تیشه جنبش دانشجویی به ریشه کاخ سفید

بهاره محبی-روزنامه‌نگار

«آنچه در غزه روی می‌دهد قتل‌عامی است که رژیم‎صهیونیستی به خرج آمریکا مرتکب می‌شود؛ رژیمی که به‎لحاظ سیاسی دست‌بسته‌تر از همیشه شده و دلیلش هم انزجار روزافزون جهان از اسرائیل است.» این بخشی از مصاحبه بلین کولمن، فعال حقوق بشر ضدآپارتاید آمریکایی، با روزنامه همشهری است؛ کسی که بیش از 20سال علیه جنایت‌‌های رژیم اشغالگر فعالیت داشته و سابقه حضور در جنبش‌ ضدآپارتاید آفریقای جنوبی را نیز در کارنامه خود دارد. در ادامه، مصاحبه روزنامه همشهری را با او با محور تحولات بی‎سابقه آمریکا و خیزش دانشجویان این کشور در همبستگی با ملت فلسطین می‌خوانید.

درباره لابی صهیونیسم و نفوذ آن در آمریکا برای ما بگویید.
لابی صهیونیسم دفاتر متعددی در شهرهای آمریکا دارد. نه‌تنها لابی اسرائیل که گروه‌های مختلفی در آمریکا برای پشتیبانی از تل‌آویو فعالیت جدی دارند و نه‌تنها در آمریکا که در اروپا و جاهای دیگر هم این پشتیبانی‌ها وجود دارد. منتها به‌خاطر فعالیت‌های جدی دانشجویان در سراسر دانشگاه‌های آمریکا، اروپا، آسیا و حتی در استرالیا این حمایت‌ها کارایی خود را از دست داده‌اند و با اینکه در گذشته بسیار قدرتمند بودند امروز نمی‌توانند جلوی پیشرفت مبارزات مردم را بگیرند.

کسانی که امروز در آمریکا در همبستگی با فلسطینی‌ها به پا خاسته‎‌اند، چه کسانی‌اند؟
رهبران این جنبش اغلب دانشجویان فلسطینی‌اند؛ همچنین شمار زیادی از دانشجویان مسلمان، یهودی و مسیحی در این جنبش شرکت دارند. این جنبش پرقدرت به مذهب افراد کاری ندارد. جنبش همبستگی با فلسطینی‌ها فرامذهبی است و افرادی با اعتقادات و مذاهب متفاوت ـ مسلمان، مسیحی و یهودی ـ دوشادوش هم تظاهرات می‌کنند، با هم شعار می‌دهند و برای تحصن در محوطه دانشگاه در یک چادر می‌مانند و قدرت‌شان نیز در همین همبستگی است.

تحولات امروز چه تأثیری بر انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا خواهد داشت؟
تأثیر جنگ غزه بر انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 آمریکا خیلی شبیه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا پس از جنگ ویتنام در 1968 است؛ زمانی که لیندون جانسون، رئیس‌جمهور مستقر و کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری که عامدانه هزاران ویتنامی را قتل‌عام کرد، در برابر ریچارد نیکسون قرار گرفت. در آن سال مردم آمریکا انتخاب زیادی نداشتند و باید بین دو جنایتکار یکی را انتخاب می‌کردند. امروز هم جو بایدن در برابر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق قرار دارد که نه‌تنها سابقه چندان بهتری ندارد که بدنام‌تر هم هست. تفاوت امروز با گذشته در این است که مسیرهای کوچکی وجود دارد که می‌توان در آن حرکت کرد؛‌ به این معنا که جز بایدن و ترامپ کاندیداهایی هستند که آمریکایی‌ها می‌توانند رأی خود را برای آنان به صندوق بیندازند.
من فکر می‌کنم که قتل‌عام فلسطینی‌ها توسط بایدن همین حالا هم به قیمت شکست  او در انتخابات تمام شده است. میلیون‌ها نفر امروز در آمریکا هستند که هرگز به جو بایدن رأی نخواهند داد، ازجمله خود من، حتی اگر رقیبش در انتخابات نه دونالد ترامپ که خود شیطان باشد. درست است که اگر دونالد ترامپ انتخاب شود وضعیت بغرنج‌تر خواهد شد اما به اعتقاد من کسانی در صحنه سیاسی آمریکا موفق می‌شوند که به رأی‌دادن و شرکت در انتخابات بسنده نکنند و به مبارزات خود در خیابان‌ها ادامه دهند.

درباره اعمال فشار لابی صهیونیسم چه مصداق یا مصادیقی وجود دارد؟
لابی‌ صهیونیسم در مقاطع مختلفی در انتخابات‌های آمریکا ازجمله انتخابات نمایندگان کنگره تأثیرگذار بوده است. همین امروز در انتخابات ریاست‌جمهوری موارد متعددی از کمک‌های مالی حامیان اسرائیل و لابی‌های این رژیم به سیاستمداران وجود دارد. این افراد و گروه‌ها علاوه برحمایت از حامیان صهیونیسم علیه مخالفان این جریان نیز فعالیت گسترده دارند. این حمایت‌ها اغلب باعث می‌شود کاندیداهای موفق همان کسانی باشند که تل‌آویو آنها را ترجیح می‌دهد. در فضای آکادمیک نیز این وضعیت وجود دارد؛ به‌خصوص این اواخر که شمار زیادی از استادان دانشگاه‌ مجبور شدند به‌خاطر لابی صهیونیسم کناره‌گیری کنند. نمونه‌های زیادی از این اعمال نفوذ وجود دارد. برای مثال پسر ادوارد سعید، شرق‌شناس و نظریه‌پرداز فلسطینی-آمریکایی، درخواست کار در دانشگاه وین‌استیت داده بود اما به‌دلیل فشار حامیان صهیونیسم به مدیریت دانشگاه درنهایت پذیرفته نشد و مجبور شد در دانشگاه سطح پایین‌تری مشغول به‌کار شود. این واقعیت است که حامیان اسرائیل با صرف میلیون‌ها دلار تلاش می‌کنند نه‌تنها فضای سیاسی که محیط‌های دانشگاهی را نیز کنترل کنند. منتها من خیلی دوست ندارم درباره این موضوع صحبت کنم چون اغلب مردم فکر می‌کنند که هیچ قدرتی ندارند تا در برابر نیرویی که هم پول دارد و هم قدرت، تغییری ایجاد کنند یا کاری انجام دهند؛ درحالی‌که اینطور نیست. همان‌طور که در اتفاقات غزه دیدیم، دانشجویان و فعالان حقوق بشر می‌توانند بسیار تأثیرگذار باشند آن هم با وجود اینکه لابی صهیونیسم تلاش کرد در برابر این جریان بایستد اما کاری از پیش نبرد.

برخی ناظران، جنبش دانشجویی امروز را با جنبش‌های گذشته به‌ویژه جنبش ضد‌جنگ ویتنام مقایسه می‌کنند. نظرتان دراین‌باره چیست؟
جنبش ضد‌جنگ ویتنام جنبش بزرگی بود که تا اواسط سال 1970میلادی ادامه داشت. آن جنبش به‌طور کلی جریانی ناسیونالیستی و ملی‌گرایانه ‌بود که هدفش به‌طور کلی بازگرداندن سربازان آمریکایی از جنگ ویتنام به کشور بود. این جنبش در همبستگی با ویتنام نبود و رهبری آن جنبش به‌دست دانشجویان ویتنامی مستقر در آمریکا نبود. حالا جنبش ویتنام را با جنبش پرقدرت امروز دانشجویان در سراسر دانشگاه‌های آمریکا مقایسه کنید. این جنبش وسیع همبستگی با ملت فلسطین در سراسر دانشگاه‌های آمریکا آشکارا و بدون هیچ شک و شبهه‌ای ضدامپریالیستی است. دانشجویان در تحصن‌ها و تجمع‌های خود به‌طور مرتب علیه امپریالیسم شعار می‌دهند و این مسئله در عرصه سیاسی آمریکا پدیده جدیدی است که سابقه نداشته است.
درباره جنبش ضدآپارتاید آفریقای جنوبی باید بگویم که درخواست‌های جنبش ضدنژادپرستی آفریقای جنوبی در دهه‌های 1970و 1980 نیز تا حدی مشابه درخواست‌های امروز بود؛ چون خودم در جنبش‌ ضدآپارتاید آفریقای جنوبی شرکت داشتم. ما در آن‌ سال‌ها همین کارهایی را انجام می‌دادیم که امروز دانشجویان انجام می‌دهند. ما در آن زمان می‌خواستیم هرگونه سرمایه‌گذاری در آفریقای جنوبی نژادپرست متوقف شود؛ اما یک تفاوت میان جنبش ضدآپارتاید آفریقای جنوبی و جنبش ضدصهیونیسم امروز در این است که جنبش امروز در همبستگی با ملت فلسطین به‌مراتب ضدامپریالیستی‌تر است، و اینکه تظاهرات‌ها به‌مراتب گسترده‌تر و پرانرژی‌ترند.

پیش‎بینی شما از آینده جنبش دانشجویی آمریکا چیست؟
به اعتقاد من دانشجویان ساکت نخواهند شد و این جنبش گسترده نظام سیاسی آمریکا را روز‌به‌روز ضعیف‌تر خواهد کرد. مقاومت‌هایی که دانشجویان دانشگاه‌های سراسر آمریکا از خودشان نشان داده‌اند نه‌تنها فضای سیاسی و اقتصادی آمریکا را همین حالا هم متحول کرده، بلکه این تغییرات در آینده عمیق‌تر هم خواهد شد. این اتفاق فقط به آمریکا محدود نشده و در سراسر جهان نیز مشاهده می‌شود و گسترده‌تر هم خواهد شد؛ به این معنی که نظام‎های سیاسی و اقتصادی حامی اسرائیل که قبلا مشروعیت داشتند، روز‌به‌روز از مشروعیت‌شان کاسته شده و مقاومت مردم در برابر آنها بیشتر خواهد شد.