محله‌سازی بزرگان بازار خواربار
دریانی‌ها
بخش قابل ملاحظه‌ای از سوپرمارکت‌های تهران در سایه نام این مهاجران گسترش یافته است
***
بازار خواربار تهران با نام دریانی‌ها گره خورده است و این عنوان را بر پیشانی اغلب سوپرمارکت‌ها می‌توان دید. اما ماجرای ورود دریانی‌ها به تهران و به‌دست گرفتن بازار خواربار و ساخت محله‌ای به همین نام در پایتخت چیست؟
مهرشاد کاظمی، تهران‌پژوه، در این‌باره به ماجرای مهاجرت حاج‌علی‌اکبر یا «علی‌اف» و حاج مهدی ابراهیمی دریانی ابتدا به روسیه و بعد تهران گریزی می‌زند: «حاج علی‌اکبر و برادرش مهدی حدود سال 1320از ارومیه راهی تهران می‌شوند. اما پیش از آن او در تفلیس قهوه‌خانه‌ای داشت که با وقوع انقلاب روسیه بساطش را برچید و به سرزمین مادری بازگشت و از آنجا که اهل تجارت بود در ارومیه بنکداری راه انداخت و به‌کار خرید و فروش چای و قهوه پرداخت. حاج علی‌اکبر در آغاز دهه 20 خورشیدی، وقتی به تهران آمد تا مایحتاج بنکداری‌اش را تهیه کند راهی خیابان لاله‌زار شد و پا به قهوه‌خانه‌ای گذاشت و همان روز به فکر تجارت چای در تهران افتاد. اما برای مهدی برادر کوچک‌تر ماجرا کمی فرق می‌کند. او برای جبران شکست‌های تجاری‌اش از ارومیه راهی تهران شد. تنها وسیله مهدی برای شروع کارش دوچرخه‌اش بود؛ او هر روز مسیر لاله‌زار تا خانه را با این دوچرخه طی می‌کرد و به مردم چای‌های خوش آب و رنگ قندپهلو می‌فروخت تا بالاخره کسب‌وکارش گرفت.»
ماجرای حضور این دو برادر و راه‌اندازی خواربار‌فروشی‌های دریانی تقریباً از همین‌جا شکل گرفت اما همه فعالیت‌های این دو برادر به کار خواربار‌فروشی محدود نشد و شکل‌گیری محله پاتریس لومومبا، دریان نو و شهرآرای تهران هم در واقع ماحصل تلاش این دو برادر بود. کاظمی در این‌باره می‌گوید: «در دهه 20، مهدی و علی‌اکبر به روستای طرشت رفتند و از مالکان اولیه عباس اسکندری، نظام مافی و دیگر طرشتی‌ها به مبلغ 6هزار تومان زمین خریدند. شرکت شهرآرا هم برای ساخت این زمین‌ها پا به میدان گذاشت؛ زمین‌هایی که بعد از خانه‌سازی در آنها میان دریانی‌ها به فروش رسید. خود این دو برادر هم در جنوب همین زمین‌های طرشت ساکن شدند.» حسین دریانی، فرزند زنده‌یاد مهدی دریانی، تأکید می‌کند که خاندان دریانی بودند که برای بار اول آب را از فرحزاد به این منطقه آوردند و مؤسسه تولید برق راه انداختند و برای نخستین بار قانون آپارتمان‌سازی را از مجلس گذراندند. کاظمی در بخش دیگر صحبت‌هایش از ساخت بیمارستان هاشمی‌نژاد، ساخت حسینیه دریانی‌ها در خیابان پاتریس لومومبا، سوپرمارکت‌های زنجیره‌ای یاران دریان و... در تهران یاد می‌کند.
