آلاینده به بدن کم شود، عمل دفع هم با مشکل مواجه می‌شود و این مواد در بدن باقی می‌مانند. کلسیم موجود در شیر، منجر به کاهش جذب سرب و همه فلزات سنگین موجود در هوای آلوده می‌شود. یکتاپرست، سخنگوی سازمان اورژانس همچنین مصرف میوه و سبزیجات به‌دلیل برخورداری از آنتی‌اکسیدان و خوردن غذاهای دریایی را در این روزها توصیه می‌کند و می‌گوید: «طب سنتی هم بخور اکالیپتوس و نعناع را پیشنهاد داده است. همچنین مردم می‌توانند با 2لیوان آب و 2قاشق سرکه سیب نیز بخور دهند.»