تهران، شهری متناقض برای دختران

فردا روز دختر است؛ روزی برای تمام دختران این سرزمین. روزی برای دختران تهران. روزی برای دختران این شهر دراندشت که وضعیت متضادی دارند. هم در عرصه‌های اجتماعی حضوری پررنگ دارند، هم حس امنیت فضایی‌شان دستخوش چالش است.

در طول سال‌های گذشته، سرنوشت گوناگونی بر دختران این کشور گذشت. حالا و در این روزها به مناسبت میلاد با سعادت حضرت معصومه(س) تهران میزبان «جشنواره بزرگ دختران شهر» است؛ جشنواره‌ای که به تعبیر مشاور شهردار تهران در امور بانون «برای نخستین بار» در پایتخت به اجرا درمی‌آید.

قرار است در روزهای 24تیرماه تا 4مرداد به مناسبت هفته کرامت که نخستین روزش مصادف است با میلاد حضرت معصومه(س) جشنواره بزرگ دختران شهر برگزار شود. حالا این شهر بزرگ که بیش از نیمی از جمعیت آن‌را زنان تشکیل می‌دهند و جمعیت دختران آن به یک میلیون و 800هزار نفر می‌رسد، 10روز را میزبان جشنی بزرگ خواهند بود؛ جشنی که در پایان آن قرار است دختران تهرانی بگویند که چه شهری را می‌خواهند و چه شهری را دوست دارند.

فاطمه راکعی در تشریح ویژه برنامه‌های دهه کرامت که از 24تیر تا 4مردادماه در شهر تهران اجرا می‌شود، اظهار کرد: مدیریت شهری در تلاش است به مناسبت این ایام به دختران یادآور شود که مسئولان اجتماعی و فرهنگی شهرشان آنها را می‌بینند و به خواسته‌هایشان احترام می‌گذارند. بر همین اساس، امسال برای نخستین بار «جشنواره بزرگ دختران شهر» در مناطق مختلف پایتخت برگزار می‌شود.

وی با بیان اینکه متأسفانه در طول دهه‌ها هیچ‌گاه به دغدغه‌های دختران توجه درخور و شایسته‌ای نشده‌است و دهه کرامت فرصت خوبی است تا به مشکلات این قشر به درستی رسیدگی شود، گفت: در این راستا، با همکاری بین بخشی میان شهرداری تهران و معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری جشنواره بزرگی را از تاریخ 24 تا 26تیرماه در باغ کتاب تهران برگزار می‌کنیم تا فرصت شنیده شدن دغدغه‌های دختران فراهم شود.

شادناز عزیزی، متخصص بوم‌شناسی اجتماعی و برنامه‌ریزی کاربری زمین معتقد است که دختران تهرانی حسی دوگانه دارند. از یک‌سو حیطه خصوصی و حس امنیت فضایی آنها در شهر تهران به‌عنوان یک متروپل نادیده گرفته می‌شود که با شرایط پیچیده‌ای روبه‌رو هستند و از سوی دیگر حضور آنها در عرصه‌های اجتماعی در بخش‌هایی حتی بیشتر از مردان و پسران است. این بوم‌شناس اجتماعی می‌گوید: «حیطه خصوصی و حس امنیت فضایی در شهر تهران به‌عنوان یک شهر متروپل شرایط پیچیده‌ای دارد. معمولا دختران به لحاظ حس امنیت دچار مشکل هستند. شاید به همین دلیل است که دخترها سعی می‌کنند با خودروهای شخصی بیشتر در شهر حرکت کنند و کمتر در فضای عمومی حضور می‌یابند. کمتر اتفاق می‌افتد که دختران در فضاهای باز و عمومی به‌صورت جدی و جمعی حاضر شوند و فعالیت اجتماعی گسترده داشته باشند. هنوز حضور دختران به لحاظ اجتماعی در زندگی روزانه شهر چندان پر رنگ نیست. من خودم به‌عنوان یک زن، باید بسیاری از اصول را رعایت کنم و متناسب با نگاه بیرونی حرکت کنم. معمولا همواره درگیری‌های ذهنی برای من شکل می‌گیرد و حس امنیت در فضاهای مختلف شهر به‌صورت کامل صورت نمی‌گیرد.

او روی دیگر سکه حضور دختران در شهر را اینگونه بیان می‌کند: بحث دیگر بحث فعال بودن در محیط شهری است. الان شهر تهران یک شهر بسیار خوب به‌لحاظ فعالیت اقتصادی زنان است. ما پیش‌تر کمتر می‌دیدیم که دخترها به‌صورت نیروی کار وارد شوند. اما با توجه به همه محدودیت‌ها دخترها وارد فعالیت اقتصادی و کاری شدند. شهر تهران به‌لحاظ فعالیت ‌و کسب‌وکار موقعیت مناسبی برای زنان به‌وجود آورده است. البته با توجه به حس عدم‌امنیت فضایی دختران این شهر خانه‌نشین نشده‌اند. زن‌ها به لحاظ تعامل در شهر جایگاه خوبی دارند. تعداد آنها بسیار زیاد است. اما تعارض اصلی در همین نکته است. حس امنیت کمتری در آنان وجود دارد اما میل به حرکت در فضای اجتماعی در آنان بسیار زیاد است.