دعوای پزشکان سنتی و اروپایی

 موضوع: نخستین کالبدشکافی
 ویژگی: بیرون‌آوردن سنگ مثانه سنگلجی
***
171سال قبل برای نخستین بار دانشجویان پزشکی جسدی را از نزدیک و به‌طور عملی تشریح کردند. دکتر پولاک، نخستین معلم طب مدرن در دارالفنون بود. او علاوه بر تدریس طب و جراحی، علم تشریح هم درس می‌داد. از آنجا که تشریح بدن مسلمانان در ایران ممنوع بود، او از حیوانات استفاده می‌کرد. نصرالله حدادی، تهران‌پژوه در این‌باره می‌گوید: «نخستین کارآموزی بالینی دانشجویان دارالفنون درآوردن سنگ مثانه از بیماری در محله‌ سنگلج بود. درس کالبدشناسی تا سال1232 شمسی نظری و دانشجویان پزشکی با اسکلت و برخی ابزارهای ساده آموزش می‌دیدند. تا آن زمان استادان دارالفنون اجازه کالبدشکافی نداشتند و در آن سال یکی از بیگانگان درگذشت و چون مرگش مشکوک بود، به درخواست بازماندگانش از سوی دکتر پولاک و در حضور شاگردان پزشکی دارالفنون کالبدشکافی شد. سال‌ها پس از آن بارنه‌ئود، استاد زبان فرانسه، پیش از مرگش پیکر خود را به مدرسه‌ دارالفنون فروخت و با پول آن کتابخانه دارالفنون را پربارتر کرد. بعد از این اتفاق دانشجویان دارالفنون برای نخستین‌بار با پیکر او درس کالبدشناسی را به‌صورت عملی آموختند.» برای مدتی میان طبیبان سنتی و اروپایی چالشی ایجاد شد و تهرانی‌ها برای مراجعه و مداوا سردرگم بودند. متجددان و روشنفکران مدافع طب اروپایی شدند و عامه مردم که جمعیت زیادی را تشکیل می‌دادند، طب سنتی را مرجح می‌دانستند. سردسته اینان «حاج میرزابابای شیرازی» ملقب به «ملک‌الاطباء» از پزشکان دوران فتحعلی‌ شاه، محمد شاه و ناصرالدین شاه بود. حملات شدیدی علیه این شیوه پزشکی به‌خصوص کالبدشکافی و تشریح شد.