بشنو و باور نکن
کجشدن برج میلاد، پسفرستادن کوه نور توسط ملکه انگلیس یا اخبار فوت چهرههای سرشناس، همه دروغهایی هستند که در یک روز یعنی صبح سیزدهم فروردین شکل گرفتند و پایان همان روز عمرشان به سر آمد؛ شایعههایی که به «دروغ سیزده» معروفند و بیشتر قرار است شما را شگفتزده و سرگرم کنند.
حالا سؤال اینجاست که اصلا این دروغها در روز سیزدهم فروردین از کجا آمد؟ ماجرا به رسم دیرینه خارجیها در روز اول آوریل برمیگردد. در برخی از کشورها ازجمله بریتانیا، اتریش، نیوزیلند و زیمبابوه دروغگویی در این روز از صبح تا ظهر ادامه پیدا میکند و شخصی که پس از ظهر دروغی بگوید احمق آوریل (AprilFool) لقب میگیرد. اما در کشورهای دیگر این دروغگویی که بیشتر شبیه به شوخی است، تا پایان روز ادامه دارد.
یکی از جالبترین دروغهای اول آوریل را بیبیسی در سال 2008داشت. این شبکه گزارشی از کشف نوعی پنگوئن پرنده در قطب جنوب پخش کرد که در این گزارش یک فیلم تلویزیونی از پنگوئنها و پرواز آنها تا جنگلهای آمازون پخش شد.
گمانهزنیهای مختلفی در مورد ریشه این رسم مطرح است. یکی از معروفترین آنها، پـیـدایش دروغ آوریل را به اقدام شارل نهم پادشاه فرانسه در سال 1564نسبت میدهد که هنگام اصلاح تقویم گریگوری جـشنهای سال نو را از اول آوریل به اول ژانویه منتقل کرد. بعد از آن مخالفان این تغییر همچنان در روز اول آوریل به دید و بازدید عید میرفتند. در نتیجه دوستان و آشنایانشان این افراد را که بر برگزاری عید در روز اول آوریل اصرار داشتند، دست میانداختند، سرکار میگذاشتند وآنها را «احمقهای آوریل» مینامیدند.
بعدها این کار به یک سبک شوخی در روز اول آوریل بدل شد و از آنجا که آغاز ماه آوریل مصادف با سیزدهمین روز نوروز و سیزدهبه در است، این همزمانی دستاویزی شد تا در سیزدهم نوروز که ویژه جشن، شادی و نیایش برای باران و باروری زمین است، ایرانیها هم در قالب شوخی، دروغ سیزده بگویند.
یکی از جنجالیترین دروغهای سیزده در ایران خبر کج شدن و احتمال سقوط برج میلاد بود که روزنامه شرق در آخرین شماره خود در سال 1383منتشر کرد. این شوخی آنقدر جدی گرفته شد که قیمت ملک در مناطق اطراف برج را برای مدتی کاهش داد!