پهپاد؛ نیازی مبرم برای پایتخت

علی نصیری؛ رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران

این روزها سخن از پهپاد برای بهره‌گیری در آسمان تهران بیش از پیش شنیده می‌شود. کمیته ایمنی شورای اسلامی شهر تهران در این‌باره اعلام کرده که مجموع بودجه بخش ایمنی در سال آینده رشد ۳۵درصدی دارد اما افزایش اعتبار در برخی بخش‌‎ها ازجمله خرید تجهیزات آتش‌نشانی به‌طور ویژه دیده شده است. از سویی بحث خرید پهپاد برای اطفای حریق هوایی و مدیریت بحران در تهران مطرح است كه این موضوع در جلسات کمیته ایمنی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.
در این‌باره باید تأکید کنم که استفاده از پهپاد 2کاربرد در شهر تهران دارد؛ یکی در کنترل حریق که سازمان آتش‌نشانی باید جزئیات آن را روشن کند و ديگري در عرصه مدیریت بحران كه نکاتی را باید مورد توجه قرار داد. اما نبايد فراموش شود كه برای ارزیابی سریع پس از هرگونه حادثه این وسیله مفید و کاربردی است. میزان خسارات واردشده، کشته‌ها و زخمی‌های احتمالی و به‌دست آوردن شرایط و برایند حادثه پدیدآمده همه و همه دستاوردهایی است که با پهپاد می‌توان به‌دست آورد.
سازمان آتش‌نشانی مذاکراتی را با 2شرکت دانش‌بنیان انجام داده و نمونه اولیه پهپاد تولید و تست شده است. قرار بر این شده كه ایرادات رفع شود تا از ظرفیت تولید داخلی برای این موضوع استفاده کنیم؛ البته محدودیتی برای خرید خارجی نيز وجود ندارد؛ چراکه بسیاری از تجهیزات آتش‌نشانی خرید خارجی هستند. این خرید با تفویض اختیار به سازمان انجام خواهد شد و اینکه در سال آینده پهپاد خریداری شود یا خیر، به سازمان آتش‌نشانی بستگی دارد. البته در کل حوادث باید یادآور شد كه پهپادها چه در حوادثی که صحنه منفرد دارند مثل فروریزش ساختمان و چه در حوادثي با وضعيتي فراگیر مثل زلزله، نقش پررنگی دارند. همچنين در سازمان مدیریت بحران شهر تهران تعدادی پهپاد داریم که در نظر داریم آنها را توسعه دهیم. حتی کلاس‌های آموزشی برای همکاران هم در حال برگزاری است تا مجوزهای پرواز و صلاحیت‌های فنی و حرفه‌ای آن را به‌دست آورند. در این زمینه البته در حوادث پیش‌آمده تهران، پهپادها به ما کمک هم داشته‌اند. برای نمونه در شبه‌حادثه احتمال سقوط و ریزش جرثقیل خیابان شریعتی که شب چهارشنبه آخر سال1400 رخ داد، ما با پرواز پهپاد توانستیم متوجه شویم از 4ستون تاورکرین 3تای آن بریده شده و فیلم پهپاد اعزامی توانست به ما در شناخت، طراحی و مدیریت بحران پیش‌آمده و جلوگیری از حوادث احتمالی بعدي کمک شایانی کند و سقوطی صورت نگیرد.
تهران با شرایط پیچیدگی‌های ترافیکی، بافت انبوه جمعیتی و ضرورت‌های مختلفی که در آن وجود دارد، گاه با حوادث خطرناکی روبه‌رو می‌شود که ارزیابی آن باید با دقت فراوانی صورت گیرد. هر کدام از ما بارها شاهد انسداد مسیرهای حیاتی شهر بر اثر انبوه ترافیک بوده‌ایم. این معضل از گرفتاری آمبولانس‌ها گرفته تا ماشین‌های آتش‌نشانی در ساعات پیک ترافیک صبح و عصر در تهران وجود دارد و دامنه آن هر‌روز به‌علت استفاده از وسایل نقلیه شخصی و فرهنگ بد رانندگی گسترده‌تر می‌شود. از طرفی اعزام نفر به صحنه مورد نظر ممکن است با توجه به ترافیک یا نوع حادثه، عملا غیرممکن باشد يا موانع صعب‌العبوری وجود داشته باشد و یا اگر روی زمین و ساختمان‌های اطراف شخصی مستقر شود، نتواند برآورد دقیقی از حادثه داشته باشد ولی پهپاد قابلیت‌های فراوانی برای رفع این نیاز دارد. در حوادث دیگری مثل حوادث کوهستانی که اعزام نفر برای شناسایی عملا ممکن نیست، پهپاد می‌تواند اثر واضحی داشته باشد. شهرسازی پیچیده تهران از سوی و الزامات امنیتی آن از سوي ديگر موجب شده آسمان تهران نیاز مبرمی به‌وجود پهپاد برای مدیریت بحران داشته باشد. تجربه به‌کارگیری این وسیله مفید نیز ضرورت توسعه آن را مشخص کرده و می‌رود تا هرچه سریع‌تر ناوگان پهپادی مدیریت بحران تهران گسترده‌تر شود.