
پدر سفال ایران به مدرسه میرود
روایت زندگی حاج عسگر عسگری میراثدار هنر سفالگری به کتابهای درسی رسید

راحله عبدالحسینی | روزنامهنگار
صدای چرخ سفال کارگاه حاج عسگر هنوز هم در کوچه پسکوچههای لالهجین(همدان) میپیچد؛ کارگاهی به قدمت 3قرن که 7نسل حاج عسگر درآن گل نرم را شکل دادهاند.حاج عسگرعسگری پیر سفالگری ایران لقب گرفته و به تازگیتصاویری از کارگاه، هنر و سبک زندگی این پیرسفال در کتابهای درسیجاخوش کرده است.
فوت کوزهگری یاد دادم
دستان حاج عسگر هم مانند دیوارهای کارگاهش ترک خورده است. تا همین چند روز پیش که شکستگی استخوانش او را ویلچرنشین کرد به کارگاه سر میزد و با تجربه 80سالهاش سفالگری میکرد. حاج عسگر متولد 1305در لالهجین است و به رسم اجدادش در همین کارگاه که میگوید 350سال قدمت دارد و 7نسلش در آن سفالگری کردهاند، دست و پنجه نرمکردن با خاک و گل را یاد گرفت. هنوز هم سفالگری برای حاج عسگر کار دل است. او به همشهری میگوید: «هنر سفالگری دو جور است. بعضی ریزهکاری درست میکنند مثل ظرف و گلدان کوچک. من از اول درستکار بودم. لانجین (تغار سفالی) درست میکردم. گلدان تغار برای نان سنگکیها درست میکردم که خمیر و آرد را در آن نگه میداشتند. الان را نبین که به جای گلدان تغار، ظرف استیل گذاشتهاند در نانوایی. کندوی زنبور عسل، خمره و هر چیز دیگری که نیاز بازار بود هم درست میکردم.»
حاج عسگر شاگردان زیادی پرورش داده که حالا برای خودشان اوستاکار هستند. میگوید: «فوت کوزهگری را به همهشان یاد دادم.» مشتریان کارگاه
حاج عسگر از دور و نزدیک میآمدند. در روزگار قدیم سفال را با چهارپا میبردند و بعدها با وانت. کارگاه حاج عسگر هنوز هم به شکل سنتی اداره میشود و برای همین پاتوق گردشگران داخلی و خارجی لالهجین است.
نان حلال
حاج عسگر به صداقت و خوشاخلاقی زبانزد است. بین خاطرات ریز و درشت به خوبی یادش مانده که چند سال پیش 2نفر از کردستان برای خرید گلدان تغار نانوایی سنگکی به کارگاهش آمدند. یکی از همشهریان حاج عسگر آنان را راهنمایی کرده و گفته بود که 25هزار تومان قیمت دارد. حاج عسگر میگوید: «به من گفت قیمت را قبول کردهاند و معامله را به هم نزنم. گفتم حرام است بَبَم جان! آن دو نفر از اوقات تلخی من فکر کردند میخواهم قیمت را بیشتر بگویم. بعد که قیمت را فهمیدند و گفتم 7500تومان قیمت دارد. گفتند دینت را نفروختی.»
آشنایی با سفالگری
قرار است دانشآموزان اول متوسطه در سال تحصیلی آینده (1406-1405) در کتاب
فنی حرفهای خود با پیر سفال ایران و
حاجعسگر عسگری آشنا شوند.
حاج عسگر میگوید که خیلی اوستاکاران ماهرتر از او هم در لالهجین هستند. اما هر چه باشد، آنان هم فوت و فن را از
حاج عسگر یاد گرفتهاند. علیرضا یکی از 5پسر حاج عسگر در عملیات کربلای 4شهید شد. پسران دیگر او نیز دستی بر آتش دارند و چراغ کارگاه آبا و اجدادی را روشن نگهداشتهاند.