تهران سیصدویازدهمین شهر آلوده دنیا

سیدمحمد فخار-روزنامه‌نگار

آمارهای داخلی و خارجی نشان می‌دهد کیفیت هوای تهران نسبت به سال گذشته بهبود یافته است؛ این درحالی است که شهرداری تهران برای سال آینده برنامه برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی را با جدیت دنبال خواهد کرد. طبق آخرین اطلاعات در برقی‌سازی تاکسی‌ها و موتورسیکلت‌ها نیز پیشرفت‌های قابل‌ملاحظه‌ای حاصل شده است. این گام‌ها در کنار بهبود وضعیت ناپایداری‌های جوی موجب شده امسال کیفیت هوای بهتری نسبت به سال گذشته در تهران به ثبت برسد؛ بهبودی که شاخص‌های کیفیت اعلامی توسط نهادهای داخلی و خارجی نیز گواه آن است.

بهبود چشمگیر کیفیت هوای تهران
کیفیت هوای تهران امسال به وضوح بهتر از سال گذشته شده است. شاخص‌های شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد از ابتدای سال‌جاری تاکنون 215روز هوا پاک و قابل‌قبول و 102روز هوا آلوده بوده است. در مدت مشابه سال گذشته هوای تهران 158روز پاک و قابل‌قبول و 159روز آلوده بود. به این ترتیب مقایسه کیفیت هوای امسال و سال گذشته نشان می‌دهد سال گذشته کفه هوای استاندارد و آلوده در تهران مساوی بوده، اما امسال شمار روزهای دارای هوای استاندارد دوبرابر روزهای آلوده بوده است. این نشان از بهبود کیفیت هوای تهران دارد و هوای تهران امسال 60درصد بهتر از سال گذشته شده است.

تهران جزو ۲۰ پایتخت آلوده جهان نیست
اطلاعات رسیده از تازه‌ترین گزارش کیفیت هوای جهان که توسط مؤسسه سوئیسی IQ Air منتشر شده نشان می‌دهد تهران در فهرست ۲۰ پایتخت جهان که مردم آنها در معرض بالاترین آلودگی هوا قرار دارند، جای ندارد.
سیدمحمدمهدی میرزایی‌قمی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با استناد به گزارش مذکور با اعلام اینکه تهران در بین ۲۰ پایتخت‌ آلوده جهان از نظر آلاینده ذرات معلق کمتر از 2.5میکرون قرار ندارد، گفت: شهرهای انجامنا در چاد با غلظت سالانه ۹۰، دهلی‌نو در هند با غلظت ۸۹ و بغداد در عراق با غلظت ۸۷ میکروگرم بر مترمکعب، 3پایتختی هستند که میزان آلاینده مذکور در هوای آنها بسیار بالاست. وی با اشاره به اینکه بعد از این 3شهر، 4شهر منامه در بحرین، داکا در بنگلادش، اوگادوگو در بورکینافاسو و پایتخت کویت قرار دارند که غلظت آلودگی‌شان بین ۵۰ تا ۷۰ میکروگرم بر مترمکعب است، گفت: ۱۱شهر در نقاط مختلف جهان شامل ابوظبی، دوشنبه، قاهره، ابوجا، ریاض، خارطوم، دوحه، کیگالی، کاتماندو، اسلام‌آباد و هانوی نیز پایتخت‌هایی هستند که غلظت آلودگی‌شان بین ۴۰ تا ۵۰ میکروگرم بر مترمکعب است و ردیف‌های هشتم تا هجدهم جدول پایتخت‌های آلوده جهان را تشکیل می‌دهند.
میرزایی‌قمی با اعلام اینکه کامپالا در اوگاندا، نوزدهمین و جاکارتا در اندونزی، بیستمین پایتخت آلوده جهان هستند، از تهران به‌عنوان بیست‌و‌یکمین پایتختی که در این جدول نامش به ثبت رسیده است، نام برد و گفت: بعد از تهران، شهرهای تاشکند، سارایوو، ایروان، آدیس‌آبابا، اولان‌باتور و آکرا قرار دارند که غلظت آلودگی‌شان بالای ۳۰ میکروگرم بر مترمکعب است. وی از وین‌تیان در لائوس به‌عنوان سی‌امین، پایتخت مکزیک به‌عنوان چهلمین، پایتخت گواتمالا به‌عنوان پنجاهمین، ورشو در لهستان به‌عنوان شصتمین، براتیسلاوا در اسلوواکی به‌عنوان هفتادمین، بوداپست در مجارستان به‌عنوان هشتادمین، مادرید در اسپانیا به‌عنوان نودمین و لیسبون در پرتغال به‌عنوان صدمین شهر آلوده جهان نام برد و افزود: با توجه به سختگیرانه شدن سطح رهنمود کیفیت هوای سازمان بهداشت جهانی غلظت سالانه آلاینده PM2.5 به ۵ میکروگرم بر مترمکعب در سال۲۰۲۱، از ۱۱۶پایتخت جهان که مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند، غلظت ذرات معلق زیر 2.5میکرون ۸ شهر کمتر از ۵میکروگرم بر مترمکعب است. وی از کانبرا در استرالیا، همیلتون در برمودا، سن‌خوان در پورتوریکو، ریکیاویک در ایسلند، نومئا در کالدونیای جدید، سنت‌جورجز در گرانادا، تالین در استونی، پورت‌آواسپین در ترینیداد و توباگو، هلسینکی در فنلاند و کیپ‌تاون در آفریقای جنوبی به‌عنوان ۸ پایتخت جهان که مردم آنها طبق دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی، هوای سالم تنفس می‌کنند، نام برد و تأکید کرد: پنوم‌پن در کامبوج، توکیو در ژاپن و پایتخت سنگاپور، 3پایتخت آسیایی هستند که مردم آنها هوای نسبتاً سالمی استنشاق می‌کنند. مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوا با اعلام اینکه آلوده‌ترین پایتخت‌های جهان در قاره آسیا و به‌طور مشخص در منطقه خاورمیانه واقع شده‌اند، خاطرنشان کرد: شهرها و کشورهایی که از نظر وضعیت آلودگی هوا به‌ترتیب کشورهای گوام، پولینزی فرانسه، جزایر ویرجین، برمودا و نیز بونِیر، سینت یوستیشس و سبا در صدر جدول قرار دارند و کشورهای چاد، عراق، پاکستان، بحرین و نیز بنگلادش در قعر جدول قرار دارند و ایران نیز مانند تهران در رتبه 21جدول واقع شده است.

رتبه311 در میان شهرهای جهان
بخش دیگری از گزارش کیفیت هوای جهان که توسط مؤسسه سوئیسی IQ Air تهیه شده درباره همه شهرهای جهان که درگیر آلودگی هوا هستند نشان می‌دهد رتبه تهران از پایتخت‌های بسیاری در جهان بهتر است. به‌گزارش همشهری، این رتبه که حاصل میانگین کیفیت هوای 6سال از 2017 تا 2022 است، نشان می‌دهد تهران در جایگاه سیصدویازدهمین شهر آلوده جهان قرار دارد و از این منظر به هیچ وجه در شمار شهرهای بسیار آلوده جا ندارد. در این فهرست بلندبالا، لاهور پاکستان، هوتان چین و زیوادی هند در جایگاه 3شهر بسیار آلوده جهان هستند. پیش از تهران شهر لی چین و پس از تهران شهر متپک مکزیک قرار دارند. شهر کوتای اندونزی نیز پاک‌ترین شهر جهان طی 6سال بوده است.