سرتان سلامت پاکبانان شهر

فرخنده رفائی-روزنامه‌نگار

کارگران پسماند در خط مقدم پاکسازی شهر، با انواع بیماری‌های عفونی و ریوی ازجمله ایدز، هپاتیت‌B و هپاتیت‌C و همچنین آسم، حملات قلبی و بیماری‌های ریوی مواجهند. تماس دائم با اشیای تیز آلوده و استنشاق دائم گردوغبار و بوی زباله و حتی گاهی مواد شیمیایی ناشناس می‌تواند سلامت افراد را تحت‌تأثیر قرار دهد. فعالیت دائم این کارگران در هوای گرم و سرد و قرار داشتن در معرض زباله‌های خانگی و بهداشتی، آنفلوآنزا را به شایع‌ترین بیماری در میان این قشر تبدیل کرده و از آنجایی که این بیماری با ضعف بدنی همراه است، احتمال ابتلای آنها به بیماری‌های دیگر را نیز افزایش می‌دهد؛ از این‌رو با توجه به اینکه پایان دی‌ماه امکان دارد دور دوم شیوع آنفلوآنزا باشد، شرکت شهر سالم با هماهنگی‌هایی با وزارت بهداشت و تامین واکسن رایگان توسط این وزارتخانه، واکسیناسیون کامل پرسنل پسماند شهرداری را از ابتدای دی‌ماه آغاز کرد.

ناآگاهی از بیماری‌های تهدید ‌کننده
گلایه‌هایشان زیاد است، انتظاراتشان کم و اطلاعاتشان کمتر. می‌پرسم از شهرداری در حوزه بهداشت و درمان چه می‌خواهید؟ بعضی‌ها می‌ترسند حرف بزنند: «ممکنه حرفامون به گوش پیمانکار برسه؛ همه‌‌چیز خوبه. همه‌‌چیز داریم.» بعضی‌هایشان حتی نمی‌دانند چه باید بخواهند، نمی‌دانند حق و حقوقشان چیست و از چه مسیری باید آن را دنبال کنند. بین کارگری پسماند و کارگری ساختمان، اولی را انتخاب کرده‌اند؛ چون «شهرداری به ما اتاق و جای خواب می‌ده.»  حتی نمی‌دانند به‌عنوان نیروهای خط اول جبهه پاکسازی شهر، چه بیماری‌هایی آنها را تهدید می‌کند.

بی‌اطلاعی از خدمات درمانی رایگانی
«پای من حین کار داغون شد. خودم 5میلیون تومن خرج بیمارستان کردم.  به‌گفته آنها برخی پیمانکاران با سوءاستفاده از بی‌اطلاعی کارگران به محض درگیری آنها با آسیب‌های ناشی از کار یا بیماری، به جای ارجاع‌شان به مراکز درمانی شهرداری، تلاش می‌کنند به نوعی «آنها را حذف کنند. درحالی‌که به‌گفته مسئول ایمنی و بهداشت مرکز شهر سالم منطقه‌4، تمامی کارگران به محض مراجعه به درمانگاه‌های شهر سالم به رایگان معاینه می‌شوند، درصورت نیاز به پزشک متخصص ارجاع داده شده و بدون هیچ هزینه‌ای ویزیت می‌شوند و اگر نیاز به مراحل بعدی درمان باشد، تمامی این مراحل تا بهبودی کامل آنها به رایگان انجام می‌شود، اما این کارگران از چنین امکانی اطلاع ندارند.

حذف لایه‌های مزاحم
سیستم چند لایه فعالیت کارگران پیمانکار باعث می‌شود آنها درصورت نیاز به خدمات‌درمانی، ابتدا موضوع را با سرپرست مستقیم در میان بگذارند. سرپرست به پیمانکار و پیمانکار به شهرداری منطقه اطلاع‌رسانی می‌کند تا در نهایت شهرداری منطقه، کارگر را به درمانگاه شهر سالم ارجاع دهد. این لایه‌های پیچ در پیچ باعث می‌شود بسیاری از کارگران با اینکه از این امکانات اطلاع هم دارند، اما به‌دلیل طولانی شدن سیکل درمان، خود به درمانگاه‌های تامین اجتماعی مراجعه کنند و هزینه درمان را خود بپردازند.

مطالبات کارگران برای بیمه تکمیلی
 بیمه تمام کارکنان پیمانکار شهرداری تاکنون تامین اجتماعی بوده و این افراد از بیمه تکمیلی بی‌بهره بوده‌اند، اما شرکت شهر سالم زمینه‌هایی فراهم خواهد کرد تا امکان برخورداری از بیمه تکمیلی را برای این کارگران ایجاد شود تا بتوانند با مراجعه به درمانگاه‌های مناطق مختلف از خدمات‌درمانی رایگان بدون گیر کردن در پیچیدگی‌های سلسله‌مراتبی بهره‌مند شوند. با این‌حال به‌گفته کارشناس بهداشت و مسئول واکسیناسیون کارگران پسماند، مسئولان طرح‌های واکسیناسیون همگانی برای انجام واکسیناسیون منتظر ارجاع پرسنل نمی‌مانند و دائما به‌صورت سیار با استقرار در خوابگاه‌ها و محل‌های اسکان و همچنین پارک‌ها و دیگر محل‌های فعالیت این کارگران، دسترسی آنها به این خدمات را تسهیل می‌کنند.

جامعه هدف طرح‌های واکسیناسیون شهر سالم
آغاز دوره ششم مدیریت شهری همزمان بود با واکسیناسیون همگانی کوویدـ 19که شرکت شهر سالم در تهران ابتدا برای کارکنان با اولویت گروه‌های پرخطر شغلی و سپس بازنشستگان و خانواده‌های آنها و در نهایت برای دیگر شهروندان تهرانی حدود یک‌میلیون دوز واکسن کرونا تزریق کرد. بهمن‌ماه سال گذشته نیز واکسیناسیون هپاتیت ب برای کارگران خدمات شهری و فضای سبز آغاز شد و در ادامه پرسنل آتش‌نشانی و یگان حفاظت نیز این واکسن را دریافت کردند. طرح تزریق واکسن هپاتیت در 3دوره، تا شهریورماه سال‌جاری ادامه داشت که طی آن بیش از 34هزار دوز واکسن هپاتیت تزریق شد. همچنین در ماه‌های آبان و آذر امسال، حدود 3هزار دوز واکسن کزاز به پرسنل آتش‌نشانی تزریق شد. از ابتدای دی‌ماه نیز پروژه واکسیناسیون آنفلوآنزا برای کارگران پسماند آغاز شده که فاز نخست آن با تزریق بیش از 2هزار واکسن به پایان رسیده و شهر سالم برای اجرای فازهای بعدی تزریق این واکسن تا رسیدن به 5هزار دوز هدف‌گذاری شده اعلام آمادگی کرده است.

پوشش کامل پرسنل پیمانکاری
امیرحاجی نورمحمدی، مدیرعامل شرکت شهر سالم درباره اینکه چرا این بخش از پرسنل شهرداری به‌عنوان جامعه هدف طرح‌های واکسیناسیون انتخاب شده‌اند، گفت: کارگران فضای سبز و خدمات شهری به جهت مواجهه بیشتر با عوامل خطرساز و احتمال بروز حوادث و ایجاد صدمات جسمانی حین انجام وظیفه و نیز دسترسی کمتر آنها به خدمات سیستم بهداشت و درمان که احتمال ابتلای آنها به بیماری‌هایی چون کزاز و آنفلوآنزا را بیشتر می‌کند در اولویت برنامه‌های واکسیناسیون قرار دارند. واکسن هپاتیت ب نیز در پی سنجش سطح ایمنی در آزمایش‌ها و معاینات شغلی کارگران و پرسنل آتش‌نشانی که به‌صورت دوره‌ای توسط شرکت شهر سالم انجام می‌شود، پیشنهاد شد و در دستور کار قرار گرفت. بخش زیادی از کارگران شهرداری به‌صورت پیمانکاری فعالیت می‌کنند و به واسطه پیمانکار با بدنه شهرداری در تماس هستند. به‌گفته عضو هیأت‌مدیره شرکت شهر سالم همه کارگرانی که به فراخور موقعیت شغلی در گروه هدف شرکت شهر سالم قرار می‌گیرند، اعم از رسمی و پیمانکاری، تحت پوشش واکسیناسیون نیز هستند و نوع قرارداد یا مشخصات فردی در این برنامه تغییری ایجاد نمی‌کند.

داده‌نما
بیماری‌‌هایی که کارگران پسماند در معرض ابتلا به آنها هستند