باشگاه وکلا

افشای اسرار بیماران چه مجازاتی دارد؟

زهرا ملکی- کارشناس‌ارشد حقوق  و داوری عمومی داخلی

یکی از رسالت‌های حقوق کیفری پاسداری و حمایت از حیثیت و آبروی افراد جامعه است. به همین دلیل در قانون برای فردی که به افشای اسرار دیگران بپردازد، مجازات درنظر گرفته ‌شده است. افرادی که به‌دلیل داشتن حرفه و شغل خود نسبت به برخی از اسرار افراد آگاهی پیدا می‌کنند ملزم هستند که حافظ اطلاعات اشخاص باشند و افشای اسرار و اطلاعات مذکور در قانون جرم‌انگاری شده است. حرفه طبابت و وکالت و ضابطین دادگستری از آن دسته مشاغلی هستند که مراجعان جهت نتیجه گرفتن و حل مشکل خود به ناچار اطلاعات و اسرار خود را در اختیار ایشان قرار می‌دهند و چنانچه اسرار ایشان از طریق متصدیان آن مشاغل افشا شود جرم و بزه افشای اطلاعات و اسرار محقق شده است و متخلف مستحق اجرای مجازات است و در برخی موارد علاوه بر مجازات برخورد انتظامی مربوط به حرفه و شغل خود مانند سلب امتیاز را در پی خواهد داشت.
ماده«648» قانون مجازات اسلامی مقرر می‌دارد: اطبا و جراحان و ماماها و داروفروشان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار می‌شوند، هر گاه در غیراز موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند، به 3 ‌ماه و یک روز تا یک سال یا به یک میلیون و 500 هزار تا 6 میلیون ریال جزای نقدی، محکوم می‌شوند. این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که در برخی موارد محدود و خاص اشاعه اسرار بیماران تحت شرایط ویژه از شمول جرم‌انگاری خروج موضوعی پیدا می‌کند که به برخی از مصادیق آن اشاره می‌شود:
۱- درصورت رضایت بیمار
ممکن است در مواردی بنابر وجود جهاتی مانند اطلاع‌رسانی به افراد جامعه یا پیشگیری از شیوع یک بیماری یا سایر موارد ویژه فرد بیمار به افشای اسرار بیماری خود رضایت دهد که در این صورت به شرط آنکه مفسده دیگری را در پی نداشته باشد اشاعه اسرار بیمار بلامانع باشد.
۲- دفاع مشروع
برملا کردن بیماری یک بیمار در مورد دفاع مشروع از موارد تجویز افشای اسرار فرد بیمار است. به‌عنوان مثال زمانی که فرد بیماری روحی و روانی دارد و قادر به کنترل خود نیست، چنانچه فرد، بیماری او را جهت حفظ سلامتی خود یا دیگران فاش کند فاقد وصف کیفری و عنوان مجرمانه خواهد بود.
۳- مبتلا بودن فرد بیمار به بیماری‌های واگیردار
در این خصوص باید گفت همه کسانی که به لحاظ وظایفی که قانون بر عهده آنان گذاشته، چنانچه به مناسبت شغل خود از اسرار مردم (خواه سر، جرم باشد یا نباشد)آگاه شوند، مکلف به گزارش به مقامات ذی‌صلاح هستند و مشمول اصل کلی ماده (648) قرار نمی‌گیرند، بنابراین اگر ماما یا پزشک هنگام معالجات خود متوجه شد که بیمار وی دارای بیماری‌های مقاربتی و جنسی است صرفاً موظف است مراتب را با رعایت موارد محرمانه جهت جلوگیری از اشاعه آن به مقامات ذی‌صلاح گزارش دهد. (مواد (19)، (14)، (13) قانون جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی)
اما اگر پزشک یا ماما حین معالجه متوجه شود که بیمار وی محلی را برای قمارخانه یا شرب خمر دایر کرده است چنانچه اسرار بیمار خود را در این زمینه افشا کند مشمول عنوان اتهامی فاش کردن اسرار بیمار و مستوجب مجازات خواهد بود.
۴- الزام به اعلام فوت اشخاص توسط مأموران انتظامی یا کدخدا و همچنین تکلیف به اعلام ولادت توسط ماماها به ثبت احوال که این موارد نه‌تنها افشای اسرار نیست بلکه الزام قانونی مبنی بر اعلام آن است.
تفاوتی در افشای اسرار بیماران چه در عالم واقع و چه در فضای مجازی وجود ندارد، چرا که علاوه بر ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی مطابق قانون افشای اطلاعات خصوصی قانونگذار صراحتا در ماده ۷۴۵ ماده ۱۶ قانون جرائم‌ رایانه‌ای، افشای اسرار خصوصی دیگران را جرم دانسته و مجازات آن را جزای‌‌ نقدی و تا 2 سال حبس درنظر گرفته است.

شرایط  ملاقات با کودک پس از طلاق

یوکابد مشفقی- وکیل دادگستری

وقتی پدر و مادر از هم جدا می‌شوند حق ملاقات فرزند مشترک، حق قانونی والدین است که هنگامی که با توجه به شرایط‌شان و عدم‌امکان پذیرش حضانت فرزند و یا به‌دلیل الزام قانون نمی‌توانند حضانت فرزندشان را به‌عهده بگیرند بتوانند با فرزندشان دیدار داشته باشند. ماده ۱۱۷۴ قانون مدنی مقرر کرده است درصورتی که به‌علت طلاق یا به هر جهت دیگر ابوین طفل در یک منزل سکونت نداشته باشند، هر یک از ابوین که طفل تحت حضانت او نیست حق ملاقات طفل خود را دارد. تعیین زمان و مکان ملاقات و سایر جزئیات مربوط به آنها درصورت اختلاف بین ابوین با محکمه است.
البته در مواردی قانونگذار حضانت و نگهداری فرزند توسط یکی از والدین را به مصلحت ندانسته و این حق را از یکی از والدین یا هر دو سلب می‌کند.
در ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی، قانونگذار به صراحت می‌گوید: هر گاه در اثر عدم‌مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضاییه تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند.
این موارد از مصادیق عدم‌مواظبت یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است:
۱. اعتیاد زیان‌آور به الکل، مواد‌مخدر و قمار.۲. اشتهار به فساد اخلاق و فحشا.۳. ابتلا به بیماری‌های روانی با تشخیص پزشکی قانونی.۴ سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی‌گری و قاچاق.۵. تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.
یکی از سؤالات درخصوص ملاقات فرزند مشترک این است که اگر شهر سکونت فرزند مشترک متفاوت با محل زندگی والدینی باشد که حضانت ندارد و فقط حق ملاقات با فرزند را دارد چه اقدامی باید انجام داد؟
عموما در رویه دادگاه‌های خانواده در این موارد محل ملاقات فرزند مشترک توسط دادگاه به‌صورت نوبتی تعیین می‌شود و هر بار یکی از والدین می‌بایست فرزند مشترک را در محل حوزه قضایی سکونت والد دیگر برای ملاقات حاضر کند، مگر در این مورد توافقی حاصل شده باشد، البته ماده ۴۲ قانون حمایت خانواده نیز در این خصوص تعیین تکلیف کرده است.
 مطابق ماده۴۲ـ صغیر و مجنون را نمی‌توان بدون رضایت ولی، قیم، مادر یا شخصی که حضانت و نگهداری آنان به او واگذار شده است از محل اقامت مقرر بین طرفین یا محل اقامت قبل از وقوع طلاق به محل دیگر یا خارج از کشور فرستاد، مگر اینکه دادگاه آن را به مصلحت صغیر و مجنون بداند و با درنظر گرفتن حق ملاقات اشخاص ذی‌حق این امر را اجازه دهد. دادگاه درصورت موافقت با خارج کردن صغیر و مجنون از کشور، بنابر درخواست ذی‌نفع، برای تضمین بازگرداندن صغیر و مجنون تأمین مناسبی اخذ می‌کند.
درخصوص خارج کردن فرزند مشترک از کشور مادر به صرف داشتن حضانت، حق خارج کردن فرزند از کشور را نخواهد داشت و مطابق با ماده 18قانون گذرنامه، برای اشخاص زیر سن قانونی یعنی 18 سال تمام، اجازه ولی قهری برای خارج شدن از کشور لازم است. به‌طور کلی اتخاذ تصمیم درخصوص مسائل مالی و غیرمالی فرزند مشترک تا سن قانونی و رشد بر عهده پدر و جد پدری خواهد بود، در واقع پدر با مراجعه به اداره گذرنامه، می‌تواند نسبت به ممنوع‌الخروج کردن فرزند زیر 18 سال خود اقدام کند، اما انجام ممنوع‌الخروجی توسط مادر مستلزم طی کردن تشریفات و طرح دادخواست در دادگستری و نهایتا دستور ممنوع‌الخروجی توسط قاضی است.
درنظر داشته باشید شما نمی‌توانید در مقابل آسیب‌های ناشی از طلاق بایستید، اما می‌توانید به کودکتان کمک کنید تا با ناامیدی‌هایی که طلاق با خود می‌آورد کنار بیاید و احساس ناخوشایند وجودش را تسکین ببخشد. والدین باید آگاه باشند تا حد ممکن مشکلات بین خودشان را جهت تلافی کردن به کودکان سوق ندهند و از کودک به‌عنوان اهرم فشار استفاده نکنند چرا که این مسئله به‌شدت به کودک آسیب وارد می‌کند و گاهی این آسیب‌ها قابل جبران نخواهد بود.

گواهی عدم‌حضور چیست و چه فوایدی دارد ؟

سمیرا مقدسی- وکیل دادگستری

طرفین معامله، وقتی مبایعه‌نامه‌ای را برای ماشین یا ملک و زمین تنظیم و امضا می‌کنند، تاریخی را به‌عنوان انتقال سند رسمی در آن درج می‌کنند. اگر در تاریخ تعیین شده هر یک از طرفین به دفترخانه مراجعه نکند، طرف دیگر می‌تواند درخواست کتبی خود را مبنی بر عدم‌حضور و انجام نشدن معامله به دفتر اسناد رسمی اعلام کند.
 فایده گرفتن عدم‌حضور چیست؟
اگر هنگام تنظیم قرارداد روزانه مبلغی به‌عنوان خسارت تأخیر در انجام تعهد مشخص شده باشد، فقط با صدور این گواهی امکان درخواست ضرر و زیان مالی از طرف مقابل وجود دارد.
 خریدار برای دریافت گواهی عدم‌حضور به چه مدارکی احتیاج دارد ؟
۱ - قولنامه رسمی یا عادی، به شکلی که به امضای دو طرف رسیده باشد.
۲ - همراه داشتن اصل کارت ملی و شناسنامه
۳ - تهیه چک بانکی به میزان باقیمانده قیمت خرید خانه که در قولنامه ذکر شده است.
 فروشنده برای دریافت گواهی عدم‌حضور به چه مدارکی احتیاج دارد ؟
۱ - تمام مدارکی که جهت تنظیم سند و انتقال قطعی آن ضروری است.
۲ - اصل شناسنامه و کارت ملی
۳ - سند مالکیت
۴- قولنامه رسمی یا عادی که توسط طرفین معامله امضا شده.
۵ - بنچاق
۶ - پایان کار
۷ - مفاصاحساب دارایی
۸ - مفاصاحساب نوسازی از شهرداری
 زمان و مدارک لازم برای صدور گواهی عدم‌حضور چیست؟
برای دریافت گواهی عدم‌حضور فقط می‌توانید در تاریخ تعیین شده مبایعه‌نامه به دفترخانه مقرر در آن مراجعه کنید. حتی یک روز بعد یا قبل از تاریخ موعد در مبایعه‌نامه منتج به صدور گواهی عدم‌پرداخت توسط دفترخانه نخواهد شد.نکته پایانی که خریداران خانه و آپارتمان باید به آن دقت کنند این است که در زمان تعیین‌شده برای انتقال سند رسمی ملک باید از چک تضمین‌شده یا چک بانکی یا وجه بانکی برای پرداخت باقیمانده ثمن معامله استفاده کنند. بنابراین ارائه چک شخصی بابت الباقی ثمن معامله پذیرفته نیست و سردفتر به درخواست فروشنده اقدام به صدور گواهی عدم‌حضور در دفترخانه می‌کند. پس باید چند روز قبل نسبت به آماده‌کردن الباقی ثمن یا وجه معامله به‌صورت نقد یا در قالب چک تضمین شده یا بانکی اقدام کنید.


  مجازات جعل کردن اسکرین شات
طبق ماده ۷۴۴ و ۷۴۵ قانون مجازات اسلامی تغییر، تحریف و جعل فیلم، صوت، تصویر یا مکالمه یک فرد و استفاده بی‌مورد از آن یا پخش آن جرم است و فرد متخلف به ۹۱ روز تا ۲ سال حبس یا پرداخت جزای نقدی از 15 میلیون ریال تا 100 میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می‌شود.

   شرایط اثبات عسر و حرج در طلاق
اولین شرط این است که عسر و حرج (سختی، ضرر و زیان) زندگی زناشویی را برای زن دشوار کرده است. دومین شرط این است که عرف، این موضوع را که زن مورد عسر و حرج واقع شده است، تأیید کند. سومین شرط این است که عسر و حرج توسط زن قابل اثبات باشد و زن بتواند آن را در دادگاه ثابت کند.