ببر و پلنگ تکثیر می‌کنیم

محمد باريكاني- روزنامه‌نگار

باغ وحش خانگي يا مركز نگهداري از حيات وحش آسيب ديده؟ اين پرسش تيم همشهري هنگام ورود به خانه چند هزار متري يكي از نوادگان خواجه عبدالله انصاري و هنگام دیدار از 700 جانور عجیب او بود. نادر رضا نوري، گلخانه 70 ساله مادري‌اش را به منزل و طويله قديمي را تبديل به اتاق‌هاي خانه ‌كرده و کنار حيوانات عجيب روي كاناپه نشسته و در انتظار شروع  گفت‌وگو است. هنگام ورود يك پليكان چند متري و دو سگ بزرگ جثه او را تا مقابل درب اسكورت كردند. در اتاق خانه‌اش يك كروكوديل نيل، 3 مار بزرگ پيتون و یک مار آناکوندا در حال پوست اندازي، جغد انبار و در بیرون از خانه، شیر، ببر، پلنگ ، گرگ، خرس، عقاب،  کرکس،  روباه، بز کوهی، گوزن زرد اروپایی و مرال ایرانی زندگی مي كنند و او از زندگی با گونه‌های عجیب سخن می گوید.

اين حيوانات چگونه به شما رسيدند؟  
هر كدام از حيوانات اين مركز داستاني جدا دارند. صدف پليكان سفيدي است كه از آمريكا و كانادا در فصل‌هايي به ايران مي‌آيد. تير خورده و بدحال 12 سال قبل توسط محيط زيست به ما سپرده شد. جغد انبار پشت آيينه هم از قاچاقچي‌ها گرفته و به مركز ما سپرده شد. مارهاي پيتون پيش خودم به دنيا آمدند. مار آناكوندا هم كه بزرگترين مار جهان است در آكواريوم بزرگ خانه كه از دماسنج و آب مناسب برخوردار است زندگی می‌کند. اين مار تا 300 كيلوگرم وزن می‌گیرد و مي‌تواند حيوانات درشت را هم ببلعد. کروکودیل نيل هم تا 7 متر مي‌تواند رشد كند.اين کروکودیل در حال قاچاق بود كه به مركز ما داده شد.
کروکودیل از ایران قاچاق مي‌شود؟
حيوانات بسيار زيادي از مسير قاچاق از داخل ايران عبور مي‌كنند. به خصوص از طريق مرز عراق و خراسان و روزنه‌های زيادي براي ورود و خروج حيوانات قاچاق در مرزهاي ايران وجود دارد كه بايد حتما بسته شوند.
ميمون‌ رزوس وحشي هم دارید.
ميمون‌هاي رزوس به صورت قاچاق به قيمت 15 تا 20 ميليون تومان فروخته مي شوند اما بعد تبديل به غول‌هايي مي‌شوند كه امكان نگهداري آن‌ها در منزل وجود ندارد. دارندگان اين گونه هم چاره اي جز اهداي آن‌ها به باغ وحش‌ها يا رها كردن‌شان در جنگل‌هاي شمال ندارند. در باغ وحش ها ميمون‌هاي ديگر به آن ها حمله مي كنند اما در جنگل‌هاي ايران چون دشمن ندارند و غذاي كافي هم برايشان مهياست، بزودي جمعيت اين گونه كه توليد مثل بالايي هم دارد آنقدر زياد مي‌شود كه حكم تير برايشان خواهند داد.
محيط زيست در جريان فعاليت هاي شما هست؟
كامل در جريان است و مركز ما موفق‌ترين همكار سازمان محيط زيست و دامپزشكي كشور است.
شير سفيد آفريقايي هم که دارید؟
شير زرد متولد همين مركز است. شير سفيد يك‌ساله مركز هم از يك جفت شير است كه از آفريقا آورده‌ایم. يكي از دلايلي كه شيرهاي سفيد را از آفريقا آورديم اين بود كه اكثر شيرهاي ايران با يكديگر هم خون هستند و در سال هاي گذشته به دليل زاد و ولد اين‌گونه دچار مشكلات ژنتيكي شدند.
ببرهاي سيبري نگهداری می کنید؟
صمصام و جفتش جداگانه نگهداري مي شوند. ببر و پلنگ در طبيعت تك هستند و فقط در زمان جفت‌گيري نزديك مي‌شوند. امسال پروژه ما تلقيح مصنوعي ببر و پلنگ است.
پلنگي كه در مجموعه داريد قرار است با كدام پلنگ ايراني در كدام نقطه وارد پروژه تكثير شود؟
شايا قرار است با تلقيح اسپرم يكي از دو پلنگ موجود در باغ وحش ارم تهران يا پلنگ وركان در قزوين كه از استان گلستان  بردم و ژن بسيار خوبي دارد در این پروژه باشد.
ممكن است برخي منتقدان بگويند شما باغ وحش خانگي راه اندازي كرده‌ايد، چه دفاعي داريد؟
وضعيت من كاملا مشخص است و همه كارهايم داراي مجوز است و مركز رسيدگي به حيات وحش مصدوم و دام‌هاي ويژه جهان 40 سال است مجوز دارد.
شما تامين كننده حيوانات باغ وحش ها هم هستيد؟ آيا اين حيوانات را از راه قاچاق به ايران آورده‌ايد؟
اين كه گفته شود من اين حيوانات را قاچاق كرده‌ام يا حيوان وارد كرده و تجارت حيوان و حيات وحش دارم دروغ محض است. چون اصلا نيازي به كار غيرقانوني ندارم. وقتي مي توانم قانوني دو شير سفيد از آفريقا بياورم، وقتي مي توانم تمام حيوانات سايتيس را نگهداري كنم اصلا نيازي به قاچاق ندارم. من اگر قاچاقچي بودم كه 43 سال مدير نبودم در اين كشور!
چه تعداد از حيوانات شما در معرض انقراض هستند؟
پرنده‌هاي شكاري مان در معرض انقراض هستند. پلنگ‌مان در معرض انقراض است ببر منقرض شده و اسبچه‌هاي ويژه خزر در حال انقراض هستند و يكسري حيواناتي در جهان هستند كه در حال انقراضند ولي ايراني نيستند اما تحت حمايت هستند. مثل شيرهاي سفيد يا تعدادي از پرنده‌ها كه تحت حمايت جهاني هستند. يك انجمن جهاني به نام سايتيس بر جابه‌جايي اين حيوانات نظارت مي‌كند. ما هم هر مجوزي را لازم است از سايتيس مي‌گيريم.