بد نیست آیین‌نامه را مرور کنیم

حامد فوقانی

66درصد تهرانی‌ها با خودروی شخصی در شهر تردد می‌کنند؛ به همین‌خاطر ترافیک پربار شریان‌های مختلف پایتخت را به حضور این میزان خودروهای شخصی ربط می‌دهند که اتفاقا تعداد زیادی از آنها تک‌سرنشین هستند. اما آیا واقعا تنها حضور خودروهای شخصی در معابر شهری باعث افزایش میزان ترافیک می‌شود؟ اگر پای رفتار رانندگی و احترام به قوانین به میان بیاید حتما بهتر می‌توانیم پاسخ چنین سؤالی را بدهیم. چرا؟ به این دلیل که خود ما ایرانی‌ها اعتقاد داریم رانندگی‌مان چندان مطابق با اصول و مفاد آیین‌نامه‌ای که پیش از گرفتن گواهینامه یاد گرفته‌ و نمره قبولی هم به‌دست آورده‌ایم، نیست. نمونه‌های بسیاری از این هماهنگ‌نبودن رانندگی‌مان با آیین‌نامه‌های راهنمایی و رانندگی وجود دارد.
مثلا چند درصد راننده‌های ایرانی وقتی از لوپ بزرگراهی وارد یک‌بزرگراه دیگر می‌شوند، دقت می‌کنند تا پس از تمام‌شدن خط‌های مورب هشتی‌شکل، به لاین‌های دیگر بزرگراه وارد شوند؟ آمار و درصد دقیقی از رعایت این نکته وجود ندارد اما طبق یکی از پژوهش‌های گذشته مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهرداری تهران، کمتر از ۳۰درصد راننده‌ها دقت می‌کنند که هنگام خروج از یک‌بزرگراه یا ورود به بزرگراهی دیگر، خودروی‌شان روی این خط‌های مورب هشتی‌شکل نرود؛ خطوطی که کمک می‌کنند تا خودروها به آرامی از یک‌بزرگراه خارج یا به یک‌بزرگراه وارد شوند. اما رعایت‌نکردن همین اصل ساده چگونه باعث افزایش ترافیک می‌شود؟
کمک به خروج بهتر از بزرگراه: اگر مسیرمان را  به درستی و زودتر از رسیدن به خروجی یک‌بزرگراه انتخاب نکنیم، از یک‌سو با انسداد لاین سمت چپ، به افزایش ترافیک بزرگراه دامن می‌زنیم و از سوی دیگر، روند خروج سایر خودروها از بزرگراه را کند می‌کنیم. این خطوط برای همین ترسیم شده‌اند.
ورود ایمن‌تر به بزرگراه: اگر بلافاصله پس از خروج از بزرگراهی و ورود به بزرگراهی دیگر، بخواهیم وارد لاین‌های دوم و سوم سمت چپ خود شویم، ضمن افزایش احتمال تصادف، خودبه‌خود، خودروهای این لاین‌ها را ناچار  به کاهش سرعت کرده و همین کافی است تا حجم ترافیک افزایش پیدا کند.
بنابراین خطوطی که در بزرگراه‌های شهر ترسیم شده‌اند، هرکدام معنا و کارکردی دارند. جالب است بدانید که بیش از 25خط‌کشی مختلف فقط برای بزرگراه‌ها و آزادراه‌های شهری تعریف شده که بی‌توجهی به هرکدام از آنها ، هم خطرآفرین خواهد بود و هم ترافیک‌ساز. خط‌های طولی ممتد، مقطع یا بریده بریده، ممتد و مقطع ترکیبی، ممتد ایست، تغییر سرعت، عبور، عبور عابر پیاده، عبور دوچرخه، کمکی، ویژه، پارک خودرو و خطوط هاشور، زیگزاگی، توقف منقطع، شطرنجی، اضطرار، ایستگاه‌های وسایل نقلیه و هدایت، تنها تعدادی از خطوطی هستند که در بزرگراه‌ها ترسیم شده‌اند. اما باید بپذیریم کارکرد خیلی از آنها را یا از ابتدا یاد نگرفته‌ایم یا فراموش کرده‌ایم. پس بد نیست که هر ازگاهی آیین‌نامه‌های به‌روز‌شده راهنمایی و رانندگی را مرور کنیم؛ برای این کار هم فقط کافی است تا سری به سایت پلیس راهور بزنیم.