دیزباد، یک روستای محیط‌زیستی

روستای دیزباد در فاصله بین مشهد و نیشابور قرار دارد که منطقه‌ای به‌شدت بادخیز محسوب می‌شود. به‌گفته یک کنشگر محیط‌زیست، پژوهشگر و کویرشناس، واژه دیزباد به معنی باد سرد است. محمد درویش درباره روستای دیزباد به همشهری می‌گوید: «مردمی که در این روستا زندگی می‌کنند به تجربه نزدیک به 100سال متوجه شدند راز ماندگاری‌شان این است که از مایملک محیط‌زیستی خود به درستی دفاع کنند. برای اینکه از خطر سیل مصون باشند، گله‌داری را در اطراف روستا کنترل کردند و ترجیح دادند به جای گله‌داری، زنبورداری کنند. خود زنبورهای عسل به گرده‌افشانی کمک می‌کنند و از این‌رو ما پوشش گیاهی انبوهی را در دیزباد مشاهده می‌کنیم.»   او ادامه می‌دهد: «اهالی روستا درختان بلندقد را قطع نمی‌کنند و اجازه می‌دهند پرنده‌ها با نشستن روی شاخ و برگ درختان احساس امنیت کنند. اهالی روستا باور دارند هر قدر تعداد پرنده‌های روستا بیشتر باشد، می‌توانند با کرم خراط مقابله ارگانیک کنند. اهالی نیازی به استفاده از سم و کود ندارند. به همین دلیل، محصول ارگانیک گردو و گیلاس دیزباد در خراسان بسیار معروف است و برای اهالی در‌آمدزا شده است.»   

دیزباد و زنبورها و پروانه‌ها
محمد درویش تأکید می‌کند:‌ «اهالی دیزباد به این باور دارند که تمام حشرات مانند زنبورها و پروانه‌ها برای طبیعت مفید هستند. برای همین، در برکه‌های روستا تکه چوب‌هایی را رها می‌کنند تا وقتی حشرات می‌خواهند آب بخورند، غرق نشوند. با این کار، به خدمات خود در اکوسیستم می‌پردازند.»  او یادآور می‌شود: «همچنین اهالی ماهانه مبلغی را به دهیاری پرداخت می‌کنند تا یگان حفاظت از محیط‌زیست و منابع طبیعی فعالیت کند و بتوانند از مایملک محیط‌زیستی خود مراقبت کنند.»   این کنشگر محیط‌زیست عنوان می‌کند: «اهالی دیزباد به گردشگرانی که به روستا سفر می‌کنند، کیسه زباله می‌دهند و در هنگام خروج آنها هریک از کیسه زباله‌ها که  پر باشد در ازای آن جایزه‌ای از سوی اهالی به گردشگران داده می‌شود.»‌  ‌ درویش با اشاره به اینکه دیزباد حدود 250معلم بازنشسته دارد، تأکید می‌کند: «به جرأت می‌توان گفت که موفقیت دیزباد اتفاقی نیست. آموزش‌های پیوسته‌ای که نزدیک به 100سال در روستا صورت گرفته، خیلی مهم است. در 100سال اخیر در دیزباد فقط یک مورد قتل رخ داده که آن فرد هم از اهالی روستا نبوده‌است.‌»