خطر بارندگی‌های شدید در اروپا و آسیا

محمد سرابی-روزنامه‌نگار

بارندگی‌های شدید ممکن است در هر شهری سیل ایجاد کند؛ چه درشهرهای پیشرفته و توسعه‌یافته و چه درشهر‌های فرسوده و بی‌نظم. به محض اینکه حجم بارندگی زیاد شود و جوی‌ها به حد نهایی ظرفیت خود برسند، آب در خیابان روانه می‌شود. از شهر‌های کوهستانی اروپا گرفته تا شهر‌های آسیایی که در دشت و جلگه قرار دارند، خطر رواناب‌ها، زندگی روزمره شهروندان گوشه‌و‌کنار دنیا را تهدید می‌کند.

سوئیس
 سکونت کنار رودخانه‌


سوئیس به‌دلیل‌ شرایط جغرافیایی خود همیشه دارای فصل‌ پرباران بوده است، اما اکنون تغییرات اقلیمی باعث شده است که شهر‌های این کشور‌ هم به‌دنبال راهی برای کاهش خطر سیل و آب‌گرفتگی باشند. طرح‌های مدیریت سیل که با روش‌های جدید اجرا می‌شوند 40سال سابقه دارند، اما این مربوط به دورانی است که گرمایش جهانی مقدار ذوب شدن برف‌ها و شدت بارش‌ها را افزایش نداده بود. از سال‌های دهه 2010باران‌ آنقدر زیاد شد که دیگر خاک کوهستان ظرفیت جذب آنها را نداشت و سیل وارد شهر‌ها شد. در سال 2005سیل ناگهانی بیشترین خسارت را در شهر‌های این کشور ایجاد کرد. در این 40سال از هر 5شهر 4شهر دچار سیل شده‌اند و ارزیابی‌های شهرداری‌ها نشان می‌دهد که حالا دوسوم ساختمان‌های شهری به شکلی در معرض رواناب‌های سطحی هستند و از هر 7نفر سوئیسی یک نفر در ساختمانی زندگی می‌کند که در معرض سیل قرار دارد.

هند
وقتی بیشتر از 15دقیقه ببارد

شهر‌های بنگلور، لکنو و دهلی، پایتخت هند در معرض سیل هستند. باران شدید می‌تواند در کمتر از یک ساعت باعث جاری‌شدن سیل در دهلی شود. رودخانه یامونا پر از آب می‌شود و مقداری از آن از سد تاجمونا در شمال دهلی بیرون می‌زند که به سمت شهر می‌آید. در سیل چند‌ماه پیش دهلی 11نفر کشته شدند. به‌نظر می‌رسد افزایش جمعیت شهر‌های هند به‌صورت عاملی برای افزایش خطر سیل عمل می‌کند. وسعت بنگلور در چند دهه گذشته از مساحت 100کیلومترمربع به 800کیلومترمربع رسیده است. این شهر که در سال 1961و نزدیک 60سال قبل فقط یک‌میلیون و 200هزار نفر جمعیت داشت، اکنون 10میلیون نفر جمعیت دارد و خط متروی آن در سال 2011افتتاح شده است. بنگلور و دهلی چند حوضه آبریز دارند، اما عملیات‌های ساختمانی مانند جاده‌های آسفالت، ساخت پارکینگ و حفر خطوط مترو تضاد‌هایی با مسیر این حوضه‌های آبریز داشته است.

‌طرح اسفنجی
دیگر کشور اروپایی یعنی دانمارک طرح «اسفنجی کردن» شهر‌ها را زودتر از سوئیس شروع و بازطراحی فضای عمومی و زیرساخت‌‌های انتقال آب و زمینه فرستادن آب سطحی به درون خاک را فراهم کرد، ولی سوئیس از این راه‌حل عقب ماند. در سال 2018گزارش‌های صنعت بیمه نشان داد که سرمایه‌گذاری برای زیرساخت‌های کنترل سیل کافی نیست و یک واقعه ناگهانی می‌تواند ضرر زیادی وارد کند. جمعیت شهری سوئیس بین سال‌های 1960تا 2022تقریبا دوبرابر شده است و اکنون سه‌‌چهارم جمعیت در مناطق شهری زندگی می‌کنند. 80درصد اقتصاد کشور هم در این شهر‌ها متمرکز است.