خلاقیت‌اورژانسی

سیدسروش طباطبایی‌پور

برخی مشاغل در همه کشورها و فرهنگ‌ها حتی نامشان هم مقدس و ارزشمند است، چه رسد به کارشان از جمله مشاغلی مثل معلمی، پزشکی و آتش‌نشانی. اما برخی مشاغل هم نه فقط ارزش بالایی دارند که حساس‌هم هستند. یکی از این مشاغل حساس، ارزشمند و البته همراه با فوریت، اورژانس است. شنبه گذشته، خبری از زبان محمداسماعیل توکلی، رئیس سازمان اورژانس استان تهران قابل توجه بود: راه‌اندازی اورژانس دونده و اورژانس اسکوتر در بازار تهران و مراکز شلوغ و پررفت‌و‌آمد تهران.  همین موضوع ما را بر آن داشت تا قصه پرتنش و همراه با ضرورت سرعت عمل مرکز فوریت‌های پزشکی یا اورژانس تهران را مرور کنیم و به احترام همه کسانی که بدون کوچک‌ترین ‌چشمداشتی برای سلامتی هموطنان‌شان سلامت  خود را به خطر می‌اندازند تمام‌قد بایستیم.

مکث
طرح جدید با سرعت بیشتر

در طرح جدید سازمان اورژانس استان تهران، به‌کارگیری اورژانس اسکوتر در بازار و دیگر مکان‌های شلوغ شهری زمان رسیدن بر بالین بیمار را از 35دقیقه به کمتر از 15دقیقه کاهش خواهد داد. البته اورژانس دونده در گذشته هم در بازار بزرگ تهران فعال بود، اما دویدن در مسیرهای شلوغ بازار، آن هم با تجهیزات اورژانس کار سخت و ناملموسی بود که در طرح جدید، اسکوترها انرژی کمتری صرف رسیدن به بیماران اورژانسی می‌کنند.

تاریخ اورژانس در تهران
تا قبل از دهه 50شمسی، فوریت‌های پزشکی چندان در تهران و دیگر شهرهای کشور مطرح نبود تا اینکه حادثه‌ای ضرورت آن را پررنگ کرد: فروریختن سقف سالن انتظار فرودگاه مهرآباد بر اثر صدای مهیب هواپیماهای غول‌پیکر در آذر سال1352شمسی و کشته و مجروح ‌شدن گروهی از هموطنان. در این حادثه، سیستم پزشکی کشور هیچ برنامه‌ مشخصی برای رسیدگی فوری به حادثه‌دیدگان نداشت و برخی معتقد بودند اگر رسیدگی به مجروحان حادثه به‌سرعت انجام می‌شد، بسیاری از حادثه‌دیدگان از مرگ نجات می‌یافتند. این حادثه سیستم سلامت کشور را به فکر مقوله جدیدی به نام اورژانس یا مرکزی به نام فوریت‌های پزشکی انداخت و بعد از تحقیق، آموزش و پیش‌بینی‌های اولیه، نخستین مرکز فوریت‌های پزشکی در تهران و ایران در شهریور سال1354 راه‌اندازی شد.

امکانات آن روزها
مرکز اورژانس پزشکی با 30تکنیسین و 20دستگاه آمبولانس بنز ون کار خود را آغاز کرد و البته با آموزش تلاش کرد مراکز اورژانس را در دیگر شهرها نیز گسترش دهد. در ابتدا شماره سه‌رقمی123 برای درخواست کمک از مرکز اورژانس در نظر گرفته شد، اما بعد از مدتی به 115تغییر کرد.

اورژانس و آلودگی هوا
در روزهایی که هوا آلوده است سازمان اورژانس استان تهران با استقرار اتوبوس‌های خود در میدان‌های اصلی به خدمت‌رسانی به شهروندان مشغول است. در واقع اتوبوس‌های این سازمان هم خدمتی متفاوت به شهروندان ارائه می‌دهند و به‌صورت سیار در مکان‌هایی که احتمال بروز حادثه وجود دارد مستقر می‌شوند.

وسایل امروز اورژانس
در فرایند کمک‌رسانی به مجروحان در تهران بزرگ تنها داشتن آمبولانس‌های مجهز کافی نیست. به همین دلیل، با رشد شهرها و افزایش جمعیت، استفاده از وسایل مناسب و سریع برای پشت ‌سر گذاشتن ترافیک‌های شهری و رسیدن بموقع بر سر بیمار بیشتر مورد توجه قرار گرفت. استفاده از موتورلانس‌ در شهر و بالگردهای سازمان اورژانس در مکان‌های صعب‌العبور از این دسته‌اند. مثلا به‌ گفته رئیس سازمان اورژانس استان تهران در سال1403، 61درصد مأموریت‌ها با آمبولانس و ۳۹درصد با موتورلانس انجام شده است. درضمن زمان رسیدن موتورلانس در شهر تهران به بیماران اورژانسی حدود ۱۱دقیقه است. علاوه بر آن، بالگردهای این سازمان از ابتدای سال تا‌کنون 335سورتی پرواز انجام داده‌اند که در این پروازها 400مصدوم جابه‌جا شده‌اند. از این گذشته، امسال تنها در تهران 62زایمان موفق و 1127مورد احیا و بازگشت به زندگی در آمبولانس‌های استان رخ داده که قابل توجه است.