شکل زمان؛ یک مستند، یک سفر و چندین کتاب

باور کردن این نکته که «مارکو واکدو»، «بارون درخت نشین»، «کمدی‌های کیهانی» و «اگر شبی از شب‌های زمستان مسافری» را یک نفر نوشته، کار بسیار دشواری است. تقریبا غیرممکن است دنیای فانتزی و کودکانه «گوارسکی» وارِ اولی، تعهد و مسئولیت اخلاقی-اجتماعی روشنفکر در دومی، فضای لایتناهی و ترسناک و در عین حال سرخوش سومی و جهان پر از تکنیک‌های مدرن نویسندگی و بازی‌های شاهکار روایی در آخری، تنها از یک ذهن تراویده و خلق شده باشند. اما خب، تمام این آثار با این همه تفاوت شکلی و ماهوی، در یک ویژگی مشترک اند: «کالوینویی بودن!»
ایتالو کالوینو، نویسنده ایتالیایی که بسیاری از آثارش در ایران ترجمه و منتشر شده، در سال1975، وقتی 50ساله بوده به ایران می‌آید و تهران، یزد، اصفهان و شیراز را هم از نزدیک می‌بیند؛ سفری که بخشی از روایتش، بعدها در انتهای کتاب «کلکسیون شن» منتشر شد.
امسال به مناسبت صدمین سال تولد این نویسنده ایتالیایی، سفارت ایتالیا در تهران سلسله رویدادهایی را به یاد ایتالو کالوینو برگزار می‌کند که این سلسله رویدادها در چارچوب بیست‌وسومین دوره‌ هفته‌ زبان ایتالیایی در جهان - رویدادی که هر ساله توسط وزارت امور خارجه ایتالیا و شبکه دیپلماتیک و فرهنگی ایتالیا برگزار می‌شود- تدارک دیده شده است. این رویدادها با افتتاح نمایشگاه «مجموعه‌ای از نگاه‌ها» درباره رویارویی کالوینو با تمدن ایرانی و مجموعه‌ای از عکس‌های منتشر نشده از آرشیو عکاس ایتالیایی آلبرت نگرین آغاز شده است.
اما بخش جالب‌تر این رویداد، نمایش مستندی با عنوان «شکل زمان» به کارگردانی مسعود میر و محمد مقدم و البته سفارش و تهیه سفارت ایتالیا بود. در پایان این جشن در تهران هم میزگردی درباره اشاعه آثار کالوینو در ایران با حضور لیلی گلستان و همچنین چند ناشر ایرانی برگزار شد.
بخش دیگری از جشن‌های هفته زبان ایتالیایی در ایران شامل برنامه‌های دیگری ازجمله نمایش فیلم «شوالیه ناموجود» از پینو زک براساس کتابی به همین نام اثر کالوینو، مراسم اعطای جوایز برندگان جایزه‌ «ماجراجویی ایرانی: سفر ایتالو کالوینو به ایران» با حمایت مالی سازمان Uni-Italia و همچنین سمینار ترجمه آثار کالوینو به فارسی خواهد بود.