درخشش جهانی فرش قصه‌گو

راحله عبدالحسینی- روزنامه‌نگار

خودش می‌گوید در یک خانواده «فرشی» متولد شده و حالا آوازه دستبافته‌هایش ‌ به ورای مرزها راه‌ پیدا کرده. 4نسل خانواده یاشار ملفوظی در فرش‌بافی و فرش‌فروشی خبره بوده‌اند. 10ساله بود که به اصرار خودش راه و رسم فرش‌بافی را در اداره میراث فرهنگی تبریز آموخت و دوره مقدماتی، تکمیلی و استادی را در کمتر از 2سال گذراند. استعداد و علاقه‌اش به قدری بود که برجسته‌سازی فرش را نیز خودش یاد گرفت. دستبافته‌های گل‌برجسته او که کارشناس ارشد تاریخ هنر نیز هست، تا گنجینه مجموعه‌داران خارجی از چین و ژاپن تا اروپا‌هم راه پیدا کرده. بافته‌های او هر یک راوی یک حکایت یا گوشه‌ای از تاریخ ایران است. او خرداد1402در جشنواره «از افسانه تا اصالت دستبافته‌های ایرانی» هنرمند برگزیده شد.‌

به‌دنبال آن فرش سبز
یاشار ملفوظی پس از آموختن فرش‌بافی، سراغ یادگیری رنگرزی رفت. به قدری به تکنیک‌های فرش‌بافی علاقه داشت که فقط در حجره فرش‌بافی پدرش در بازار تبریز بند نمی‌شد و با نگاه کردن به دست ‌فرش‌بافان راه و رسم برجسته‌سازی را هم یاد گرفت. می‌گوید: 18سالم بود. در حجره پدر نشسته بودم که دیدم یک نفر فرش کوچک سبزرنگی را زیر بغل زده و در بازار فرش‌فروشی تبریز به دنبال مشتری است. رنگ و طرح فرش برای من رویایی بود. سریع دنبالش راه‌ افتادم و دست بر قضا دیدم به حجره عمویم رفت و فرش را فروخت. از عمویم خواستم یک شب فرش را به من بدهد. از پدرم 2هزار تومان گرفتم و یک قیچی پرداخت از بازار خریدم. به خانه آمدم. دقیق یادم هست ظهر مرداد‌ماه بود که مشغول برجسته‌سازی آن فرش شمسه «قل هوالله» شدم. یک لحظه متوجه شدم پدرم دستش را روی شانه من گذاشته. سرم را بلند کردم و دیدم غروب شده. پدرم پرسید: از کجا یاد گرفتی؟ گفتم: نمی‌دانم. در ذهنم بود. تشویقم کرد و گفت: شاید تو اسم مرا زنده نگه‌ داری.

فرش‌ها با ما حرف می‌زنند
ملفوظی 32ساله بود که به تشویق همسرش تصمیم گرفت طراحی فرش را در دانشگاه دنبال کند. کارشناسی ارشد را هم در رشته تاریخ هنر به پایان رساند. می‌گوید: با تحصیلات تکمیلی نگاهم به هنر فرش ایران تغییر کرد. آثار او توانسته در جشنواره خلاقیت و نوآوری هنرهای جهان اسلام(ارسیکا) رتبه اول و در جشنواره ملی فرش برتر در 2سال متوالی جزو فرش‌های برتر ایران شود. می‌گوید: در ۲۵سال اخیر حدود ۳۰هزار تخته تابلوفرش را برجسته‌کاری کردم.  ملفوظی دستی هم در آموزش دارد.‌ به هنرجوها می‌گویم که اگر کار فرش به لحظات شما معنا می‌دهد، دنبال این کار بروید. شاید رویاگرایانه باشد، ولی من معتقدم فرش‌ها با ما حرف می‌زنند.

فرشی که 2بار برجسته‌سازی شد

ملفوظی جالب‌ترین خاطره خود را دیدن فرشی می‌داند که حدود 20سال پیش برجسته‌سازی کرده است. می‌‌گوید: آن زمان این فرش به آمریکا رفت. نمی‌دانم چه مسیری را گذراند و دوباره آن را برای من آوردند‌تا برجسته‌سازی آن را با مهارتی که الان دارم انجام دهم. با دیدن این فرش به خنده افتادم و باورم نمی‌شد فرشی که با مهارت‌های ابتدایی برجسته‌سازی کرده ‌بودم دوباره زیر دستم بیاید.‌