بررسی عملکرد دولت و مجلس در اشتغال

بیکاری، نشانه اقتصاد بیمار است و علاوه بر پیامدهای اقتصادی، پیامدهای اجتماعی تأسف‌باری دارد. بیکاری و اشتغال به احساس عزت نفس عمومی مردم ارتباط روشنی دارد. این همان جایی است که رهبر انقلاب درباره‌اش فرمودند: «شرمندگی این حقیر از اینکه جوانی بیکار با دست خالی به خانه می‌رود، کمتر از خود او نیست». (16خرداد95) در نقطه مقابل افزایش اشتغال و کم‌شدن نرخ بیکاری، نتیجه رشد تولید در کشور است. چیزی که این روزها به همت دولت و مجلس رو به افزایش است. این نوشتار با تکیه بر آمار رسمی، به بررسی عملکرد دولت و مجلس در زمینه اشتغال می‌پردازد.
 
 بیشترین کاهش نرخ بیکاری
با بررسی نرخ بیکاری مشاهده می‌کنیم که طی 2سال تلاش دولت فعلی، نرخ بیکاری در کشور از حدود 11درصد به 7.5درصد رسیده است. این اتفاق مبارک را مرکز آمار ایران اعلام کرده است. باید توجه داشت که این میزان کمترین مقدار در 40سال اخیر است و یک موفقیت بزرگ برای دولت. این اتفاق، در حالی رخ داد که در سال‌های اخیر، کشور از تحریم‌های فلج‌کننده دشمن، تولید و فروش پایین نفت و تعطیلی روزاَفزون کارگاه‌ها و کارخانجات تولیدی رنج می‌برد.
 
سهم مشاغل خانگی در مردمی‌سازی‌ اقتصاد
طبق داده‌های مرکز آمار ایران مشاغل خانگی که در مردمی کردن اقتصاد بسیار مؤثر بوده‌اند، در دولت سیزدهم 15درصد اقتصاد را به‌خود اختصاص داده‌اند. این رقم قبل از دولت فعلی، 10درصد بوده است و براساس اطلاعات وزارت تعاون 80درصد مشاغل خانگی را زنان خانه‌دار برعهده دارند.
 
 رشد سرمایه‌گذاری
بنا بر اعلام کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (آنکتاد)، رشد سرمایه‌گذاری در ایران در همان سال اول دولت سیزدهم، رشدی 6درصدی داشته. این رقم در دهه 90 فقط در 3سال1393، 1399و 1400رشد کل سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران‌، مثبت بوده و به‌ترتیب برابر با یک درصد، 2.3درصد و 1.7درصد بوده است. باید گفت این عدد با دولت فعلی به حدود 8درصد صعود کرده که در تاریخ 45ساله کشور بی‌سابقه بوده است.
 
تغییر ریل در اشتغال و عوامل آن
با جمع‌بندی این مطالب و دیگر آمار می‌توان فهمید که دولت کنونی در زمینه اشتغال در وضعیت تغییر ریل جدی قرار دارد. این نتایج با آنچه در بخش تولید بیان می‌شود نیز سازگار است. بر این اساس دلایل بهبود وضعیت اشتغال، در واقع همان دلایل رشد تولید است؛ یعنی مسائلی مانند «کنترل نقدینگی و سوق دادن آن به سمت تولید» و «حمایت از تولیدکنندگان» که در این دولت در حال انجام است. در این خصوص باید گفت دولت توانست نقدینگی را کنترل کند و از 43درصد به 26درصد برساند و آن را به سمت تولید سوق دهد؛ از طرف دیگر با حمایت از تولیدکنندگان با کاهش مالیات از 25درصد به 15درصد در لایحه «اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم» نقش مهمی در افزایش تولید ایفا کند. از طرفی، دولت با تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار که راه‌اندازی واحدهای تولیدی را چندین برابر کرده و فعال‌سازی‌ واحدهای تولیدی و صنعتی نیمه‌تعطیل یا تعطیل، با تامین مالی و رفع موانع حقوقی، توانست بار افزایش تولید و کاهش تورم را به دوش بکشد.
 
عملکرد مجلس در حمایت از اشتغال
مجلس توانست با کمک‌های قابل توجه خود از طریق تصویب قوانین تأثیرگذار در رشد تولید و افزایش اشتغال و کاهش بیکاری، نقش بسیار مهمی در برداشتن گام‌های جدی برای کشور داشته باشد. این قوانین و مصوبات مجلس عبارتند از: «قانون جهش تولید دانش‌بنیان‌ها»، «قانون جهش تولید مسکن»، «قانون تسهیل صدور مجوزهای کسب‌وکار و حذف امضای طلایی و سامانه‌ای‌شدن مجوزها»، «تصویب قانون مولد‌سازی‌»، «تصویب اعتبار ویژه برای احیای کارخانجات تعطیل شده»، «تصویب اعتبار ویژه برای اشتغال زایی»، «طرح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی دلالان».
 
نکته اساسی
بی‌توجهی و ناامیدی از دشمن، باعث شد کشور به ریل مهم راهبردی درست یعنی توجه به ظرفیت‌های داخل برگردد. این باعث رشد تولید شد که نخستین ثمره‌اش کم شدن نرخ بیکاری است و تأثیر جدی بر احساس عزت و کرامت عمومی دارد. خدای متعال در قرآن کریم درباره عزت مومنین می‌فرماید: «وَلِلَّهِ العِزَّه وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلمُؤمِنِینَ وَ لَکنَّ المنفِقِینَ لَایعلَمُونَ»(8منافقون) «و عزت برای خدا و رسولش و مومنان است، ولیکن منافقان نمی‌دانند».