ممنوعیت کوه‌خواری در 15سال گذشته

‌راحله عبدالحسینی- روزنامه‌نگار

بارش سیل‌آسای که از عصر چهارشنبه (۲۶ اردیبهشت) در مشهد شروع شد و تا روز گذشته هم ادامه داشت، شریان‌های عبور و مرور شهر را بست و انباشت گل‌ولای را پدید آورد. اهالی محله سیدی در حاشیه جنوبی شهر مشهد هم از  این سیل آسیب دیدند.
در این حادثه 9 نفر جان باختند و با گذشت 4روز از این حادثه، گزارش‌ها نشان می‌دهد که یکی از عوامل سیل مشهد، ساخت‌ و سازهای غیرمجاز و نادرست بوده است. موضوع را با رئیس کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر شورای شهر مشهد در میان می‌گذاریم.
مجید طهوریان عسکری به همشهری می‌گوید: هنوز اطلاعات جامعی درباره ساخت و سازها و وضعیت آبراه‌ها برای اظهارنظر جامع، گردآوری نشده و اطلاعات اولیه در دست است. او به همشهری می‌گوید: «گزارش دقیق راجع به این موضوع به‌زودی اعلام می‌شود.»

کمک «کال‌طرق» به کاهش خسارت‌ها
بسته و مسدود شدن خروجی آبراه‌ها و ساخت‌وساز در مسیر آبراهه، همواره به‌عنوان یکی از دلایل سیل خسارت‌زا مطرح است و محله سیدی مشهد نیز از این موضوع مستثنی نبوده است‌. طهوریان عسکری در این‌باره می‌گوید: «در کل باید این موضوع را در شهرسازی مدنظر داشته باشیم که کانال‌های آب برای شهر یک فرصت است که باید حفظ، نوسازی یا احیا شود. طبق گزارش و آمار هواشناسی کشور، حجم بارش در ساعات نخست روز چهارشنبه (26اردیبهشت) به اندازه‌ای برآورد شده که هر200سال یکبار رخ می‌دهد؛ اما نکته مهم این است که مسیرهای عبور آب در بافت شهری باید حفظ شود.»
او ادامه می‌دهد: «در همین خصوص، شهرداری مشهد در سال‌های اخیر کار خوبی انجام داده که در تصاویر اخیر هم کاملا مشهود است و آن جداره‌سازی کال طرق است.»
پروژه کال طرق به طول ۱۵۰۰متر و عرض ۶۰متر در موازات بلوار شهید رجایی با هدف هدایت سیلاب و سامان دادن به منازل مسکونی محدوده کال طرق انجام شد تا در زمان بارندگی، مشکلاتی همچون آب‌گرفتگی، مسائل زیست‌محیطی و اجتماعی ساکنان اطراف کال طرق رفع و ساماندهی شود.
طهوریان عسکری با اشاره به این طرح می‌گوید: «این جداره‌سازی در بارش سیل‌آسای چند روز اخیر از ورود سیلاب به خانه‌ها جلوگیری کرده و ذره‌ای خسارت به آن وارد نشده است. مسیر این کال هم طولانی است و از جنوب شهر مشهد شروع می‌شود و به کشف‌رود می‌رسد. این مهم باید در کل شهر دیده شود تا از بلایای طبیعی در امان باشیم.»
رئیس کمیسیون ویژه ساماندهی حاشیه شهر شورای شهر مشهد درباره اینکه چرا محله سیدی از کانالی برای هدایت آب محروم است، می‌گوید: «باز هم تأکید می‌کنم که روزهای آینده با گردآوری اطلاعات جامع، باید درباره این محله نتیجه‌گیری کرد؛ اما نکته مهم این محله این است که اگر کانال‌‌هایی برای هدایت آب بوده، باید حفظ می‌شده است. در خیابان سپاه 69 که کانون بحران در محله سیدی بوده، شهرداری مشهد در سال‌های گذشته کانالی دقیقا زیر خیابان سپاه 69 ایجاد شده بود که تقریبا عرض این کانال، یک سوم عرض خیابان است؛ اما حجم بارش به قدری بالا بود که کانال هم از عهده جذب و هدایت  آب برنیامد.»

نظارت بر ساخت و سازها
رئیس شورای شهر مشهد اما قاطعانه به همشهری می‌گوید که از 15سال پیش تاکنون هیچ ساخت و‌ سازی‌ در حاشیه و حریم کوه انجام نشده ‌است. حسن موحدیان ادامه می‌دهد: «از 15سال پیش بنابر دستور اکید مقام معظم رهبری بر اینکه ارتفاعات جنوبی مشهد باید محلی برای کوهنوردی، پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و گردشگری مردم باشد، هیچ‌گونه ساخت و‌سازی‌ انجام نشده و کوه‌خواری صورت نگرفته‌ است.»
 موحدیان معتقد است که یکی از دلایل خسارت سیل اخیر این است که سال‌هاست بارش برف در ارتفاعات و کوه‌های جنوبی مشهد رخ نداده و با بارش باران شدید، کوه‌ها دچار ریزش شده اند.
موحدیان ادامه می‌دهد: «ریزش سنگ‌ها در کانال و مسیرها، باعث ایجاد مانع در مسیر آب شده و از سویی دیگر عملکرد پمپ تخلیه در زمان آب‌گرفتگی را هم دچار اختلال می‌کند.» او در پایان تأکید می‌کند که نظارت بر ساخت و سازهای غیرمجاز انجام و با تخلفات برخورد می‌شود. موحدیان یادآوری می‌کند: «لازم است شهرداری مشهد بر استفاده از مصالح استاندارد در ساخت و سازها و مقاوم‌سازی خانه‌ها نظارت داشته باشد و برابر قانون با متخلفان برخورد کند.»‌