شوخی VAR

فصل جدید لیگ ایران با VAR آغاز شده اما کمبودها و مشکلات هنوز اجازه نمی‌دهد لیگ برتر را یک لیگ صاحب VAR بدانیم
ورود کمک‌داور ویدئویی یا همان VAR معروف قرار بود بزرگ‌ترین تفاوت فصل جدید لیگ برتر ایران با فصول قبلی باشد اما اتفاقات هفته اول نشان داد هنوز راه درازی در پیش است تا بتوانیم لیگ ایران را در میان لیگ‌هایی که از VAR سود می‌برند دسته‌بندی کنیم. در هفته اول از فصل جدید لیگ برتر تنها 2بازی با برخورداری از سیستم کمک‌داور ویدئویی برگزار شد که در همین 2بازی هم مشکلاتی وجود داشت. ضمن اینکه جای خالی این سیستم در سایر بازی‌ها، تبعیض بزرگی است که سازمان لیگ میان تیم‌ها قائل شده و باید هر چه زودتر این تبعیض را از میان ببرد.

   بقیه سیستم‌ها کجاست؟
در هفته اول لیگ برتر ایران فقط ورزشگاه‌های اراک و قزوین دارای سیستم کمک‌داور ویدئویی بودند؛ دقیقا همان ورزشگاه‌هایی که بازی‌های پرسپولیس و استقلال در آنها انجام می‌شد. هنوز مشخص نیست که این امتیاز ویژه متعلق به شهرهاست یا تیم‌ها. یعنی آیا در اراک و قزوین اتاق VAR به‌طور ثابت مستقر شده و مثلا پنجشنبه آینده بازی آلومینیوم و نساجی در اراک هم با VAR برگزار خواهد شد؟ یا این دو سیستم به‌خاطر 2تیم مطرح لیگ یعنی پرسپولیس و استقلال شهربه‌شهر جابه‌جا می‌شوند؟ در اخبار آمده است که برای بازی پنجشنبه آینده تراکتور و پرسپولیس که حساس‌ترین بازی هفته خواهد بود، سیستم VAR به شهر تبریز منتقل و در ورزشگاه مستقر خواهد شد. اما هنوز کسی نمی‌داند این نقل‌وانتقال ورزشگاه اراک را از حضور کمک‌داور ویدئویی خالی خواهد کرد یا نه. فدراسیون فوتبال مدعی است که روند خرید سیستم‌ها تا حدودی پیش رفته و چند سیستم وارد ایران شده‌اند. از سوی دیگر 2سیستم VAR هم پیش از این برای بازی‌های لیگ قهرمانان آسیا وارد تهران و اصفهان شده بود. بنابراین تعداد سیستم‌ها قاعدتا باید بیش از 2سیستم باشد و هر هفته بیشتر از 2بازی را پشتیبانی کند. اما این اتفاق لااقل در نخستین هفته رخ نداد و مهم‌ترین مسابقه‌ای که بدون VAR برگزار شد جدال سپاهان و چادرملو در اصفهان در همان ورزشگاه نقش‌جهان بود که سیستم VAR قبلا به آنجا وارد شده و در لیگ قهرمانان آسیا مورد استفاده قرار گرفته بود! جای خالی VAR   2 بار در این مسابقه بسیار احساس شد؛ یک‌بار در نیمه‌اول که گل ظاهرا سالم کاوه رضایی مردود اعلام شد و بار دیگر در نیمه‌دوم که سپاهان صاحب یک پنالتی مشکوک شد و به‌نظر می‌رسید داور اشتباه نیمه‌اول خودش را برای آنها جبران کرده است. حتی سرمربی تیم مهمان نیز در پایان این مسابقه به نبود VAR اشاره و به درستی از تبعیض رخ‌داده میان تیم‌ها انتقاد کرد. یک روز قبل از این بازی، در انزلی و در بازی ملوان - گل‌گهر و به‌خصوص در صحنه‌ای که برای ملوان پنالتی گرفته و تنها گل مسابقه زده شد، جای خالی VAR کاملا مشهود بود.

   لااقل به VAR احترام بگذارید
حاشیه‌های مربوط به VAR فقط محدود به نبودن این سیستم در 6بازی هفته اول نبود. حتی 2مسابقه‌ای که از وجود این سیستم برخوردار بودند نیز خالی از حاشیه برگزار نشدند. در قزوین و در جریان بازی استقلال که این سیستم بیشتر از اراک مورد استفاده قرار گرفت و نقش مهمی در نتیجه ایفا کرد، کاستی‌های زیادی به چشم خورد که باید در هفته‌های آتی مورد رسیدگی قرار بگیرد. یکی از مهم‌ترین نکات، شلختگی فضای اطراف زمین بود که باعث می‌شد داور مسابقه هنگام چک کردن صحنه‌ها با شلوغی عجیبی مواجه باشد. اساسا VAR قرار بود به لیگ برتر کمک کند تا کمتر شاهد شلوغی‌های اطراف داور و اعتراض‌های پردامنه باشیم، اما در بازی قزوین با وجود VAR این صحنه‌ها همچنان به وفور مشاهده می‌شد. ضمن اینکه بازیکنان درون میدان نیز همچنان طبق عادت قدیمی مشغول اعتراض به داور بودند. نمونه بارز این موضوع، روزبه چشمی هافبک همیشه‌شاکی استقلالی‌هاست. او در صحنه اول و روی پنالتی شمس‌آذر، وقتی داور بعد از چک کردن چندباره صحنه، پنالتی گرفت، همچنان به او اعتراض می‌کرد! جالب است، بازیکنی که فقط یک‌بار صحنه را دیده و آن هم درحالی‌که خودش مشغول یارگیری حریفش بوده است، اعتقاد داشت بیشتر از داوری که چندین بار ویدئوی آهسته را تماشا کرده درباره این صحنه می‌داند! چشمی روی صحنه دوم یعنی گل دوم استقلال هم اعتراض بی‌دلیلی به داور و کمک‌داور داشت. درحالی‌که خود داورها مشغول ارتباط با اتاق VAR برای تصمیم‌گیری بودند، کاپیتان دوم آبی‌ها اصرار داشت وظیفه آنها را برای چندمین بار گوشزد کند و به تیم داوری آموزش داوری بدهد.
شاید بعد از تصمیمات داوران و برتری استقلال با تکیه بر گلی که VAR به خلق آن کمک کرد، حالا چشمی کمی بیشتر به این سیستم اعتماد کند و در بازی‌های آینده کمتر شاهد اعتراض‌های او باشیم. نحوه ارتباط با داور در حضور VAR چیزی است که احتمالا همه بازیکنان لیگ برتر ایران باید برای آن آموزش ببینند و در هفته‌های آتی تجربه کسب کنند.

   اجازه هست ما هم ببینیم؟!
نکته دیگری که در بازی‌های اراک و قزوین به چشم آمد، ناهماهنگی کارگردان پخش با اتاق VAR و داوران بود. در همه جای دنیا هنگامی که داور در حال مرور صحنه‌هاست، تماشاگر تلویزیون نیز می‌تواند همراه با او صحنه‌های آهسته را تماشا کند. اما در بازی‌های ایران و به‌خصوص در مصاف استقلال با شمس‌آذر، این امکان وجود نداشت و کارگردان تلویزیونی نمی‌توانست صحنه‌های مورد بحث را به تصویر بکشد. به این ترتیب تماشاگران تلویزیون باید هزارباره و تا ابد گل اول استقلال را با صحنه آهسته تماشا می‌کردند. حل این مشکل کوچک فنی و راه دادن تماشاگران به لحظه تصمیم‌گیری، نخستین وظیفه پخش‌کنندگان بازی است و می‌تواند تماشای مسابقه را برای آنها لذت‌بخش‌تر کند. در بازی استقلال و روی صحنه گل برتری، بالاخره کسی نفهمید فرار میلی‌متری رامین رضاییان در موقعیت آفساید رخ داده است یا نه. البته تمامی تصمیمات این تیم داوری همان شب توسط ریچارد کلاتنبرگ انگلیسی، کارشناس معروف داوری در برنامه‌های اینترنتی مورد تأیید قرار گرفت.