مقابله با سوغات شوم پرندگان مهاجر

مدیرکل دفتر حیات وحش و آبزیان آب‌های داخلی سازمان حفاظت محیط‌زیست روز گذشته از راهکارهایی برای پیشگیری و مقابله با بروز احتمالی آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در حیات وحش خبر داد وگفت که اقدامات و ملاحظات زیست‌محیطی در قالب برنامه مدون تهیه و به ستاد اجرایی پیشگیری و مقابله با آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان کشور ارسال شده است.

 بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در حیات وحش کشور، نخستین بار سال 84در میان پرندگان مهاجر آبزی در تالاب انزلی گزارش شد. این بیماری که به طیور و انسان نیز سرایت می‌کند خسارات فراوانی به‌بار آورد. 

برای نمونه ،رئیس سازمان دامپزشکی کشور  بهمن‌ماه سال گذشته از معدوم کردن بیش از ٢١ میلیون قطعه مرغ تخمگذار و مادر به دلیل ابتلا به  بیماری آنفلوآنزای فوق حاد  پرندگان خبر داد. اسماعیل کهرم، استاد حیات وحش و پرنده‌شناس که 40سال پیش در یک بازه زمانی ذیل عنوان مدیر «دفتر بررسی حیات وحش» مسئولیت دفتر حیات وحش را برعهده داشته است، به همشهری گفت: بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان که « پندمیک » نامیده می‌شود، در یک پهنه جغرافیایی گسترده اتفاق می‌افتد و با فراگیری بسیار به همه پرنده‌ها سرایت می‌کند. این بیماری به اندازه‌ای خطرناک است که 2کودک در مرز ترکیه وقتی به پرنده مرده‌ای که مبتلا به این بیماری بود دست زدند در کمتر از 5ساعت جان سپردند.در واقع، ویروس آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان با نام «زونوز » علاوه بر پرندگان به انسان و حیوان هم سرایت می‌کند و می‌تواند باعث مرگ انسان و حیوان بشود.

این استاد دانشگاه افزود: پرندگان مهاجری که برای زمستان‌گذرانی از شمال اروپا- سوئد و سیبری به ایران می‌آیند ناقل بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان هستند. پرنده مبتلا در تماس با پرندگان بومی این بیماری را منتقل می‌کند. به گفته کهرم اگر یک پرنده مبتلا در کنار یک مرغداری فرود بیاید، در آنجا با خوردن دانه، آب و حتی با دم و بازدم این بیماری منتقل می‌شود؛ همچنان‌که این بیماری از طریق آب بینی و آب دهان انسان مبتلا به دیگران سرایت می‌کند.


توصیه به شکارچیان

این پرنده‌شناس تأکید کرد: وقتی سازمان حفاظت محیط‌زیست از احتمال شیوع یک بیماری خطرناک با این شدت و حدت خبر می‌دهد انتظار می‌رود که شکارچیان بومی وغیر‌بومی از صید پرندگان دست بکشند، زیرا چنانچه پرنده مبتلا را صید کنند ابتدا خودشان و سپس خانواده‌شان را به این بیماری مهلک مبتلا خواهند کرد. ضمن آنکه با فروش پرنده مبتلا به بازار، جان سایر شهروندان را به خطر می‌اندازند.

آن طور که کهرم می‌گوید پرنده مبتلا، عضلات گردنش تحلیل می‌رود و کج می‌شود. علاوه براین فضله پرنده مبتلا، زردرنگ است و با بروز این نشانه‌ها تلف می‌شود. در میان پرندگان، پرنده‌های شکاری مثل سارگپه، قوش و عقاب بیش از پرندگان دیگر به این بیماری حساس هستند و به آن مبتلا می‌شوند اما غازها، اردک‌ها و قوها بیشترین قربانیان این بیماری هستند.
کهرم ضمن تحسین اقدام سازمان حفاظت محیط‌زیست برای مقابله با این بیماری، پایش مستمر ایستگاه‌های زمستان‌گذرانی پرندگان مهاجر را راهکار مؤثری برای مقابله با این بیماری دانست و گفت: سازمان می‌تواند فیلمی از پرندگان مبتلا تهیه کند و با نمایش آن به محیط‌بانان به آنها آگاهی بدهد تا درصورت مشاهده پرنده‌ای با نشانه‌های بیماری‌آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان، موضوع را برای اقدامات لازم به اداره کل محیط‌زیست اطلاع بدهند.

به گزارش خبر پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست، مدیرکل دفتر حیات وحش و آبزیان آب‌های داخلی سازمان حفاظت محیط‌زیست هم دراین‌باره گفت: وقوع بیماری آنفلوآنزای فوق‌حاد طیور اهلی کشور صرفا وابسته به انتقال ویروس عامل بیماری از طریق پرندگان وحشی نیست و احتمال اینکه سویه‌های جدیدی از ویروس، هر ساله از طریق پرندگان مهاجر آبزی و طی فصل مهاجرت پرندگان به کشور وارد شود، همچنان وجود دارد.

سید مجید خرازیان مقدم، افزود: از این نظر زیستگاه‌های آبی و تالابی و مراکز تجمع پرندگان آبزی به‌عنوان خط اول پیشگیری و کنترل سویه‌های جدید ویروس عامل بیماری فوق بسیار حائز اهمیت است و تشدید حفاظت فیزیکی و انجام تمامی اقدامات پیشگیرانه در مناطق مذکور در چارچوب برنامه مدون و با همکاری سازمان دامپزشکی کشور و سایر دستگاه‌های مرتبط ستادی و استانی الزامی به‌نظر می‌رسد.

خرازیان مقدم، مهم‌ترین وظایف محیط‌بانان و کارشناسان سازمان حفاظت محیط‌زیست را پایش مستمر وضعیت پرندگان مهاجر آبزی در زیستگاه‌های آبی و تالابی کشور در فصول مهاجرت و زمستان‌گذرانی پرندگان مهاجر در کشور و همچنین انتقال تمامی اطلاعات مورد درخواست به سازمان دامپزشکی و ادارات کل دامپزشکی استانی دانست و تأکید کرد: برای تحقق این موارد، تشدید حفاظت فیزیکی زیستگاه‌های آبی و تالابی و مراکز مهم تجمع پرندگان آبزی بسیار ضروری است.