سنگبنای مقاومت اسلامی در غزه
پیروزی انقلاباسلامی چگونه بذر مقاومت را در زمین فلسطین کاشت؟
گروه سیاسی
پیروزی انقلاباسلامی ایران در سال 1357، منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان شد؛ رویدادی که تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت و تبدیل به منبع الهامی برای گروههای مقاومت فلسطینی شد.پیش از پیروزی انقلاباسلامی، جنگهای کلاسیک بین ارتشهای عرب و اسرائیل وجود داشت. درآن زمان چیزی به نام «جنبشهای مقاومت» وجود نداشت و گروههای فلسطینی معروف به «چریکهای فدایی فلسطین» یا «فداییان فلسطین» بودند که عمدتاً چپگرا، کمونیست یا سوسیالیست بهحساب میآمدند. عدهای از آنها نیز مارکسیست و لنینیست بودند. برخی دیگر از آنان طرفدار آرمانهای شوروی و چین بودند. تنها گروه فلسطینیای که چپگرا نبود، گروه «فتح» بود که دارای تفکراتی لائیک به رهبری یاسر عرفات بود. در ادامه به بررسی روند تأثیرگذاری انقلاباسلامی بر مبارزات مردم فلسطین میپردازیم.
شکلگیری گروهکهای فلسطینی چپگرا
گروههای چپگرای فلسطینی با وجود فعالیت زیاد معمولاً بهدلیل گرایش چپگرایانه، پایگاه مردمیای درمیان مردم فلسطین نداشتند و بعدها نیز به همین دلیل کمرنگ شدند، اما بقایای آنها هنوز وجود دارد و تفکرات چپگرای آنان نیز از بین رفته است. در ادامه، این گروهکها استحاله و به گروههای تروریستی تبدیل شدند و ابزار دست دولتهایی شدند که از آنها حمایت میکردند. برای مثال، صدام گروهی را حمایت میکرد به نام «ابو نزار» که برای فلسطین مشکلساز شده بود و با انجام اعمال تروریستی خشن به ضرر فلسطینیها تمام شده بود.
آغاز تغییرات بنیادی
لیبی، سوریه و کشورهای مختلف نیز هرکدام برای خود گروهکی در صحنه فلسطین درست کرده بودند و به همین دلیل هیچیک از گروهکها به جایی نرسیدند و بعداً حتی مجبور شدند هواپیماربایی کنند یا در جریان المپیک مونیخ چند ورزشکار یهودی را گروگان بگیرند، اما پساز پیروزی انقلاباسلامی، جنبشهای فلسطینی کمکم تغییر کردند و به چیزی رسیدند که اکنون در نبرد غزه شاهد فعالیت و هنرنماییهای آنان هستیم.
نقش پیروزی انقلاباسلامی بر مبارزان فلسطینی
امامخمینی(ره)، بنیانگذار انقلاباسلامی در مبارزه علیه استبداد داخلی در زمان رژیم شاهنشاهی، اصولاً اعتقادی به مشی مبارزه مسلحانه نداشتند و از گروههای مسلح، حتی اسلامگرای شیعه نیز حمایت نمیکردند. برای مثال، وقتی میخواستند حسنعلی منصور را در سال ۱۳۴۳ بهدلیل صدور دستور قانون کاپیتولاسیون ترور کنند، امام(ره) فتوایی نداد و هیأتهای مؤتلفه اسلامی از آیتاللهالعظمی میلانی در اینباره فتوا گرفتند. راهبرد امام(ره) در مبارزه با رژیم شاه، بر آگاهیبخشی بر مردم استوار بود.
راهبرد آگاهسازی تودههای مردم
امام خمینی(ره) همواره تأکید داشتند مردم باید آگاه شوند و بهاصطلاح امروزیها با بصیرتافزایی، رژیم شاهنشاهی سقوط خواهد کرد و این راهبرد نیز در سال ۱۳۵۷ جواب داد. تنها درگیری مسلحانهای که آن روزها در ایران صورت گرفت، در روز ۲۱بهمن و تا ظهر ۲۲بهمن بود که آن را نیز «گارد جاویدان» آغاز کرد. امام خمینی(ره) معتقد بودند در مواجهه با استبداد داخلی باید تودههای مردم را آگاه کرد تا به صحنه بیایند اما در رابطه با تجاوز خارجی صدام، امام(ره) میفرمود جنگ در رأس امور است. در همان جنگ تحمیلی نیز بدنه نیروهای ما مردم بودند، بدون اینکه الزامی برای آنها وجود داشته باشد.گروههای مقاومت اسلامگرا بعد از انقلاباسلامی شکل گرفتند و تا قبل از انقلاباسلامی گروه اسلامگرای فلسطینی وجود نداشت.
جهاد اسلامی نخستین گروه مقاومت فلسطینی
نخستین گروه مقاومت فلسطینی که تشکیل شد، ازسوی شهید فتحیشقاقی بود که گروهی به نام جهاد اسلامی را تشکیل داد. این گروه قبل از حماس فعالیت خود را آغاز کرد و 7سال بعد از آن، گروه حماس تشکیل شد. بنابراین 2 گروه مقاومتاسلامی در فلسطین تشکیل شدند؛ یکی جهاداسلامی و دیگری حماس و بُعد جدیدی از مبارزه در داخل فلسطین آغاز شد. اما پساز شکستهای پیدرپی ارتشهای عربی، مردم فلسطین از ارتشهای مردمی خود ناامید شدند و اتفاقاً این موضوع با پیروزی انقلاب اسلامی ایران همزمان شد و فلسطینیها مشاهده کردند که مردم ایران به خیابان آمده و بدون اینکه یک گلوله شلیک کنند، شاهی را که مهمترین ژاندارم منطقه بود، از صحنه بیرون کردند. این انقلاب برای آنها تبدیل به منبع الهامی شد که «میتوان و باید با هرچه که در دسترس است، مبارزه کرد و معطل ارتشها نماند، چراکه ارتشها به کمک ما نخواهند آمد» و از آنجا به بعد تحولی جدی در مبارزه با رژیمصهیونیستی آغاز شد.