بازار سیداسماعیل پاتوق چاقوسازان زنجانی
زنجانیها و دیگر ترکزبانان اطراف تهران
راه انداختن بازار چاقوسازها و فعالیت در کارخانهها
***
نخستین ردپای اقوام ترک از دوره سلجوقیان در تهران دیده میشود. به مرور بعد از ماجرای پایتخت شدن، برخی از ساکنان شهرهای ترکزبان اطراف تهران ازجمله برخی ساکنان زنجان به تهران آمدند. آنها در بازار سیداسماعیل، راسته بازاری را به اسم بازار چاقوسازها به راه انداختند و در همین حوالی هم ساکن شدند. در دورههای مختلف هم تعداد این افراد بهویژه در زمان پهلوی که تهران به یک مرکز صنعتی تبدیل میشد، افزایش چشمگیری داشت. اغلب آنها در کارخانههایی که در اطراف سهراه آذری راهاندازی شده بود مشغول بهکار شدند و محله سهراهآذری به نوعی به محل تجمع این اهالی مبدل شد. داریوش شهبازی درباره حضور اقوام ترک میگوید: « ردپای اقوام ترک در دوره سلجوقیان، پس از آن خوارزمشاهیان و تیموریان، قرهقویونلوها و آققویونلوها، صفویان (صفویان ترک نبودند بلکه به ترکی سخن میگفتند)، افشاریان، قاجاریان و... هم دیده میشود، اما پس از پایتخت شدن تهران، اگر نخستین نقشه تهران را بررسی کنیم، میبینیم در محله سنگلج و عودلاجان کوچههایی به نام افشار مشخص شده که اینها همه نشانههایی برای حضور اقوام ترکزبان در تهران دوره افشار هستند. علاوه بر این، در همین نقشه، نشانههای دیگری مثل کوچه خدابندهلو را در محله عودلاجان، مجاور ارگ، میبینیم که مربوط به طایفه شاهسون (جزو طوایف ترک) است.همچنین محلهای در دهمین تکه از پایتخت به نام زنجانیها نامیده شده و آنها در این محلهها حضور پررنگی دارند.