تأمین هزینه‌های راه‌آهن با فروش قندوشکر
موضوع: ساختمان قندوشکر تهران
ویژگی: محل توزیع و دپوی چای و قندوشکر تهران زیرنظر شرکت راه‌آهن
***
ساختمان عریض و طویل معروف ضلع شمالی میدان راه‌آهن روزگاری کام تهرانی‌ها را شیرین می‌کرد؛ساختمانی بلندبالا با شیشه‌های سفید که بیشتر از ۳دهه متروکه مانده است.
قدیمی‌های محله راه‌آهن آن را به نام ساختمان چای می‌شناسند چون روزگاری محل نگهداری چای و توزیع و مبادلات قندوشکر بود.
مهرزاد کشفی، تهران‌پژوه می‌گوید: «برخلاف آنچه در تاریخ راه‌اندازی راه‌آهن تکرار شده و رضاشاه را بانی ساخت راه‌آهن سراسری معرفی می‌کنند، رضاخان تنها اجراکننده ایده راه‌اندازی خطوط راه‌آهن در ایران بود. نخستین بار مرتضی‌قلی خان صنیع‌الدوله از رجال صنعتگر اواخر قاجاریه و نخستین رئیس مجلس شورای ملی در کتابی موسوم به «راه نجات» که در واقع طرحی نظری برای پیشرفت اقتصادی و صنعتی ایران به شمار می‌رفت و ساخت راه‌های مبادلاتی را ازجمله مسئولیت‌های دولت و عاملی در ازدیاد ثروت بیان می‌کرد، درباره ضرورت راه‌اندازی راه‌آهن در کشور نوشت و نقشه توسعه آن را هم ترسیم کرد.
در دوره حکومت پهلوی، رضا شاه بعد از راه‌اندازی راه‌آهن، برای تأمین هزینه‌های آن، بحث تأمین بخشی از هزینه‌های راه‌آهن از راه قندوشکر را مطرح می‌کند. قندوشکر وارداتی بود. برای همین مالیات این محصولات در انحصار راه‌آهن قرار گرفت تا هزینه‌ها را تأمین کند. ازاین‌رو این ساختمان بزرگ به محل دپو و مبادلات و توزیع قندوشکر در تهران تبدیل شد. نزدیکی به راه‌آهن هم از محاسن ساختمان بود که نظارت را بر انجام معاملات و... برای مسئولان راه‌آهن آسان می‌کرد.» نصرالله حدادی، تهران‌پژوه نیز درباره این ساختمان قدیمی در محله راه‌آهن می‌گوید: «این بنا در روزگار پهلوی به‌عنوان انبار و دپوی قندوشکر کشور استفاده می‌شد، برای همین ساختمان قندوشکر نام گرفت و تا پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران هم به‌عنوان مرکز توزیع قندوشکر دولتی در تهران و سایر شهرهای ایران معروف بود.»
در همینه زمینه :