گزارش
چهره تب‌دار جهان
در گرمای کم‌سابقه از شرق تا غرب، کشورها چگونه با بحران کنار آمده‌اند؟
جواد نصرتی | خبرنگار:
بی‌آبی و داغی کشنده هوا، از دیرباز در بسیاری از مناطق دنیا میهمان ناخوانده مردم بوده است، اما تابستان امسال، این فجایع محیط‌زیستی، صدها میلیون نفر را در کشورهایی که کمتر فکرش را می‌توان کرد به چالش کشیده است.
کمتر از 3هفته پیش، انتشار خبر مرگ ده‌ها نفر در کانادا، به‌خاطر موج هوای گرم تابستانی دنیا را شوکه کرد. هنوز کانادایی‌ها درگیر پیامدهای آن شرایط بودند که از ژاپن خبر رسید، دست‌کم 30نفر به‌خاطر موج گرما در این کشور جان خود را از دست داده‌اند و در انگلیس، بی‌آبی به مرحله‌ای رسیده است که صحبت از اعلام شرایط خشکسالی شده و مصرف بی‌رویه آب، با جریمه‌های سنگین مواجه خواهد شد.
این شرایط را می‌توان نتیجه دهه‌ها بی‌توجهی بشر به محیط‌زیست دانست اما دلیل آن هر چه باشد، نمی‌توان واقعیت گسترده شدن دایره تأثیرات تغییرات اقلیمی را نادیده انگاشت.
بی‌آبی در جزیره مه و باران
احتمالا چند سال پیش، صحبت از خشکسالی و کم‌آبی در جزیره همیشه بارانی بریتانیا کمی عجیب به‌نظر می‌رسید اما حالا دیگر می‌توان این جزیره را به لیست کشورهایی مانند عراق، برزیل، آفریقای جنوبی، ترکیه، عراق، مکزیک و تعداد زیادی از کشورهای آسیایی اضافه کرد که با بحران آب مواجه هستند. اتحادیه بین‌الملل سازمان‌های تحقیقی جنگل‌ها در گزارش سالانه که همین چند روز پیش منتشر شد، رسما نام انگلیس را به‌عنوان یکی از کشورهایی که به‌خاطر تغییرات اقلیمی شتابان و رشد جمعیت با بحران کمی‌آبی مواجه است، اعلام کرد.
این بی‌آبی، در روزهایی که مردم در این سرزمین یکی از خشک‌ترین تابستان‌های دهه‌های اخیر را تجربه می‌کنند، به‌معنای در پیش بودن روزهای سخت است. شرکت‌های تأمین آب در انگلیس، از سازمان محیط‌زیست و غذای این کشور مجوز اعلام شرایط خشکسالی را درخواست کرده‌اند. یونایتد یوتیلیتیز، شرکتی که آب شمال‌غرب انگلیس را تأمین می‌کند تا حالا 3بار برای اعلام شرایط خشکسالی درخواست مجوز کرده و امیدوار است با دریافت آن، بتواند برداشت از دریاچه‌های مشخصی را بیشتر کند. به گزارش گاردین، این شرکت، در اعلامیه‌هایی از مردم خواسته است تا در مصرف آب صرفه‌جویی کنند و برای نخستین بار از سال 2012به بعد، ممنوعیت استفاده از آب برای مصارفی مانند شستن حیاط و ماشین و... را که به ممنوعیت استفاده از آب شیلنگ معروف است وضع خواهد کرد. این ممنوعیت، که از 5اوت (14مرداد) شروع می‌شود، با جریمه‌های سنگینی همراه است و افراد خاطی تا 1000پوند جریمه خواهند شد.
انگلیس امسال داغ‌ترین تابستان را طی 42سال گذشته تجربه می‌کند و شرکت‌های تأمین‌کننده آب در سراسر این کشور نگران هستند که این موج هوای داغ، شرایط منابع تحلیل‌رفته آنها را حتی بدتر هم کند.
با وجود اینکه مردم در انگلیس نگران شرایط هستند، از تصمیم‌گیری‌های شرکت‌های تأمین‌کننده آب برای کاهش مصرف عصبانی‌اند. برخی رسانه‌ها، به‌شدت از یونایتد یوتیلیتیز به‌خاطر وضع ممنوعیت انتقاد کرده‌اند و گفته‌اند: چطور شرکتی که یک چهارم آب تولید شده خود را به‌خاطر نشتی شبکه لوله‌کشی از دست می‌دهد از مردم می‌خواهد زیر 4دقیقه دوش بگیرند؟
با وجود این شرایط بی‌آبی و کم‌آبی، انگلیسی‌ها می‌توانند راضی باشند که دست‌کم تا حالا، کسی به‌خاطر این شرایط جان خود را از دست نداده، چون در کانادا، گرمای هوا بدون قربانی نبوده است.
شکار سالمندان تنها
در موج گرمایی که کمتر از 3هفته پیش به کانادا رسید، بیش از 30نفر که بیشتر آنها افراد سالخورده و بیمار بودند جان خود را از دست دادند. بیشتر قربانیان این موج گرما، افراد سالخورده یا بیماری بودند که تنها در خانه زندگی می‌کردند و در منازل خود سیستم‌های خنک‌کننده نداشتند. به همین‌خاطر، در اوج گرما، کارزاری در کانادا به راه افتاد که مردم به منزل همسایگان خود مراجعه می‌کردند تا از سلامت ساکنان آن مطمئن شوند. به گزارش سی‌بی‌سی، حتی والری پلانته، شهردار مونتریال هم در این کارزار شرکت کرد. جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا هم در همان روزها در توییتر، از مردم خواست که مراقب سلامت خود باشند. مونتریال در سال 2002، به یکی از نخستین شهرها در شمال تبدیل شد که برنامه‌ای برای مقابله با موج گرمای تابستانی تدوین کرد. این برنامه، بعد از موج گرمای وحشتناک سال 2010که با مرگ بیش از 100نفر در این شهر همراه بود بازبینی شد و حالا بسیاری از شهرداری‌ها در سراسر کانادا برنامه‌ای با نام «برنامه شهرداری مقابله با گرما» دارند. براساس این برنامه، شهرداری‌ها موظف هستند برای موج‌های گرما آماده باشند و با شناسایی افراد آسیب‌پذیر، آمادگی جا به جایی آنها را داشته باشند. معرفی محل‌هایی که مردم می‌توانند در آن خنک باشند، فراهم کردن ایستگاه‌های خنک‌کننده قابل حمل، ارائه راهکارهای شهروندی برای مقابله با پیامدهای هوای گرم و مواردی مثل این در این برنامه پیش‌بینی شده است. در موج گرمای اخیر، دمای هوا به 34درجه سانتی‌گراد رسید.
موج گرما در سرزمین آفتاب تابان
و حالا یک اقیانوس و 2قاره آن‌سوتر از کانادا، این بار نوبت ژاپن است که طعم داغ تابستان را بچشد. دیروز، ژاپن‌تایمز خبر داد که بیش از 30نفر در سراسر کشور به‌خاطر گرما جان خود را از دست داده‌اند و هزاران نفر هم به همین دلیل به بیمارستان‌ها مراجعه کرده‌اند. موج گرما، عملا تمام هفته گذشته در سراسر ژاپن روی زندگی مردم تأثیر گذاشت. بر‌اثر مرگ یک دانش‌آموز حین ورزش در مدرسه، وزارت آموزش ژاپن از مدارس خواسته که اقدامات لازم برای مقابله با گرما را درنظر بگیرند. سازمان هواشناسی به مردم توصیه کرده تا برای جلوگیری از گرمازدگی، به میزان کافی آب بخورند. دمای هوا از بخش‌های زیادی از این کشور که به تازگی سیلی مهیب را پشت‌سر گذاشته به 40.7درجه سانتی‌گراد رسیده است.
آتش‌سوزی در همسایگی قطب شمال
سوئد یکی از نزدیک‌ترین کشورهای جهان به قطب شمال، این روزها به‌شدت درگیر آتش‌سوزی‌های گسترده در جنگل‌هایش است که منشأ آنها، موج شدید گرماست. نزدیک به 60مورد آتش‌سوزی در جنگل‌ها، به گفته یکی از مقامات این کشور، «سراسر سوئد را در معرض خطر» قرار داده و به همین‌خاطر دولت از اتحادیه اروپا درخواست کمک کرده است. با این حال، مسئولان در سوئد انتظار شرایط بدتری را دارند چون سازمان هواشناسی این کشور پیش‌بینی کرده است در روزهای آینده، دمای هوا در این کشور تا 35درجه هم بالا خواهد رفت و این می‌تواند به افزایش آتش‌سوزی‌ها بینجامد.
در همینه زمینه :
یادداشت
میراث جهانی