آیا پس از تبرئه شدن می‌شود خسارت گرفت؟
ممکن است فردی به جرمی دستگیر شود و به زندان برود اما بعد از مدتی معلوم شود که او بی‌گناه است. در این صورت تکلیف این فرد و مدتی که وی بی‌گناه در حبس بوده، چه می‌شود؟
عاطفه نصرآبادی، وکیل پایه یک دادگستری در این‌باره می‌گوید: قانونگذار امتیازاتی را در قانون جدید آیین دادرسی کیفری به نفع متهم پیش‌بینی کرده است. گاهی پیش می‌آید که علیه شخصی، شکایت کیفری مطرح می‌شود و آن شخص در مرحله اولیه تحقیقات مقدماتی در دادسرا از طرف بازپرس به‌عنوان متهم با صدور قرار بازداشت موقت، بازداشت و راهی زندان می‌شود.
حال اگر در دادسرا و دادگاه بی‌گناهی او ثابت شود، می‌تواند مطابق ماده ۲۵۵ و ۱۴ قانون آیین دادرسی کیفری خسارت ایام بازداشت موقت (اعم از خسارت مادی و معنوی منافع ممکن‌‌الحصول) خود را درصورت داشتن شرایط زیر مطالبه کند:
شخص بی‌گناه باید در دادسرا با صدور قرار بازداشت از سوی بازپرس به بازداشتگاه یا زندان منتقل شده باشد.
با صدور قرار قطعی منع تعقیب در مرحله دادسرا و یا حکم برائت در مرحله دادگاه بی‌گناهی‌اش ثابت شده باشد.
در ایام بازداشت موقت به شخص بی‌گناه خسارت وارد شده باشد.
خسارت وارد شده ناشی از بازداشت موقت باشد. (به‌طور مثال شخص به‌علت بازداشت از کار بیکار شده و یا تعلیق یا متحمل هزینه شده باشد.) او ادامه می‌دهد: نکته مهم و حائز اهمیت این است که علت بازداشت موقت شخص نباید به دلایل زیر باشد:
شخص بازداشت شده اسناد و مدارک بی‌گناهی خود را به بازپرس ارائه ندهد.
شخص بازداشت شده قصد فراری دادن مرتکب اصلی جرم را داشته باشد.
همزمان به‌علت قانونی دیگری بازداشت شده باشد.
اگر در ایام بازداشت موقت خسارتی به شخص وارد شده باشد در این 3 مورد شخص بی‌گناه بازداشت شده مستحق جبران خسارت نیست.
این وکیل پایه یک دادگستری اضافه می‌کند: مراحل مطالبه خسارت شخص بی‌گناه بازداشت شده طبق قانون آیین دادرسی کیفری از این قرار است:
شخص باید درخواست جبران خسارت خود را ظرف ۶ماه ازتاریخ صدور رأی قطعی برائت و بی‌گناهی در مرجع ویژه‌ای به نام کمیسیون استانی که متشکل از3نفر از قضات دادگاه تجدیدنظر استان است علیه دولت مطرح کند و درصورت احراز شرایط ذکرشده کمیسیون استانی حکم به پرداخت خسارت صادر می‌کند.
حکم صادره از سوی کمیسیون استانی غیرقطعی و ظرف ۲۰ روز قابل اعتراض در کمیسیون ملی جبران خسارت است.
اشخاص بی‌گناهی که به‌علت تقصیر یا خطای قانونی یا قاضی و یا حتی اشخاص دیگر، مدت زمانی را در بازداشت موقت سپری کرده‌اند با آگاهی و اطلاع از قانون می‌توانند خسارت وارده مدت ایام بازداشت خود را با محاسبه دقیق از دولت مطالبه و احقاق حق کنند.
