گزارش
حیاط مشترک مسجد و مدرسه
گزارشی از یک مجموعه آموزشی در قلب تهران که با حمایت مدیریت شهری در مسجد ابوالصدق فعالیت می‌کند
مهدی اسماعیل پور-روزنامه‌نگار
اگر تا به حال دانش‌آموزان برای درس و مشق به مدارس می‌رفتند، حالا امکانی فراهم شده تا در مساجد علم‌آموزی کنند؛ چراکه از مدتی قبل اجرای طرحی به نام «مسجد مدرسه» در برخی محله‌های پایتخت شروع شده است. در این طرح، دانش‌آموزان مثل سایر مراکز آموزشی ثبت‌نام می‌کنند و دختر و پسر در مقاطع مختلف تحصیلی در مساجد درس می‌خوانند، حتی امتحان می‌دهند و در پایان دوره تحصیلی فارغ‌التحصیل می‌شوند. به یکی از این مسجد مدرسه‌ها در منطقه10 تهران رفتیم و با دانش‌آموزانش همراه شدیم.
مثل همه مدرسه‌ها
ساعت 7صبح در مسجد مدرسه ابوالصدق مثل تمام مدارس دوره اول ابتدایی روی دانش‌آموزان باز می‌شود. پسربچه‌ها اغلب با همراهی والدین مقابل مسجد می‌آیند و از آنجا دوان دوان و با شوق خودشان را به حیاط می‌رسانند. حیاط مسجد با چمن مصنوعی سبزرنگ، یکدست پوشیده شده و بچه‌های کم‌سن و سال دبستانی تا نواختن زنگ، بدو بدو می‌کنند و از سر و کول هم بالا می‌روند. اینجا از کلاس اول تا ششم دوره اول ابتدایی دانش‌آموز دارد و بچه‌ها در 6کلاس درس 14نفره درس می‌خوانند.
قانون برقرار است
رأس ساعت ۷:۳۰ صبح زنگ مدرسه به صدا درمی‌آید و بچه‌ها برای شرکت در مراسم صبحگاهی و رفتن به کلاس‌های درس صف می‌بندند. هر کس یک مدل لباس بر تن دارد؛ یکی پیراهن یقه گرد راه راه پوشیده و دیگری هودی آرم‌دار به تن دارد. هادی مطلبی، مراقب بچه‌های کوچک‌تر از خودش است و از ستارخان به این محدوده می‌آید. او می‌گوید: «اینجا مثل همه مدرسه‌های عادی قانون دارد. خوشحالم که در چنین فضایی درس می‌خوانم.» قرآن و سرود ملی خوانده می‌شود و ساعت 8صبح شاگردان وارد کلاس درس می‌شوند.
تحصیل در کلاس‌های متفاوت
هر یک از کلاس‌ها حال و هوا و ظاهری متفاوت دارد؛ مثلا داخل یک کلاس، صندلی گذاشته‌اند و در کلاس دیگر دانش‌آموزان روی زمین می‌نشینند، اما کلاس درس برقرار است و با ورود معلم‌های آقا و خانم زمان آموزش فرامی‌رسد. هادی ناصری، مدیر مدرسه می‌گوید: «اینجا هرکس در حد توان خودش کار می‌کند و باری از روی زمین برمی‌دارد. شهریه هم مبلغی بین مدارس دولتی و خصوصی است، اما سختگیری هم نداریم؛ حتی در بین دانش‌آموزان افرادی را داریم که هیچ هزینه‌ای پرداخت نکرده‌اند.»
زنگ تفریح دورهمی
ساعت 9صبح و وقت صبحانه دانش‌آموزان است. داخل مسجد زیراندازهای بزرگی پهن می‌شود و بچه‌ها خوراکی‌هایی را که از خانه آورده‌اند، دورهم می‌خورند. علی ناصری و علی زینعلی محصل کلاس چهارم هستند. آنها از معلمان، مدیران و کارکنان مدرسه و همچنین نحوه آموزش اینجا راضی‌اند. بعد از ساعت صبحانه دوباره نوبت به کلاس درس می‌رسد. مانند تمام مدارس، اینجا هم بچه‌ها در برنامه روزانه خودشان 3کلاس درس و بین هر کلاس هم یک زنگ تفریح دارند.
کلاس دینی، ریاضی و ورزش
در کلاس دینی آقای معلم درحال آموزش اصول و فروع دین به بچه‌هاست و با رسم اشکال به‌دنبال نهادینه کردن مفاهیم. در کلاس کناری خانم معلم به بچه‌ها ریاضی درس می‌دهد. در اتاقی دیگر زنگ ورزش است و کودکان تخته شنا و میل به‌دست گرفته‌اند. حجت‌الاسلام حمید دهقان، امام جماعت مسجد و مؤسس مدرسه ابوالصدق(شهید مدافع حرم محمدرضا دهقان) هم مدام فعالیت‌ها را رصد می‌کند. او که 14سال سابقه فعالیت در مدارس دولتی را دارد، می‌گوید: «یکی از دغدغه‌هایم آموزش همراه با پرورش بود؛ به همین دلیل برای دریافت مجوز اقدام کردم و با حمایت مدیریت شهری و ایمن‌سازی مدرسه فعالیتش را شروع کرد.»
زنگ آخر با نماز
حوالی ساعت12 کلاس‌ها و آموزش روزانه تعطیل می‌شود و نوبت به پرورش می‌رسد. نوبت آخر، زنگ نماز جماعت است که با بلند شدن طنین صدای اذان آغاز می‌شود و بچه‌ها بعد از گرفتن وضو در صف نماز جماعت قامت می‌بندند. بعد از پایان نماز هم، بچه‌ها انگار که یک روز پرنشاط را پشت سر گذاشته باشند پر انرژی و با همان نشاطی که وارد مدرسه شده بودند از مسجد خارج می‌شوند و پیش والدین‌شان می‌روند که پشت در منتظر آنها ایستاده‌اند.
حمایت‌های مالی و کسب مجوز‌ها ازسوی شهرداری
مهدی اخ‌الصنایع، شهردار منطقه۱۰: امسال نخستین مسجد مدرسه، در مسجد ابوالصدق افتتاح و امام جماعت این مسجد موفق به جذب ۱۱۰دانش‌آموز شده است. دانش‌آموزان زنگ تفریح خود را در حیاط مسجد سپری و هنگام اذان ظهر و عصر در کنار نمازگزاران نماز جماعت را برگزار می‌کنند. کسب جواز ساخت و حمایت مالی از سوی مدیریت شهری برای تمام مساجد صورت می‌گیرد.
