در غیبت بازیگران اکشن بازی زیر استخوان و پی

علیرضا محمودی

از ظهور جریان آخرین قهرمان فیلم‌های پر زد و خورد در سینمای ایران بیش از 4دهه می‌گذرد. آخرین فیلم اکشن در سینمای ایران(لایه‌های دروغ) بیرون از مرز‌های کشور(فنلاند) ساخته شده بود. بازیگر- کارگردان این فیلم رزمی‌کاری بود که قصد داشت در دل یک داستان که یک آتش‌نشان سابق است پس از دوری 10ساله به ایران برمی‌گردد تا انتقام بگیرد، درحالی‌که همه در مطبوعات از حضور این فیلم که بنیاد فارابی شراکت تولیدش را انجام داده بود در بخش مسابقه سینمای ایران شاکی بودند، کسی به این پرسش نرسید که سینمای اکشن ایران چرا بعد از بازنشستگی جمشید‌هاشم‌پور برای همیشه با سینمای اکشن و تولید صحنه‌های پر زد و خورد فاصله گرفت.
ساختار چرخه‌ای تولید در سینمای ایران نقش تعیین‌کننده‌ای در تولید نشدن بسیاری از انواع فیلم دارد. در جریان تولید در سینمای ایران فقط فیلم‌هایی تولید می‌شوند که تداوم فیلم‌های موفق همان دوره باشند. ساخته‌نشدن فیلم‌های اکشن در 2دهه اخیر بیشتر محصول بیشتر دیده شدن فیلم‌های کمدی در ساختار تولید تجاری فیلم و فیلم‌های دفاع‌مقدس در ساختار تولید ارگانی است اما شاید ساخته‌نشدن فیلم‌های اکشن علاوه بر چرخه‌های مسلط، نداشتن بازیگر مناسب برای نقش پرتحرک است. زمانی این فیلم‌ها ساخته می‌شدند که برای حضور در صحنه‌های بگیر و ببند و بزن و بکوب، بازیگران ایرانی نیز وجود داشتند که مطابق فیلمنامه مشت بزنند، لگد پرتاب کنند، خیز بردارند، اسلحه بکشند، به رگبار ببندند، میز و صندلی خرد کنند، یقه بگیرند، کف‌گرگی و کله و زانو رو‌کنند، به هوا بپرند، چاقو پرتاب کنند، شمشیربازی کنند، بر موتور و اسب سوار شوند، با سرعت ماشین برانند، جاخالی بدهند، زیر بگیرند، اسکلوپکا و پشتک و بارو بزنند و در نهایت پوزه دشمن را به خاک بمالند.
قهرمانان این روایت‌ها مردانی بودند که 2ویژگی جسمانی و رفتاری قابل ذکر داشتند: سیمای جذاب، بازوی تنومند، جوانمردی و خوش‌زبانی.
در دورانی که در جریان تولید، بازیگران حتی در صحنه‌های اشک‌انگیز اشک هم نمی‌ریزند، توقع رسیدن به بازیگرانی مناسب برای نقش‌های اکشن توقع بیجایی است. تغییر سنت‌های بازیگری که حتی برای قهرمانان جنگ و جبهه هم دنبال شمایلی واقعی‌تر تا اسطوره‌‌ای است، یافتن قهرمان برای فیلم‌های اکشن کاری بیهوده است. به قول یک مدیر تولید الان بازیگران همه عواطف شخصیتی را که بازی می‌کنند می‌کشند تا مبادا به بازی زیرگوشتی متهم شوند. الان بازار، دست زیرپوستی‌هاست.