یک استعفا و مبارزه سیستمی با فساد

محسن مهدیان؛  مدیرمسئول

معاون دستگاه قضایی استعفا می‌کند. چرا؟ چون می‌خواهد رسیدگی به پرونده فرزندانش تحت‌الشعاع حضور وی قرار نگیرد. رئیس عدلیه هم در پاسخ به استعفای وی می‌نویسد با اینکه حضور شما خللی در رسیدگی به پرونده ایجاد نمی‌کرد اما با استعفا موافقم.
این رفتار اخلاقی را کجای دنیا سراغ دارید؟ مرور کنیم:
اول؛  رسیدگی عدلیه به پرونده فرزندان معاون اول.
دوم؛  برخورد اخلاقی معاون در استعفا و تأکید بر رسیدگی بدون شائبه به پرونده فرزندانش.
سوم؛ مواجهه قاضی‌القضات در پذیرفتن استعفا به جهت رد هرگونه شبهه نزد افکار عمومی.
از این اخبار اخیرا کم نداشته‌ایم.
از بازگشت بابک زنجانی تا پرونده گروه عظام و تا پرونده رستمی‌صفا و... . حتی در برخورد با تخلف نزدیکان مسئولان هم طی سال‌های گذشته کم نداشته‌ایم؛ از برادر رئیس‌جمهور سابق تا فرزندان مرحوم آیت‌الله هاشمی تا حلقه اول آقای احمدی‌نژاد و....
آقای رئیسی هم گشت ارشاد مدیران  راه می‌اندازد. 60مدیر متخلف را برکنار و 20نفر را به دستگاه قضایی معرفی می‌کند. شهردار تهران هم تنها در یک فقره جلوی 20هزار میلیارد تومان فساد دانه‌درشت‌های اقتصادی را در تهران می‌گیرد.
اما نمی‌بینیم. چرا؟ چون رسانه‌های دشمن قرار است فساد سیستمی را در کشور جا بیندازند؛ نه مبارزه سیستمی با فساد. برخی هم در داخل از سر حماقت یا خیانت در همین بازی نقش پیدا می‌کنند.
اما ماجرا از این هم عجیب‌تر است؛ پدیده‌ای نادر که در هیچ جای عالم نمونه ندارد؛ اینکه دستگاه قضایی با فساد مبارزه کند اما برخی همین را از مصادیق فساد سیستمی بدانند. یعنی کارآمدی را فساد روایت کنند. عجیب نیست؟
فساد سیستمی در ایران واقعیت ندارد. البته فساد در ساختار داریم. فساد در قوانین هم داریم. طبیعی هم هست. خطا در قانونگذاری و خطا و تخلف فرد در ساختار قابل کتمان نیست. خطای ناشی از سیستم هم قابل‌فهم است. اما فساد سیستمی نیست. همین اخبار نشان می‌دهد فساد سیستمی نیست. فساد سیستمی اشاره به فساد درهم‌تنیده‌ای دارد که از هر سمت بخواهیم با آن مقابله کنیم، خود ساختار مانع شود.
با این حال رسانه‌ها به 2روش تلقی فساد سیستمی را خواسته یا ناخواسته جا می‌اندازند؛ اول تکثیر اخبار فساد و دوم تکرار.
وقتی مخاطب هر روز با اخبار تأییدشده و تأییدنشده فساد مواجه شود طبیعی است که ذهن او خودکار تصور می‌کند همه جا را فساد گرفته است. از آن‌سو تکرار، این تلقی را تبدیل به یک ابرروایت در ذهن می‌کند تا دیگر مسائل هم از همین منظر تحلیل شود.
اما راه مقابله با این بیماری نادر اجتماعی چیست؟ مبارزه سیستمی با فساد را ببینیم. اینکه تمرین کنیم خودمان درست ببینیم و دیگران را هم تشویق به درست‌دیدن کنیم. جهاد تبیین هم چیزی غیراین نیست.
خلاصه اینکه وقتی مبارزه سیستمی با فساد را نبینیم، فساد سیستمی را باور می‌کنیم.