براساس سند تحول شهرداری تهران، حوزه گردشگری پایتخت در 3سال اخیرجان تازهای گرفته است
احیای گردشگری پایتخت
تهران، جاذبههای گردشگری بسیاری دارد و با این حال، اغلب جاذبههای آن آنطور که باید و شاید برای اهالی پایتخت و مهمانانی که وارد آن میشوند، شناخته شده نیست. شاید به این دلیل باشد که درسند تحول گردشگری شهرداری تهران موضوع توجه به گردشگری در پایتخت و ترویج آن در قالب ستاد گردشگری به سمت تشکیل سازمان گردشگری شهرداری تهران سوق یافته و قرار است تحولات چشمگیری درساختار اجرایی و برنامههای گردشگری شهرداری تهران رخ دهد. به این بهانه در گفتوگو با امیر قاسمی، رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران کارنامه سهساله اداره کل را در دوره اخیر شهرداری تهران مرورکردهایم.
ایجاد مقاصد جدید و تکمیل سند جامع گردشگری پایتخت
بسیاری از ساکنان تهران به شکل سنتی از مجموعههای تفریحی و گردشگری شناختهشده استفاده میکنند و کمتر با جاذبههای طبیعی و بکرگردشگری و ورزشی آشنا هستند. در دوره اخیر مدیریت شهرداری تهران، شناسایی ظرفیتهای جدید گردشگری و فرهنگی از اولویتهایی بود که بهگفته رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران به شکل جدی در این ستاد به آن توجه شده است: «جانمایی و مسیریابی جدید از کوهستانهای اطراف تهران مانند کوههای راگا و بیبی شهربانو از اقداماتی بوده است که در دوره مدیریت تحولی شهرداری انجام شد. اکنون مجموعه گردشگری و مسیرهای کوه بیبیشهربانو فعال شده است و درحال فعالکردن مسیر کوههای راگا و نیز روددره فرحزاد برای حضور و استفاده گردشگران از این اماکن هستیم.» امیرقاسمی از تدوین بستهای خاص برای سازماندادن به رویکردهای گردشگری در پایتخت خبر میدهد و میگوید: «متأسفانه تهران تاکنون سند جامع گردشگری نداشته است تا بر مبنای این سند بتواند فعالیتهای گردشگری پایتخت را منسجم کند. برای پایاندادن به این وضعیت، سند جامع گردشگری تهران تدوین شده است. این سند اکنون مراحل پایانی تدوین خود را میگذراند و امیدواریم در آیندهای نه چندان دور آن را در صحن شورای اسلامی شهر مطرح و مصوبه اجرای آن را دریافت کنیم.»
مناسبسازی اماکن گردشگری برای افراد دارای معلولیت
او با بیان اینکه یکی از تأکیدات شهردار تهران موضوع دسترسپذیرکردن شهر برای همه گروههای جمعیتی است، از توجه به مناسبسازی اماکن گردشگری برای حضور و بازدید افراد دارای معلولیت از این اماکن خبر میدهد و میگوید: «متأسفانه درگذشته کمتر به موضوع مناسبسازی اماکن گردشگری برای بازدید افراد دارای معلولیت توجه شده بود. به این دلیل کمترین نرخ بازدید از اماکن گردشگری مرتبط با این گروههای جمعیتی بود. با تأکیدات شهردار تهران، مناسبسازی اماکن گردشگری در دستورکار قرار گرفت. در این راستا، مناسبسازی برخی مجموعههای گردشگری ازجمله باغ موزه قصر، بوستانهای مرکزی تهران و موزههای تحت پوشش شهرداری انجام شده است. این روند تا مناسبسازی اماکن دیگر گردشگری ادامه خواهد یافت.»
ارتقای ستاد به سازمان گردشگری شهرداری
قاسمی از افزایش و توسعه برنامههای ستاد گردشگری شهرداری تهران در دوره اخیر مدیریتی در شهرداری سخن به میان میآورد و با بیان اینکه ستاد گردشگری با تأکید شهردار تهران باید در طول سال برای مردم برنامههای گردشگری طراحی و اجرا کند، از تغییر مثبت درساختار ستاد گردشگری به سازمان گردشگری شهرداری در آیندهای نزدیک خبر میدهد و میافزاید: «ساختار ستاد گردشگری محدود بود و برنامههایی که درستاد اجرا میشد برای اجرای برنامههای محدود در ایام خاص سال مانند نوروز کارکرد داشت. اما با توجه به ماموریتهای ابلاغی درحوزه گردشگری که ازسوی شهردار تهران برعهده ستاد گذاشته شد، ساختار جدید و تبدیل ستاد گردشگری به سازمان گردشگری در حال پیگیری است که با ایجاد این ساختار، قادر خواهیم بود در طول سال برنامههای گردشگری متنوعی را برای مردم پایتخت و مهمانان آن اجرا کنیم تا شهروندان از جاذبههای گردشگری شهر استفاده بیشتری کنند.»
راهاندازی سامانه گردشگری تهران
قاسمی استفاده از فرصتهای جدید برای معرفی ویژگیهای گردشگری تهران را از رویکردهای دیگر دوره جدید مدیریت شهری که در ستاد گردشگری شهرداری به آن توجه شده است میداند: «برای شناخت بیشتر جاذبههای گردشگری تهران طراحی نقشه گردشگری استاندارد بعد از یک دهه در دوره جدید مدیریت شهری به انجام رسید. علاوه بر این سامانه گردشگری شهرداری تهران راهاندازی شد و هماکنون مقدمات ارائه خدمت آن به دو زبان در حال انجام است تا گردشگران خارجی نیز بتوانند با استفاده از این نقشهها اطلاعات مورد نیاز خود را دریافت کنند و بازدیدی با کیفیت از اماکن تاریخی و گردشگری پایتخت داشته باشند.»
ثبت آثار ناملموس گردشگری تهران
یکی از موضوعاتی که ستاد گردشگری شهرداری تهران برای نخستین بار به آن ورود کرده است موضوع ثبت میراث ناملموس شهر تهران بهعنوان پایتخت است. رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران در اینباره میگوید: «تهران میراث ملموس و ناملموسی دارد که متأسفانه درسالهای گذشته بهایی به آن داده نشده بود. با رویکرد حفاظت از این آثار و ثبت آن، در دوره تحولی شهرداری تهران ثبت میراث ناملموس و ملموس تهران از سوی ستاد گردشگری شهرداری دنبال شد و موفق شدیم ۱۸ اثر ازمیراث ناملموس را با همکاری وزارت میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری ثبت کنیم تا این آثار برای آیندگان باقی بماند.»
فعالیت ۳۵۲ کانون گردشگری در محلهها
محلههای تهران دارای ظرفیتهای بالقوه گردشگری هستند که برای استفاده از این ظرفیت و معرفی آن به دیگر شهروندان، ایجاد کانونهای گردشگری در ۳۵۲ محله پایتخت در دوره تحولی شهرداری تهران انجام شد. در کانونهای گردشگری افراد علاقهمند به این حوزه با ورود فعالانه به موضوعات مرتبط با گردشگری نسبت به معرفی اماکن گردشگری و جذاب محله خود اقدام و تلاش میکنند با جذب گردشگر درمحله علاوه برمعرفی این اماکن به گردشگران، موجبات رونق محله را فراهم کنند. علاوه بر این، کانونهای گردشگری میتوانند مشکلات مراکز گردشگری و تفریحی محله خود را به ستاد گردشگری منتقل و با پیگیری ستاد نسبت به رفع مشکلاتی که در این اماکن وجود دارد اقدام کنند.