جیب خالی شهرداری‌ها از درآمد پایدار

هیوا محمدپور| دیواندره – خبرنگار:

نبود درآمد پایدار در شهرداری‎های استان مشکلات اقتصادی و اجتماعی زیادی را برای این دستگاه خدمات‌رسان شهری به‌وجود آورده است. به همین دلیل برخی شهرداری‎ها نمی‎توانند کارهای عمرانی آن‎چنانی انجام دهند. 
بنابراین باید راهکارهایی برای ایجاد درآمدهای پایدار شهرداری‌ها ارائه داد. 


نبود منابع مالی 

یک کارشناس ارشد برنامه‌ریزی شهری اظهار می‎کند: اولین عاملی که موجب محدودیت در زمینه حل مسائل شهری و نیز ناکارآمدی خدمات‌رسانی به شهروندان می‌شود نبود منابع مالی کافی است. صاحب‎نظران راهکارهای متفاوتی را برای تامین منابع درآمدی شهرداری‌ها ارائه کرده‌اند.

«معین صابری» ادامه می‎دهد: تجارب کشورهای مختلف نشان می‌دهد که مهم‌ترین منابع مالی شهرداری‌ها را مالیات و عوارض و بعد از آن کمک‌های دولتی در قالب بودجه‌های جاری حکومت‎های محلی، تاسیسات و تجهیزات محلی تشکیل می‎دهد. همچنین ترکیب بهینه منابع مالی شهرداری‌ها، مجموعه‌ای از فروش کالاها و خدمات شهری، مالیات و عوارض با کمک‌های مالی دولت مرکزی است.

وی می‌افزاید: نگرش جدید مدیریت شهری در جهان تنها در پی یافتن بسترهایی برای کسب درآمد مورد نیاز نیست، بلکه پایدار بودن منابع درآمدی یا مطلوب بودن آن در اولویت قرار دارد. وضعیت شهرداری‌های استان هم نمی‌تواند از این قانون مستثنی باشد. با نگرش حاکم بر دستیابی به منابع جدید، اصلاح منابع موجود باید به سمت اتکا به درآمدهای پایدار و فاصله گرفتن از درآمدهای ناپایدار حرکت کند. 


مالیات، منبع عمده درآمد شهرداری 

صابری بیان می‎کند: در ارزیابی مالیات‌ها به عنوان یک منبع عمده درآمدی سه هدف عمده انتقال منابع از بخش خصوصی به بخش عمومی، توزیع منصفانه هزینه‌ها بین سطوح مختلف، و افزایش رشد اقتصادی با مالیات‌ها مطرح شده است.وی می‌گوید: در کشور ما و به تبع استان شیوه‌های تامین منابع درآمدی شهرداری‌ها و روش‌های کسب درآمد شامل فروش مستقیم خدمت، اخذ مالیات محلی، کمک‌های دولتی و وام باید از منظر معیارهای بهینگی عدالت مورد ارزیابی دقیق قرار بگیرد تا منبع تامین مالی مشخص شود. 
این کارشناس تصریح می‎کند: در شهرهای استان برای تامین منابع مالی هر آنچه از منابع طبیعی و غیرطبیعی که متعلق به آیندگان است به پول تبدیل می‌شود و با آن نگه داشتن شهرها در وضعیت کنونی امکان‎پذیر خواهد شد. همچنین در شهرها حریم‎ها و فضاهای سبز به فروش می‎رسد، کاربری‎ها تغییر داده و سرانه‎ها زیر پا گذاشته می‎شود.
 

راهکارها

یک کارشناس ارشد جغرافیایی شهری درباره راهکارهای کسب درآمد پایدار می‌گوید: مجموعه‌ای راهکار وجود دارد که تیتروار به چند مورد از آنها اشاره می‎کنم. اولین کار بازنگری قانون شهرداری‎ها متناسب با شرایط موجود و تدوین قانون جدید با هدف ترویج اختیارات کافی به شهرداری‎هاست. حرکت برای ایجاد درآمد پایدار بیشتر با استفاده از اعتبارات عمرانی و تعریف پروژه‎های درآمدزا در ابعاد مختلف صنعتی و خدماتی از دیگر راهکارهای تاثیرگذار است.
«طاهر کرمی» ادامه می‎دهد: استفاده از پتانسیل‌های مردمی در تعریف پروژه‌های توسعه‌ای و نیز درآمدزا، استفاده از همکاری شهروندان برای بهبود رایزنی‌های لازم در خصوص استقلال ارگان‌های شهری و کنش‌های مدیریتی با سایر سازمان‌ها، توسعه نظارت بر تمامی فعالیت‌های موجود از طریق بهبود سیستم مدیریت کیفیت و نیز استفاده از سیستم‌های نوین مدیریت و جلب مشارکت‌های مردمی در اداره امور شهرها موارد دیگری است که برای کسب درآمد پایدار باید مورد توجه قرار گیرد.

وی می‌افزاید: استفاده بهینه از فضای شهری در اختیار شهرداری‌ها برای کاربری‌های مناسب واگذاری به شهروندان، دستیابی شهرداری‌ها به اطلاعات به‌روز درباره املاک و اراضی شهرها و درآمدهای ناشی از آن، حذف اداره‌های تصمیم‌گیرنده مدیریت شهری موازی با شهرداری‌ها و نیز تشکیل مدیریت واحد شهری از دیگر راهکارهای موجود است.کرمی بیان می‎کند: سرمایه‌گذاری در ایجاد تاسیسات تفریحی هم اهمیت دارد. این نوع سرمایه‌گذاری به دلیل عام‌المنفعه بودن آن و سنخیتش با فعالیت‌های شهرداری‌ با هدف درآمدزایی می‌تواند به عنوان یک فعالیت مفید درآمدزایی پایدار مطرح باشد.وی می‌گوید: طرح ایجاد واحدهای تجاری در مراکز خدماتی محله‌ها، ناحیه‌ها و مناطق پیش‌بینی‌شده در طرح‌های فرادست و همچنین طرح ایجاد مراکز چندمنظوره آموزشی، ورزشی، هنری و فرهنگی از یک سو باعث افزایش درآمد شهرداری‌ها می‌شود و از سوی دیگر زمینه تأمین خدمات و زیرساخت‎های توسعه پایدار شهرها را فراهم خواهد کرد.
کرمی تصریح می‎کند: کسب درآمد در شهرداری‎ها از اموری است که تأثیر عمده‎ای در ارائه خدمات شهری به شهروندان دارد. اگر شهرداری‌ها نتوانند درآمد کافی و پایدار به دست آورند تاسیسات ضروری در شهر ایجاد نمی‌شود. هرچند منابع مالی شهرداری‎ها به شکل‌های مختلف قابل حصول است، اما همه آنها از خصوصیات درآمدهای پایدار برخوردار نیستند.


مهم ترین دغدغه شهرداری

شهردار سنندج می‌گوید: یکی از مهم‌ترین مشکلات و دغدغه‌های اصلی شهرداری و شورای شهر کمبود منابع مالی و نداشتن درآمد پایدار است.«حشمت الله صیدی» می‌افزاید: بسیاری از مشکلات در شهر وجود دارد که برطرف کردن آنها نیازمند جذب اعتبارات مالی است.
وی می‌گوید: در حال حاضر شهرداری از اشخاص حقیقی و دستگاه‌های اجرایی طلب دارد. استفاده از بخش خصوصی در واگذاری پروژه‌های سرمایه‌گذاری یکی دیگر از برنامه‌های شهرداری و شوراست که با رعایت قوانین برای اجرای آن اقدام می‌کنیم.