نقشه کاشانی‌ها به پایتخت گره خورد
موضوع: فرشهای ابریشمی گلبرجسته
ویژگی: فرشهای نفیس ابریشمی در سال‌های پایانی دوران قاجار در پایتخت بافته شدند
در مقاطع مختلف تاریخی در تهران فرش‌هایی بافته می‌شد. در میان این دوره‌های تاریخی، در دوره‌ای شاهد بافته‌شدن فرشهای گلبرجسته ابریشمی در تهران بوده‌ایم. تورج ژوله می‌گوید: «بافت فرشهای ابریشمی گلبرجسته در تهران به دوران قاجار برمی‌گردد. به‌عبارت دقیق‌تر، در یک دوره 40ساله، به‌ویژه در سال‌های پایانی حکومت ناصرالدین‌شاه، یعنی از سال 1260 قمری تا 1300، قالی‌هایی به سبک و سیاق فرشهای ابریشمی یا به‌اصطلاح فرشهای گلبرجسته در کارگاه‌های تهران بافته و وارد بازار شد. ریشه و تبار این فرشهای گلبرجسته که در اصطلاح بازار «سوف» نام داشتند، به کاشان برمی‌گشت و در کاشان نیز به همین نام معروف بودند. نمونه‌هایی از فرشهای ابریشمی گلبرجسته دوران قاجار هنوز وجود دارد که ویژگی‌های آنها از نمونه‌های مشابهی که در کاشان بافته می‌شد قابل تفکیک است.»
ژوله ادامه می‌دهد: «قالی‌های ابریشمی گلبرجسته در 40سال پایانی دوره قاجار به مقدار نسبتا زیاد بافته شد و نمونه‌هایشان وجود دارد. نقشه‌ها و طرح‌های این فرش‌ها از کاشان به تهران می‌آمد و در کارگاه‌های تهران بافته می‌شد. به همین دلیل کارشناسان فرش پس از بازدید از این فرشهای گلبرجسته تردید می‌کنند که این قالی بافته تهران دوره قاجار است یا کاشان دوره قاجار. تنها وجه ممیز و تفاوت میان قالی‌های گلبرجسته تهران با نمونه‌های کاشانی آنها، در نوع گره است. بافنده‌های تهران از گره‌های متقارن در بافت این فرش‌ها استفاده می‌کردند؛ اما بافنده‌های کاشانی با گره‌های نامتقارن فرش می‌بافتند.»
