گزارش
هزار جای شارژ برای برقی‌ها
تمرکز شهرداری‌تهران ایجاد زیرساخت‌های برقی‌سازی برای حمل‌ونقل عمومی است
مهدی اسماعیل‌پور-روزنامه‌نگار
آلودگی هوای پایتخت و ترافیک روزافزون شهر، لزوم حرکت هرچه سریع‌تر به سمت برقی‌سازی حمل‌ونقل به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل عمومی و جایگزینی سوخت‌های پاک و نوین را به جای سوخت‌های فسیلی یادآور می‌شود. این امر صرفا شامل تولید و واردات و به‌کارگیری خودروها و دیگر وسایل نقلیه برقی نمی‌شود و بدیهی است که ایجاد زیرساخت‌های مربوط به آنها هم در اولویت قراردارد. در این میان نباید از ضلع سوم این مثلث، یعنی فرهنگسازی هم غافل شد. متأسفانه در سال‌ها و دوره‌های گذشته به دلایل مختلف، موضوع لزوم حرکت و آماده‌شدن برای برقی‌سازی حمل‌ونقل در پایتخت توسط شهرداری‌ها و دولت‌های مختلف نادیده گرفته شده است.
چرا نیاز به جایگاه شارژ برقی داریم
در ششمین دوره ازمدیریت شهری با همکاری دولت سیزدهم، شاهد آغاز حرکتی بی‌سابقه و انقلابی درحوزه برقی‌سازی حمل‌ونقل شهر تهران هستیم. درهر 3بخش فرهنگسازی، ایجاد زیرساخت و تامین ناوگان آغاز شده و اتفاق‌های خوبی رخ داده است. استقرار و فعالیت محدود و آزمایشی موتورسیکلت، دوچرخه و اسکوتر‌های برقی و... در بوستان‌ها، بازار‌ها، مراکز تفریحی و تجاری از قبیل بازار بزرگ تهران، اراضی عباس‌آباد با هدف آشنایی شهروندان ، شرکت‌ها و سرمایه‌گذار‌ها ازجمله اقدامات صورت گرفته در بخش فرهنگی است. در بحث تامین ناوگان نیز علاوه بر قرارداد‌های منعقد شده با شرکت‌های داخلی برای ساخت و تامین موتورسیکلت، تاکسی و اتوبوس‌های برقی، به واسطه قرارداد با طرف چینی قرار است حدود 40هزار تاکسی، ون و اتوبوس برقی(27500دستگاه تاکسی،10هزار ون، 2500دستگاه اتوبوس) وارد ناوگان حمل‌ونقل عمومی پایتخت شود.علاوه بر این، ورود 150هزار دستگاه موتورسیکلت برقی نیز نیاز به جایگاه شارژ را دوچندان می‌کند. همچنین قرارداد تولید 500دستگاه اتوبوس برقی نیز توسط شهرداری با یک شرکت داخلی منعقد شده است. از سوی دولت و شرکت‌های داخلی نیز قرار بر تامین حدود 50هزار دستگاه خودروی برقی است. در کنار همه اینها، در این دوره از مدیریت شهری شاهد برخی رونمایی‌ها ازجمله تحویل 112دستگاه موتورسیکلت برقی به شرکت پست بوده‌ایم که همه اینها نیاز به جایگاه‌های شارژ را دوچندان کرده است. در همین راستا شهرداری تهران با توجه به‌وجود ظرفیت و تکنولوژی لازم در صنایع داخلی، با تکیه بر توان و دانش بومی شروع به ایجاد زیرساخت‌های مربوط به حوزه برقی‌سازی حمل‌ونقل کرده است. در سال گذشته شاهد نصب و جانمایی تعدادی دستگاه شارژ خودروهای برقی در نقاط مختلف شهر تهران ازجمله میدان آزادی بودیم، اما زیرساخت‌های موجود برای هزاران وسیله نقلیه برقی که قرار است وارد حمل‌ونقل شهر تهران شود کافی نیست و در نتیجه شهرداری تهران با همکاری شرکت مپنا، توسعه هرچه بیشتر ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی را آغاز کرده است. همچنین قرار است بازنگری طرح ترافیک بر مبنای خودرو و موتورسیکلت‌های برقی باشد که این موضوع خود اهمیت تامین زیرساخت‌های حمل‌ونقل برقی را دوچندان می‌کند.
نصب 74دستگاه شارژ در 15ایستگاه
سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهرتهران پیش از این ۱۵ ایستگاه شارژ خودروهای برقی را در مناطق مختلف تهران با ظرفیت ۷۴ دستگاه شارژ راه‌اندازی کرده، همچنان در تدارک پروژه‌های مربوط به زیرساخت‌های حمل‌ونقل برقی برای کاهش آلودگی هوا، توسعه حمل‌ونقل عمومی و ارتقای خدمت‌رسانی به شهروندان است. در همین رابطه شهریار افندی‌زاده، مدیرعامل سازمان حمل‌ونقل و ترافیک شهر تهران با تأکید بر لزوم توسعه هرچه بیشتر و سریع‌تر زیرساخت‌های برقی‌سازی حمل‌ونقل پایتخت ازجمله در بحث جانمایی، طراحی و استقرار ایستگاه‌های شارژ وسایل نقلیه برقی، ازآغاز طرح جانمایی حدود هزار دستگاه شارژ خودروهای برقی شهر تهران در فاز نخست خبر می‌دهد:«در این دوره از مدیریت شهری تا‌کنون 74دستگاه شارژ خودروهای برقی در 15ایستگاه و محل متفاوت که عمدتا در مناطق مختلف شهر تهران قرار دارند، به‌صورت آزمایشی نصب و جانمایی شده است. این 15ایستگاه شارژ اغلب در اماکن عمومی واقع شده و قابل استفاده برای عموم شهروندان است.»
نصب 950دستگاه شارژ جدید
شهرداری تهران همان‌طور که پیش از این اعلام شده بود، برای جانمایی 5هزار دستگاه شارژ خودروهای برقی برنامه دارد. در گام نخست قرار است حدود 950دستگاه جانمایی شود. افندی‌زاده درخصوص اولویت‌های جانمایی این 950دستگاه جدید شارژ خودروهای برقی با اشاره به انجام مطالعات طرح جامع برقی‌سازی وسایل نقلیه در شهر تهران گفت:«مکان‌یابی و طراحی ایستگاه‌های شارژ وسایل نقلیه برقی به تفکیک اتوبوس، تاکسی، خودروی شخصی و موتورسیکلت با درنظر گرفتن معیارهای ترافیکی اثرسنجی ترافیکی، زیرساخت‌های برقی و مکانیکی مورد نیاز و الزامات معماری و شهرسازی، از مهم‌ترین موضوعاتی است که در این طرح دنبال می‌شود.»
اولویت؛ پایانه‌ها و ایستگاه‌ها
درحال حاضر تمرکز شهرداری تهران ایجاد زیرساخت‌های برقی‌سازی برای حمل‌ونقل عمومی است. با توجه به این نگاه و رویکرد مدیریت شهری، افندی‌زاده درباره جانمایی و محل نصب دستگاه‌های شارژ خودروهای برقی، اولویت را با خطوط اتوبوسرانی و تاکسیرانی شهر تهران عنوان کرده و در این رابطه می‌گوید:«محل‌هایی که برای این منظور در اولویت بوده و بیشتر مدنظر قرار دارند، شامل محیط ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی ازجمله پایانه‌های تاکسی و اتوبوس است. به‌عبارت دیگر در فاز نخست بیشتر تامین زیرساخت‌ها برای اتوبوس، تاکسی و دیگر وسایل برقی که قرار است توسط شهرداری تهران وارد ناوگان حمل‌ونقل عمومی شوند مورد توجه قرار دارد.»
موارد مدنظر در طرح جامع برقی‌سازی
در بحث ایستگاه‌های شارژ و در طرح جامع برقی‌سازی موارد متعددی ازجمله بحث قیمت‌گذاری و مالکیت وسیله نقلیه وجود دارد که هنوز نهایی نشده است. افندی‌زاده در این رابطه هم خاطرنشان می‌کند:«رعایت اصول پدافند غیرعامل، تدوین مدل قیمت‌گذاری و هزینه شارژ و نحوه مالکیت تاکسی و موتورسیکلت برقی، از مواردی است که در طرح جامع برقی‌سازی وسایل نقلیه مدنظر قرار گرفته است.» او با تأکید بر رویکرد گسترش استفاده از سیستم‌های حمل‌ونقل برقی گفت :«با توجه به تقاضای سفرها و حجم بالای ترددها و نیاز روزافزون به تامین امکانات اولیه و زیربنایی، استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و مکانی برای تلفیق اطلاعات لازم در حوزه حمل‌ونقل، امری ضروری است.»
ایجاد ظرفیت برای شارژ بیش از 3هزار خودروی برقی
شرکت مپنا طی قراردادی با شهرداری تهران به مرور درحال تجهیز پایتخت به ایستگاه‌های شارژ خودروهای برقی پس از تکمیل طرح‌های مطالعاتی است. عادل دمشقی، معاون برقی‌سازی شرکت برق و کنترل مپنا در این رابطه می‌گوید: «شرکت مپنا کاملا از توان و تکنولوژی ساخت دستگاه‌ها و ایجاد ایستگاه‌های شارژ انواع خودروهای برقی برخوردار است. علاوه بر 16ایستگاه شارژ برقی فعلی در شهر تهران، به‌عنوان نمونه می‌توان به ایستگاه شارژ اتوبوس‌های برقی شهر کرج در باغستان بالاتر از ورزشگاه انقلاب کرج اشاره کرد که برای شارژ اتوبوس‌های برقی این کلانشهر راه‌اندازی شده است. شهرداری تهران به‌عنوان یکی از شهر‌های پیشرو در مسیر برقی‌سازی حمل‌ونقل به‌ویژه در بخش حمل‌ونقل عمومی، قراردادی برای ساخت و جانمایی ایستگاه‌های شارژ برقی با شرکت مپنا امضا کرده است. در همین راستا سال گذشته 15ایستگاه شامل 74دستگاه شارژ خودروهای برقی در نقاط مختلف نصب و جانمایی شد و قرار است 950دستگاه دیگر هم نصب و جانمایی شود. واقعیت این است که برقی‌سازی شهر تهران تنها راه‌حل شهر تهران در بحث توسعه حمل‌ونقل است که خوشبختانه این دوره از مدیریت شهری با توجه به این موضوع به شکل جدی پیگیر اجرای آن و حرکت پایتخت به سمت برقی‌سازی حمل‌ونقل است.» دمشقی درخصوص میزان سرویس‌دهی 950دستگاه شارژ خودروهای برقی که قرار است نصب شوند، افزود:«طبق قرارداد منعقد شده، این 950دستگاه در طول روز با میانگین 8ساعت شارژ، می‌توانند روزانه به بیش از 3هزار خودروی برقی خدمات شارژ ارائه کنند.»
